برقراری آتشبس در نوار غزه از یک سو قدردانی وزیر خارجه صهیونیستها از مصر و از سوی دیگر شاخ و شانه کشیدن وزیر جنگ تلآویو برای فلسطینیان را به دنبال داشت. اما گروههای مقاومت بهرغم چنین موضعگیریهایی، یکپارچه و از موضع قدرت بر آمادگی برای مقابله با هر اقدام احتمالی صهیونیستها تأکید دارند تا جایی که یکی از رهبران حماس هم گفت که رژیم صهیونیستی برای دست برداشتن از محله شیخ جراح و مسجدالاقصی ضمانتهایی داده است.
از صبح جمعه به دنبال برقراری آتشبس میان رژیم صهیونیستی و گروههای فلسطینی در غزه، گروههای مقاومت همواره تأکید دارند که همچنان برای مقابله با اشغالگران آمادهاند. ابوعبیده، سخنگوی گردانهای القسام شاخه نظامی حماس در این مورد گفت که این جنبش حمله موشکی بزرگی را که در اراضی اشغالی برنامهریزی شده بود، متوقف کرد. اسامه حمدان در گفتوگو با شبکه خبری المیادین با اشاره به وجود ضمانتهایی از جانب رژیم صهیونیستی برای دست کشیدن از محله شیخ جراح و مسجدالاقصی گفت: «مقاومت آماده هرگونه تحولی است و با این مسئله پیروزی و معادله جدیدی را در نزاع با اسرائیل رقم زده است.»
اراده قوی و ذهن خلاق
اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس نیز چند ساعت پس از اجرای آتشبس، در جریان سخنرانی تلویزیونی گفت: «گروههای مقاومت در یک صف ایستاده و ضربات دردناک و شدیدی را بر دشمن وارد کردند که پیامدهای عمیقی بر اسرائیل و بر جامعه آن و نهادهای امنیتی و نظامیاش و حتی بر آینده آن در خاک مبارک فلسطین برجای خواهد گذاشت. »هنیه تصریح کرد: «مقاومت قویتر شده است و مسیر خود را میشناسد، مقاومت اراده و ایمان عمیقی درباره حتمی بودن پیروزی دارد، همچنین ذهنی خلاق دارد که جهان شاهد آن بوده است. مقاومت برگهای برنده و یک آرمان ملی دارد که عبارت از آزادسازی فلسطین و آزادسازی اسیران از زندانهای اشغالگران است.» وی بر لزوم تلاش برای وحدت واقعی در سطح سازمان آزادیبخش و نهادهای داخلی و در سطح ایجاد برنامههای ملی مشترک تأکید کرد. شیخ عکرمه صبری، خطیب مسجدالاقصی در گفتوگو با شبکه خبری الجزیره نیز توقف ورود غیرقانونی شهرکنشینان و افراطیهای اسرائیلی به این مسجد از ۲۰ ماه مبارک رمضان را نشان از تأثیر مقاومت ساکنان قدس و ملت فلسطین در تغییر معادلات و ملزم کردن اسرائیل به تجدیدنظر در سیاستهای نژادپرستانه خود میداند. وی تأکید کرد که پیروزی در این نبرد بیانگر وحدت همه اقشار ملت فلسطین است و نشان داد که موانع جغرافیایی و سیاسی که کرانه باختری، قدس و نوار غزه را از همدیگر جدا کرده است، بیارزش است، همچنان که وضعیت کلی امروز در قدس و اراضی فلسطینی با وضعیت قبلی آن کاملاً متفاوت است. صبری همچنین از نسل سوم فلسطینیها که در باب العامود ایستادگی کرده و مانع ورود شرکتکنندگان در راهپیمایی «البیارق» اسرائیل به این مکان شدند، قدردانی کرد.
شکست تلاشها برای جداسازی
ابوحمزه، سخنگوی گردانهای قدس وابسته به جنبش جهاد اسلامی در نشست خبری روز جمعه گفت:« مقاومت در این نبرد بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر این رژیم و ارتش شکست خورده او را شکست داد و خسارت سنگینی به همه آنها و جبهه داخلیشان وارد کرد. اگر صدای موشکها، توپخانه و باروت متوقف شود، این امر مسیر طولانی ما را متوقف نخواهد کرد. »وی ضمن قدردانی از حمایت ایران و دیگر اعضای محور مقاومت از فلسطین گفت:« در این نبرد تمامی تلاشهای دشمن برای جداسازی قدس، کرانه باختری و اراضی سال 48 از میدان عمل مقاومت نقش بر آب شد. مقاومت در این نبرد با قدرت تعلق خاطر خود را به قدس و ملت فلسطین در برابر تمامی تلاشها برای تسلط بر قبله اول مسلمانان نشان داد. »وی به رژیم صهیونیستی نسبت به ارتکاب هرگونه حماقت هشدار داد و گفت، مقاومت همچنان در حالت آمادهباش است.
