کمبود برق جدی است و مردم باید خود را برای ورود به یک تنش سخت آماده کنند؛ این جمعبندی اظهارات چند هفته اخیر مسئولان دولتی بوده است که از مردم خواستهاند در مصرف برق صرفهجویی کنند.
دهههاست که هیچگاه تولید نتوانسته میزان مصرف برق را تأمین کند و در هر شرایطی از مردم درخواست میشود در مصرف صرفهجویی کنند تا برق هیچ خانهای قطع نشود. روند مصرف برق کشور در سالهای گذشته نشان میدهد به طور معمول فراتر رفتن مصرف برق از حدود ۴۰ هزار مگاوات متعلق به فصل تابستان بوده و درفصل بهار مصرف بیش از حد معمول ثبت نشده است، اما انگار امسال این روند تغییر کرده و دومین ماه فصل بهار ۱۴۰۰ مصرف برق رکوردهای تازهای از خود به جای گذاشته است.
روند مصرف برق در فروردین امسال نیز شگفتیآفرین بود، چنانکه «رضا اردکانیان» وزیر نیرو در این باره گفته بود: فروردین امسال ۲۲ درصد انرژی بیشتری نسبت به فروردین سال گذشته در کشور مصرف شده است. این افزایش با میزان تولید برق همخوانی نداشته و به همین دلیل خاموشیها در کشور اعمال شد؛ عدهای خاموشیها را به گردن ماینرها میاندازند و عدهای دیگر کاهش ذخایر آبی سدها جهت برق نیروگاههای برقابی را مقصر میدانند. مثلاً احمد متولیزاده مدیرعامل شرکت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق در اینباره گفته است: امسال با پدیده جدیدی به نام استخراج خانگی رمزارز روبهرو شدهایم که به صورت غیرمجاز از برق استفاده کرده و مصرف را بالاتر برده است. همزمان با این موضوع و به دلیل کاهش بارش، موجودی آب سدها کاهش یافته که همین امر سبب کمشدن ۵۰ درصدی تولیدبرق از نیروگاههای برق آبی شده است. وی ادامه داد: همه این عوامل سبب برهمخوردن تعادل عرضه و تقاضای برق شده، بنابراین از مردم درخواست کردهایم امسال زودتر همکاری خود با صنعت برق را انجام داده و مدیریت مصرف داشته باشند.
نقش ماینرها چیست؟
برخی منتقدان وضعیت موجود، استخراج رمرزارزها را عامل قطعی برق میدانند و میگویند سهم این بخش از مصرف کل برق کشور، ۲۰ درصد است؛ مخالفان این ایده میگویند: کل مصرف صنعت استخراج در ایران، حدود ۴۰۰مگاوات است و حتی اگر بخواهیم استخراج غیرقانونی را هم به این میزان اضافه کنیم، حدود ۷۰۰مگاوات میشود. میزان تولید برق کشور ما از نیروگاهها در حال حاضر بالغ بر ۶۰ هزار مگاوات است.
باید دید آیا عدد ۷۰۰مگاواتی تا این اندازه میتواند در مصرف برق کشور تأثیرگذار باشد؟ مسئولان باید به این سؤال پاسخ دهند، اما اینکه بخواهیم مغرضانه موضوعی را مطرح کرده و عدم مدیریت صحیح در صنعت برق کشور را به یک صنعت جدید و نوظهور ارتباط دهیم، منصفانه نیست.
محمدرضا شرفی، رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاکچین ایران، در واکنش به این شائبه هم گفته بود: صنعت استخراج رمزارز به عنوان صنعتی نوپا در کشور مسیر دشواری را پیش رو دارد. برآورد دقیق سهم ایران از توان پردازشی زنجیره جهانی بلاکچین بیتکوین امکانپذیر نیست، ولی برآورد مؤسسات معتبر بینالمللی حاکی است، حدود ۳ الی ۴ درصد از توان پردازشی در کشور ایران متمرکز است. رشد مصرف برق در کشور به دلیل واگذاری انشعابات جدید و افزایش جمعیت و توسعه شبکه مصرف، امری غیرقابل اجتناب بوده و طی سالیان گذشته از الگویی مشخص پیروی کرده؛ به نحوی که در مطالعات و پیشبینیهای وزارت نیرو لحاظ شده، بنابراین این میزان افزایش قابل پیشبینی است.
