در آستانه دور ششم مذاكرات وين براي احياي برجام، وزارت خزانهداري امريكا در تازهترين تحريمها چند فرد حقيقي و حقوقي يمني، سوري و اماراتي را به ادعاي ارتباط با سپاه پاسداران براي قاچاق كالا و ارز به انصارالله يمن تحريم كرد؛ اقدامي كه ميتواند مذاكرات هستهاي براي لغو تحريمها را تحتالشعاع قرار دهد و پروسه رسيدن به توافق را طولانيتر كند.
درحالي كه مقامات ايران بارها اعلام كردهاند امريكا براي بازگشت به برجام و نشان دادن حسننيت خود بايد همه تحريمهاي ضد ايراني را لغو كند، اما برخلاف اين درخواستها، كاخ سفيد تحريمهاي جديدي عليه افرادي كه مدعي ارتباط با ایران هستند، اعمال كرده است. دولت امريكا مدعي شده يك شبكه قاچاق كالا و انتقال ارز مرتبط با سپاه پاسداران و انصارالله يمن را شناسايي و تحريم كرده است. به گزارش شبكه تيآرتي تركيه، وزارت خزانهداري امريكا روز پنجشنبه در يك بيانيه رسمي اعلام كرد كه اين شبكه زير نظر سعيد جمال، سرمايهدار انصارالله مستقر در ايران فعاليت ميكند. بنا بر ادعای اين بيانيه، افراد تحريم شده دهها ميليون دلار درآمد ناشي از فروش كالاهاي مختلف از جمله نفت ايران را به طريق شبكهاي از واسطهها و صرافيها در چند كشور به انصارالله منتقل ميكنند. اين وزارتخانه يكي از افرادي كه به فهرست افراد تحت تحريم امريكا افزوده را شخصي به نام سعيد احمد محمد الجمال معرفي كرده است. الجمال متهم به حمايت مالي از انصارالله با استفاده از تجارت غيرقانوني نفت شده است. مقامات امريكايي گفتند كه برخي افراد تحريم شده در تركيه و امارات فعاليت دارند. وزارت خزانهداري امريكا در بيانيه خود مدعی است: «حمايت مالي اين شبكه حملات اسفناك حوثيها كه زيرساختهاي غيرنظامي و عمده در يمن و عربستان سعودي را تهديد ميكند، امكانپذير ميكند. اين حملات تلاشها براي خاتمه بخشيدن به درگيري را تضعيف ميكند.» امريكا درحالي ايران را به قاچاق كالا و ارز به انصارالله متهم ميكند كه يمن از هفت سال پيش توسط ائتلاف سعودي از سوي دريا و هوا محاصره شده است و حتي كمكرساني بشردوستانه سازمان ملل نيز به آن امكانپذير نيست. امريكا كه تحريمهايش عليه ايران به سقف رسيده است، اكنون به گزينههاي ديگر روي آورده است و به بهانه كمك به گروههاي نزديك به ایران در منطقه تلاش ميكند همچنان ليست تحريمي خود را ادامه دهد. از سوي ديگر، آنتوني بلينكن، وزير امور خارجه امريكا هم روز پنجشنبه با صدور بيانيهاي محمد عبدالكريم غماري و يوسف مدني را متهم كرد كه با ادامه حملات نظامي در تشديد بحران انساني و بيثباتي يمن نقش جدي داشتهاند و نام آنها به فهرست تحريمهاي ايالات متحده اضافه شده است. به گزارش بيبيسي، در اين بيانيه آمده است: «محمد عبدالكريم غماري تدارك حملات نيروهاي حوثي به ويژه در استان مأرب و حملات هوايي عليه عربستان سعودي را بر عهده داشته است. يوسف مدني از رهبران برجسته نيروهاي حوثي نيز متهم شد كه در عمليات عليه مأرب نقش داشته است.»
تحريمهاي جديد امريكا كه به بهانههاي واهي عليه افراد مرتبط با ایران اعمال شده، درحالي است كه ایران و ديگر اعضاي برجام براي لغو تحريمهاي امریکا از دو ماه پيش در وين مذاكرات هستهاي را از سر گرفتهاند، با اين حال دولتمردان كاخ سفيد با اين ادعا كه برخي تحريمها ربطي به برنامه هستهاي ايران ندارد، كماكان به تحريمهاي جديد اقدام ميكنند. در روزهاي اخير آژانس بينالمللي انرژي اتمي نيز همسو با سياستهاي غرب، مدعي كشف ذرات اورانيوم در برخي مناطق ايران شده است تا بدين ترتيب ايران را براي رسيدن به توافق فوري و همكاريهاي بيشتر با آژانس تحت فشار قرار دهد؛ اقدامي كه با واكنش روسيه و ايران مواجه شده است و مقامات دو كشور چنين سناريويي را سياسيكاري براي اهداف پنهان غرب اعلام كردهاند. با توجه به اينكه برخي مسائل كليدي حل نشده بين ایران و امريكا براي لغو تحريمها باقي مانده است، اعمال تحريمهاي جديد فرايند رسيدن به توافق را دشوارتر از قبل ميكند، چراكه هيئت ایراني هر گونه تحريم جديد را مغاير با روح برجام ميداند.
