سرویس بین الملل جوان آنلاین: با شروع دور جدید تلاشهای دیپلماتیک اعضای برجام برای احیای توافق هستهای در وین پایتخت اتریش، امریکاییها برای کاستن از نگرانیهای رژیم صهیونیستی، مقامات این رژیم را در جریان روند گفتگوها با ایران قرار دادهاند. برت مک گورک، هماهنگکننده امور غرب آسیا و شمال آفریقا در کاخ سفید روز جمعه در جمع رهبران یهودی امریکا بر هماهنگ بودن سیاستهای واشنگتن و تلآویو در قبال ایران اشاره کرد. به نوشته روزنامهتایمز اسرائیل، مک گورک در سخنان خود با حمایت از مواضع رژیم صهیونیستی در قبال برنامه هستهای ایران گفت که دولت جو بایدن، رئیسجمهور امریکا هر روز با مقامهای اسرائیلی در حوزه امنیتی، آزادی عمل و محافظت از اسرائیلیها همکاری داشته است. وی تأکید کرد: «بهرغم آنکه ما یکسری اختلافات داخلی داریم، اما هیچ اختلافنظری در خصوص هدف نداریم و آن این است که ایران هرگز به سلاح هستهای دست پیدا نخواهد کرد، تمام. اختلافاتی درباره نوع تاکتیکهایی که ممکن است برای رسیدن به هدف استفاده کنید، وجود دارد، اما تفاهمات ما بیش از اختلافات ما است». مک گورک سپس با اشاره به این موارد تأکید کرد که رایزنیها با اسرائیل درباره ایران تقریباً سازنده بوده است. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید هم درباره هماهنگی سیاستهای تلآویو و واشنگتن، شامگاه جمعه در کنفرانس خبری گفت: «دولت بایدن مقامات اسرائیلی را در جریان مذاکرات وین برای احیای برجام قرار داده است.» سخنگوی کاخ سفید افزود: «ما اسرائیل را به عنوان یکی از طرفهای کلیدی این بحث در کنار خود نگه میداریم و قصدمان را با آنها در میان میگذاریم. ما این کار را در دیدار آتی هم انجام خواهیم داد.»
نشست کمیسیون برجام پس از رایزنی نمایندگان ایران و امریکا در پایتختهای خود، در روزهای آتی در وین از سرگرفته میشود تا درباره بازگشت واشنگتن به برجام و لغو تحریمها متعاقب آن بازگشت تهران به تعهداتش تصمیمگیری کند. هماهنگ بودن واشنگتن با تلآویو در مورد برجام، درحالی است که آویو کوخاوی، رئیس ستاد مشترک ارتش رژیم صهیونیستی نیز قصد دارد امروز (یکشنبه) برای بحث درباره برنامه هستهای ایران به ایالات متحده سفر کند. گزارشها همچنین نشان میدهد که قرار است «مئیر بن شبات»، مشاور امنیت داخلی رژیم صهیونیستی، «تمیر هیمن» رئیس دستگاه اطلاعات نظامی اسرائیل و «یوسی کوهن» رئیس موساد هفته آینده برای گفتگو با همتایان امریکایی خود در خصوص ایران عازم واشنگتن شوند. به گفته رسانههای صهیونیستی، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر این رژیم از این هیئت اسرائیلی که قرار است در روزهای آینده برای گفتگوهای استراتژیک با مقامهای امریکایی درباره ایران به واشنگتن سفر کند، خواسته بر مخالفت تلآویو با بازگشت امریکا به برجام تأکید داشته باشند. به نوشته وبگاه خبری آکسیوس، «این موضع مقامات تلآویو، شبیه موضعی است که اسرائیل طی یک سال قبل از امضای برجام در سال ۲۰۱۵ اتخاذ کرد و اکنون تاریخ میتواند تکرار شود. نتانیاهو روز پنج شنبه با هیئت اسرائیلی عازم واشنگتن، با حضور بنی گانتس، وزیر جنگ و گابی اشکنازی، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی برای هماهنگی سیاستهایی که قرار است در واشنگتن ارائه شود، نشستی برگزار کرد.» مقامات صهیونیستی با هرگونه توافق غرب با ایران بر سر برنامه هستهای به شدت مخالف هستند و به همین دلیل تلاش گستردهای میکنند تا مانع از بازگشت واشنگتن به برجام شوند، چرا که این اقدام را موفقیتی برای افزایش نفوذ ایران در منطقه میدانند. نتانیاهو بارها ادعا کرده که برجام بدترین توافق تاریخ است و غربیها باید از آن خارج شوند و فشار حداکثری را بر تهران ادامه داده و همه تأسیسات هستهای آن را نابود کنند.