شرفی با بیان اینکه تعرفه انرژی صنعت استخراج رمزارز رکورددار در میان تمام مصارف برق کشور است، اظهار کرد: صنعت استخراج رمزارز از صنعت فقط نام آن را یدک میکشد؛ حال آنکه برق تخصیصی به این صنعت، رکورددار تعرفه در میان تمام مصارف کشور است. این نرخ هشت برابر تعرفه صنعتی و به نحوی است که علاوه بر پوشش هزینههای تولید و انتقال، سود قابل ملاحظهای را نیز به صنعت برق کشور میرساند. فعالان حوز رمز ارز میگویند، ما با صرف ۱۰ درصد برق تولیدی ایران میتوانیم ماینینگ کل جهان را انجام دهیم. آمار دقیقی از تلفاتشبکه توزیع برق ایران نداریم، اما تخمینزده میشود که بیش از ۱۰ درصد در ایران تلفات برق داریم. این تلفات در شبکه توزیع اتفاق میافتد، یعنی اگر میتوانستیم مزارع استخراج را در کنار نیروگاهها که تلفات ندارند قرار دهیم، میتوانستیم ماینینگ کلجهان را پوشش دهیم.
هنوز کسی نمیداند حق با چه گروهی است؛ منتقدان ماینرها یا طرفداران آن؛ اما هر چه هست نتوانسته مشکل برق کشور را برطرف کند؛ بنابراین بهجای اینکه دنبال مقصر قطعی برق باشیم و بگوییم دولت مقصر است، چون نیروگاه نساخته یا خشکسالی بیسابقه علت کمبود برق است یا ماینرها مقصرند آنچه مورد انتظار است اینکه در خاموشیهای ناگزیر عدالت رعایت شود و طبق برنامه اعلامی اقدام شود.
کمبود برق جدی است
سخنگوی صنعت برق اعلام کرد: براساس پیشبینیها از امروز تا پایان هفته به طور میانگین شاهد افزایش ۴/۱ درجهای دمای هوا در سراسر کشور خواهیم بود. این میزان در برخی از استانها حتی به ۵ درجه نیز خواهد رسید که همین موضوع باعث قرارگرفتن در شرایط دمایی حداکثر و افزایش شدید مصرف برق میشود.
مصطفی رجبی مشهدی، با تأکید بر اینکه تمهیدات لازم برای تأمین پایداری شبکه برق در روز رأیگیری نیز اندیشیده شده است، خاطرنشان کرد: همه تلاش و تمرکز صنعت برق تأمین برق عموم هموطنان سراسر کشور در تمام روزهاست و اختصاص به یک روز خاص ندارد، ولی در عین حال هماهنگیهای لازم برای تأمین برق شعب اخذ رأی بهعمل آمده و با همت همه پرسنل صنعت برق، مشکلی نخواهیم داشت.
سخنگوی صنعت برق با اشاره به هماهنگیهای صورت گرفته برای همکاری صنایع و کشاورزان در مشارکت با طرحهای تشویق محور مدیریت مصرف در ساعت اوج بار گفت: مشترکان خانگی میتوانند تنها با بهکار بستن سه راهکار ساده، از بروز خاموشی احتمالی جلوگیری نمایند.
رجبی مشهدی تصریح کرد: استفاده از دور کند کولرهای آبی، تنظیم دمای کولرهای گازی روی ۲۵درجه و عدم استفاده از وسایل برقی پرمصرف در ساعات گرم روز (۱۲ تا ۱۸) مهمترین راهکارها برای تأمین برق همه مشترکان و پایدار ماندن شبکه برق کشور است.