لغو شماري از تحريمها
با وجود تحريمهاي جديد امريكا عليه افراد مرتبط با ايران، برخي شخصيتها و شركتهاي مرتبط با ایران از ليست تحريمها كنار گذاشته شدهاند. به گزارش خبرگزاري اسپوتنيك، وزارت خزانهداري امريكا روز پنجشنبه سه مقام سابق دولت ايران را از فهرست تحريمها خارج كرد. در بيانيهاي كه روي وبسايت وزارت خزانهداري امريكا قرار گرفته است اسامي سه فرد ايران به نامهاي «احمد قلعهباني»، «فرزاد بازرگان» و «محمد معيني» به عنوان اشخاص ايراني كه نامشان از فهرست تحريمها حذف شده ديده ميشود. همچنين دولت امريكا دو شركت كشتيراني سيچارمينگ (هنگ كنگ) و شركت آوكسيينگ (شانگهاي) چين هم كه در سال ۲۰۲۰ ميلادي به اتهام حمل و نقل محصولات نفتي ايران تحريم شده بودند نيز از فهرست تحريمها خارج كرده است. خزانهداري امريكا گفته اين اقدام در نتيجه تغيير رفتار يا وضعيت نفرات و نهادهاي تحريمشده صورت گرفته و تعهد واشنگتن را به رفع تحريمها در صورت تغيير رفتار نشان ميدهد. به گزارش خبرگزاري رويترز، ند پرايس سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا پنجشنبه شب در ارتباط با لغو اين تحريمها گفت: «خارج كردن افراد و نهادها از ليست تحريمها امري متداول است و اقدامي در مطابقت با رويههاي دولت است و جهت شفافسازي اعلام ميكنم كه برداشتن اين تحريمها، با برجام يا مذاكراتي كه در وين در جريان است هيچ ارتباطي ندارد.» ايران لغو همه تحريمهاي قبلي را پيششرط رسيدن به توافق در وين عنوان كرده است، در حالي كه مقامات واشنگتن مدعي هستند تنها حاضرند تحریمهاي مرتبط با برنامه هستهاي را لغو كنند و تحريمهاي غيرهستهاي كماكان ادامه خواهند داشت.
مسائل لاينحل در وين
دور ششم نشست بعدي كميسيون مشترك برجام در وين در روزهاي آينده برگزار ميشود و به گفته مقامات روسي و ایراني، همچنان برخي مسائل لاينحل باقي مانده است. به گزارش خبرگزاري تاس، ميخائيل اوليانوف، نماينده روسيه در سازمانهاي بينالمللي در وين درباره برگزاري دور بعدي مذاكرات احياي توافق هستهاي در وين در صفحه توئيترش نوشت: «نشست بعدي كميسيون مشترك برجام آخر هفته برگزار ميشود. اين نشست آغاز ششمين دور از مذاكرات وين درباره احياي توافق هستهاي خواهد بود. آيا اين دور آخر خواهد بود؟ هيچ كسي نميداند اما تمامي مذاكرهكنندگان اميدوارند اين طور باشد.» اين ديپلمات روس تأكيد كرد: «ارزيابيهاي متعددي درباره چشماندازها وجود دارد، زيرا هر دو طرف ايراني و امريكايي اظهارات خوددارانهاي را مطرح ميكنند. اين امر به دليل اين واقعيت است كه برخي از مسائلي كه از اهميت اساسي براي اين دو مشاركتكننده در گفتوگوها برخوردار هستند، همچنان در دستور كار قرار دارند. پيشبيني چگونگي پيشرفت امور دشوار است.»
پيشتر نيز سيدعباس عراقچي، رئيس مذاكرهكنندگان ايران اعلام كرده بود برخي مسائل كليدي در وين باقي مانده كه حل نشده است. وانگيي، وزير خارجه چين هم روز جمعه بر لزوم رفع تحريمهاي امريكا عليه جمهوري اسلامي ايران تأكيد كرد.
وانگ گفت: «اقدامات زورگويانه و قلدريهاي يكجانبه امريكا، منشأ اصلي مشكلات بر سر برنامه هستهاي ايران است.» همچنين سه كشور اروپايي طرف برجام در بيانيهاي مشترك از ايران خواستهاند كاملاً با آژانس بينالمللي انرژي اتمي همكاري کند و تمامي اطلاعات و توضيحات مورد نياز را بدون تأخير در اختيار اين نهاد بينالمللي قرار دهد.