اصرار بر اجرای گام به گام
هرچند موضع ایران و دیگر اعضای برجام بازگشت فوری امریکا به توافق هستهای و لغو همه تحریمهاست، اما واشنگتن موضع متفاوتی از دیگران دارد و بر خواستههای خود اصرار دارد. سخنگوی وزارت خارجه امریکا شامگاه جمعه گفت که پیشنهادات دولت بایدن به ایران بر اساس پایبندی در مقابل پایبندی است. ند پرایس که با شبکه الجزیره مصاحبه میکرد، گفت: «بر دیپلماسی با ایران متمرکز هستیم و توافق هستهای بسیار مهم بوده است». پرایس گفت: «در جریان مذاکرات وین درباره کیفیت از سرگیری پایبندی ایران به تعهدات برجامی و تحریمهایی که امکان برداشتن آنها وجود دارد، مذاکره میکنیم». مک گورگ نیز با تکرار مواضع دولت جو بایدن در قبال ایران تأکید کرد: «تا زمانیکه ایران به تعهداتش ذیل برجام بازنگردد، تحریمها برجای خود باقی خواهد ماند.» به گزارش روزنامه «تایمز اسرائیل»، مک گورک در خصوص روند بازگشت امریکا به برجام گفت: «تا زمانیکه به جایی نرسیم و تعهدات محکمی نداشته باشیم، روشن است تا زمانیکه برنامه هستهای ایران محدود نشود، جنبههای مسئلهساز معکوس نشود و مجدداً به مسیر اصلی بازنگردد، ما هیچگونه فشاری را برنخواهیم داشت.» مک گورک در خصوص فرایند مذاکرات کمیسیون مشترک برجام برای احیای توافق هستهای ایران گفت: «راه بسیار طولانی در پیش داریم و این فرایندی پیچیده است، اما قرار نیست ایالات متحده صرفاً برای ادامه روند کار، از قبل هزینهای پرداخت کند. ما از ایران باید شاهد تعهدی بنیادین برای محدود کردن برنامه هستهای باشیم و ما پس از آن میتوانیم به طور کامل (بر برنامه هستهای ایران) بازرسی و نظارت داشته باشیم.»
اظهارات مقامات امریکایی درحالی مطرح شده است که مقامات ایران بارها تأکید کردهاند که امریکا باید قبل از بازگشت به برجام تمامی تحریمهای غیرقانونی علیه ایران را لغو کند و پس از راستیآزمایی، تهران نیز به تعهدات خود در ذیل برجام برخواهد گشت. سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران و مذاکرهکننده ارشد ایران در مذاکرات برجام، اخیراً در سخنانی هرگونه روند گام به گام و بازگشت همزمان را تکذیب کرد و گفت: «روند گام به گام مدتهاست که کنار گذاشته شده و مذاکرات ما به صورت یکپارچه روی گام آخر و یک اقدام نهایی که طرفین باید صورت دهند متمرکز شده است.» در سال ۲۰۱۵ نیز در روزهای آخر قبل از توافق هستهای، اختلاف نظر بین تهران و واشنگتن بر سر اجرای برجام وجود داشت و در نهایت رویکرد امریکا غلبه کرد.