سرويس جامعه جوان آنلاين: همه ما آدمها بعد از حضور در خانواده، در جمع دوستان، همسالان، مدرسه، دانشگاه، محل کار و موقعیتهای مختلف اجتماعی قرار میگیریم؛ موقعیتهایی که از برخوردها و روابط اجتماعی و بین فردی کوچک و بزرگ ما در طول زندگی ناشی میشود. پس خیلی واضح است که آموزش و کسب مهارتهای بین فردی از ضروریات زندگی به شمار میرود. احتمالاً کرونا این مهمان ناخوانده فعلاً مهمان ما خواهد بود؛ پس تنها راه برای کمتر آسیب دیدن از شرایط فعلی، یادگیری برخی مهارتها در راستای کاهش تنشها است؛ اول کاهش تنش در خانواده و بعد در اجتماع!
"منشاء تنش را شناسایی کنید"
ایجاد فضایی امن و آرامش بخش در این ایام قرنطینه کرونایی و خانه ماندن ها، قطعا در بهبود شرایط روحی روانی و همچنین جسمی خانواده تاثیر مثبت میگذارد. خانه و خانوادهای که به دور از تنش باشد، محلی است برای رشد و شکوفایی که با استفاده از راهکارهای کاهش تنش میتوان به این امنیت روانی و محیطی دست پیدا کرد. اولین راهکار برای کاهش تنش، شناسایی علت است. علت تنش و استرس در محیط و روابط بین¬فردی را پیدا کنید.
سوء برداشت یا همان سوء تفاهم
گاهی علت، تنها یک سوءبرداشت است؛ دراین موقعیت "گفتگو" بهترین راهکار است با هم حرف بزنید و سنگها را وا بکنید. حل یک سوءبرداشت موجب پیشگیری از دامن زدن به مشکلات و کدورتهای بعدی است.
احساس ناکامی
گاهی نیز پیش میآید که علت تنش در خانواده "احساس ناکامی" یکی از اعضاء است. نوجوانی را در نظر بگیرید که تا پیش از شرایط قرنطینه عادت داشته که هر روز عصر ساعاتی را بیرون از منزل با دوستانش وقت بگذراند.. یا مادری را در نظر بگیرید که تا پیش از این رسم همیشگی و عادت دلبخواهش این بوده که طی روز ساعتی را به قدم زنی در پارک بگذراند.. مسلم است که این افراد با شیوع کویید ۱۹ و ایام قرنطینه، نمی-توانند طبق عادت دلبخواه همیشگی شان رفتار کنند و طبق رویکرد روانشناسانه، دوری از عادات موجب احساس ناکامی در فرد و در نتیجه تنش در روابط بین فردی میشود؛ و اینجاست که ضرب المثل "ترک عادت موجب مرض است" را به خوبی درک میکنیم.
سبک رفتاری تان را ارزیابی کنید
گاهی علت اصلی تنش در خانواده به رفتار ما با دیگر اعضاء برمی¬گردد؛ مثلا ممکن است اعضاء از یکی از رفتارهای سادهما در منزل که اصلا متوجه آن نیستیم، ناراحت و معذب باشند؛ راهکار مفید این است که خودآگاهی را درخود تقویت کنید؛ در ساعات انتهایی شب، رفتار و عملکرد خود را از نگاه دیگران بسنجید و قسمت¬هایی که نیاز به تغییر دارد را اصلاح کنید.
مشکلات بیرون از خانه را پشت در بگذارید
برای همه ما اتفاق افتاده است که بیرون از منزل مشکلاتی برایمان پیش آمده که فقط منتظر رسیدن به خانه هستیم تا بخوابیم، برای خانواده تعریف کنیم، نق بزنیم و.
تمام این رفتارها طبیعی است، اما هوشیار باشیم که این رفتار فرسایشی به مرور موجب هدررفت انرژی خانواده و ایجاد تنش در روابط میشود. مسلم است که خانواده محل امن هم فکری و بررسی دغدغه هاست، اما بررسی این مسائل را برای زمان و موقعیتی مناسب و هوشمندانه بگذارید.
تنشها و اختلافات قبلی
متاسفانه یکی از راهکارهای کاملا غلط رایج خصوصابین زوجهای جوان، اظهار فراموشی اختلالاف قبلی است، در حالیکه در اصلا و ابدا فراموش نشده اند بلکه در لایههای زیرین شخصیت، بدون گفتگو و دلجویی طرفین از هم دفن شده اند. این اختلافات مانند آتش زیر خاکستر عمل میکنند و در موقعیتی نامناسب برافروخته می-شوند. پس بهتر است که یا واقعا ببخشیم و یا تا زمانی که نبخشیدیم و بخشیده نشدیم، در جهت دلجویی و رفع کینه قدمی برداریم و مسئله را حل و فصل کنیم.
تصمیمات بدون مشورت
خانواده از چند عضو مرتبط به هم تشکیل شده است؛ خانواده مجموعه است نه صرفا هم خانگی. فراموش نکنیم که تصیمات آنی و بدون مشورت با دیگر اعضاء خانه، خصوصا در مورد مسائلی که نتیجه تصمیم متوجه حال و وضعیت دیگر اعضاء هم میشود، رفتار بسیار غلطی است و به گزارش تحقیقات انجام شده یکی از منشاءهای اصلی ایجاد تنش در خانواده محسوب میشود. مشورت کنید تا ضمن بهره وری از مزایا مشورت و همفکری، موجب ایجاد تنش و کدورت در خانواده نشوید؛ و نهایتا اینکه شادی و خنده را بیرون از خانه جانگذارید
گاهی منشاء تنش، چنان دلیل ساده و پیش پا افتاده¬ای دارد که خودمان هم باورمان نمیشود. بعضی از ما آدمها عادت کرده ایم که بیرون از خانه خوش رو، خوش برخورد، خوش اخلاق و مهربان باشیم، اما به محض وردور به خانه عبوس و جدی و خسته و نالان میشویم. ابراز محبت حداکثری در خانه و خانواده را فراموش نکنیم.
شیوع کووید ۱۹ و تجربه ایام قرنطینه، مسلما اتفاق خوب و مطلوبی نبود، اما اثرات خوب و سازندهای داشت و دارد. این ایام فرصتی شد برای بیشتر باهم بودن؛ و چه عالی است که از این فرصت طلایی برای "اصلاح" باهم بودن استفاده کنیم. شناسایی عوامل تنش زا در خانواده و کاهش آنها امری است که در ایام بعد از کرونا نیز حتما به درد ما و نسل مان خواهد خورد. پس نسبت به خانه و خانواده مان هوشیار و مسئولانه رفتار کنیم.
*روانشناس