آتشبس شرمآور برای اسرائیل
با این حال در میان صهیونیستها نگاه واحدی به تحولات اخیر وجود ندارد. در پی اقدام پنجشنبه کابینه رژیم صهیونیستی در پذیرش پیشنهاد مصر برای آتشبس غیرمشروط، گابی اشکنازی، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی جمعهشب در گفتوگو با سامح شکری، همتای مصری خود، از تلاش قاهره برای آتشبس تشکر کرد و بر علاقهمندی تلآویو بر حفظ آرامش در غزه تأکید کرد. روزنامه یدیعوت آحارونوت به نقل از ایلیت شاکید، عضو شماره 2 کنست از حزب یمینا و وزیر سابق دادگستری این رژیم نوشت که آتشبس غیرمشروط، موضوعی شرمآور است. وی با اشاره به اسیران و افراد مفقودالاثر این رژیم که از جنگ سال ۲۰۱۴ در نوار غزه به سر میبرند، گفت: «پیروزی باید همراه با بازگرداندن فرزندان ما باشد.» جدعون ساعر، رئیس حزب امیدی جدید نیز گفت که این توافق ننگی برای اسرائیل است. بنی گانتس، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در موضعگیری تند، بازسازی غزه را در گرو حل و فصل مسئله سربازان اسیر اسرائیل در غزه دانست وگفت: «اسرائیل سیاستش در قبال غزه را تغییر خواهد داد و نخواهد پذیرفت که هیچ موشک یا بالنهای آتشزایی از غزه شلیک شود و درصورت شلیک پاسخ قاطعانهای خواهیم داد.» گانتس گفت: «رهبران حماس و به ویژه محمد الضیف و یحیی السنوار همچنان در تیررس ما قرار دارند. سیاست پاسخ ارتش اسرائیل به میزان قابل توجهی تشدید خواهد شد تا از وقوع چنین اتفاقاتی جلوگیری شود.»
بازسازی غزه در سایه حمایت از تلآویو
جو بایدن، رئیسجمهور امریکا که کشورش طی تهاجم صهیونیستها به فلسطینیان، شانه به شانه تلآویو از این رژیم حمایت کرد، بار دیگر تأکید کرده است که هیچ تغییری در پایبندی امریکا به امنیت اسرائیل ایجاد نشده است. وی در سیاستی فریبکارانه وعده داد امریکا از طریق سازمان ملل و دیگر بازیگران بینالمللی همکاری خواهد کرد تا به ارائه کمکهای انسانی سریع و هماهنگی حمایت بینالمللی از مردم در غزه و همچنین از تلاشها برای بازسازی غزه بپردازد.»او تأکید کرد، کمکهای مربوط به بازسازی با شراکت با تشکیلات خودگردان فلسطین ارائه خواهد شد.
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید هم همچون بایدن، مسائل انسانی را به سیاستهای کشورش درباره فلسطین و سرزمینهای اشغالی گره زد و با اعلام اینکه واشنگتن در ازای موافقت با آتشبس چیزی به تلآویو نداده است، درباره اینکه آیا بایدن وعده تقویت گنبد آهنین را به عنوان بخشی از معامله در ازای موافقت رژیم صهیونیستی با آتشبس داده است، گفت: «بایدن این حرف را زد زیرا کارآمدی گنبد آهنین در حفظ جان صدها تن نقش خواهد داشت. موضع بایدن در حمایتش از اسرائیل و حق آن برای دفاع از خود ثابت است. امریکا ضمانتهای قوی از طرفهای ذیربط درباره پایبندی به آتشبس دریافت کرده است.»
تغییر اولویتهای سیاست خارجی واشنگتن
خبرگزاری رویترز در گزارشی با بررسی تحولات سیاست خارجی پس از روی کار آمدن جو بایدن، ناآرامیهای دو هفته گذشته در فلسطین و سرزمینهای اشغالی را عاملی دانست که باعث شد، معادلات مدنظر وی در سیاست خارجی دستخوش تغییر شوند. در این گزارش آمده است، بایدن در حالی ماه ژانویه رسماً به قدرت رسید که مصمم بود تمام وقت و انرژیاش را برای مقابله با شیوع ویروس کرونا و بحران اقتصادی در داخل و چالشهای بزرگ خارجی مثل روسیه و چین و ایران صرف کند. ولی درگیریهای خونین اخیر در نوار غزه بین اسرائیل و مبارزان فلسطینی که مستلزم تلاشهای بی وقفه دیپلماتیک پشت پرده بوده، مشاوران و دستیاران ارشد بایدن را مجبور کرده است تا در اولویتهای سیاسی دولت امریکا تجدیدنظر کنند. آنها اکنون به دنبال برقراری یک آتشبس پایدار بین اسرائیل و حماس هستند و قصد دارند یک طرح ویژه با هدف کمک به بازسازی مناطق آسیب دیده از حملات رژیم صهیونیستی به فلسطینیها پیشنهاد دهند و مانع از وقوع مجدد چنین درگیریهایی در آینده شوند چرا که به نظر میرسد اکنون این چالش نخستین بحران سیاست خارجی بایدن به شمار میرود. با این وجود بایدن هنوز هیچ تمایل فوری برای آغاز مجدد تلاشهای دیرینه برای دستیابی به سازش در خاورمیانه نشان نداده است، آن هم در شرایطی که تحلیلگران هیچ چشمانداز مثبت و امیدوارکنندهای را برای موفقیت مذاکرات ترسیم نکردهاند.