در حالی که نرخ ارز و طلا و سکه در بازار تقریباً ثبات دارد، برخی از کارشناسان با اشاره به تشدید روند چاپ پول و کاهش ارزش پول ملی معتقدند ثبات کنونی بازارهای مالی و کالاهای بادوام صرفاً فضایی ایجاد کرده تا سرمایهداران وجوه نقد خود را به کالاهای دیگر تبدیل کنند، در همین راستا رئیس اتحادیه کارگران، با اشاره به روند کاهش ارزش پول ملی گفت: متأسفانه نقدینگیهای کشور برای فرار از تورم به جای تولید و کارآفرینی بیشتر به سمت فعالیتهای دلالی و بازارهای ارز و سکه و طلا تمایل نشان میدهد.
روند کاهش ارزش پول ملی به شکلی است در هر گزارش فصلی بانک مرکزی متوجه روند تشدید چاپ پول داغ در اقتصاد میشویم، بهطور نمونه آمارهای بانک مرکزی پایه پولی تحت اختیار بانک مرکزی را در آذرسال۹۹ بالغ بر ۴۰۷هزار میلیارد تومان نشان میدهد، اما در پایان اسفندماه همین سال این متغیر بخش پولی اقتصاد ۴۵۵ هزار میلیارد تومان گزارش میشود. رشد ۴۸هزار میلیارد تومانی پایه پولی آن هم در عرض یک فصل به خوبی بیانگر آن است که کاهش ارزش پول ملی به یک روند تبدیل شدهاست، جالب است بدانیم که خط اعتباری مسکن مهر تنها ۴۵ هزار میلیاردتومان بود که در طول اجرای این طرح ملی به آرامی از سوی بانک مرکزی در اختیار بانک عامل یعنی بانک مسکن قرار گرفت تا این بانک به پروژههای ساخت مسکن مهر تزریق کند.
حال کار اقتصاد ایران به جایی رسیده است که در هر ماه به اندازه خط اعتباری مسکن مهر فقط پول توسط بانک مرکزی چاپ میشود، شاید این ادعا مطرح شود که فصل آخر سال۹۹ دولت در اثر تنگنای مالی به بانک مرکزی متوسل شده تا بتواند هزینههایی، چون حقوق و دستمزد کارکنان، بازنشستگان، مستمری بگیران و پیمانکاران را پرداخت کند، اما با آمارهای پایه پولی نشان از دارد که خلق پول داغ به یک روند تبدیل شده است.
نکته حیرت انگیز در حوزه چاپ پول آن است که دولت مدعی است از بانک مرکزی استقراضی نمیکند، اگر اینچنین است باید از رئیس پیشین بانک مرکزی سؤال کرد که چطور پایه پولی از سال۹۷ تا ۹۹ به یکباره از مرز ۲۰۰هزار میلیارد تومان به ۴۵۵ هزار میلیارد تومان رسید. روند نشان از آن دارد که پایه پولی در حال رشد است و اشخاص مطلع اقتصادی میدانند در چنین شرایطی ثبات بازارهایی، چون ارز، طلا، سکه و کالاهای بادوامی از این دست موقت است، از این رو فرصتی خلق میشود تا اشخاص مطلع وجوه نقد خود را به کالاهای بادوام تبدیل کنند تا هم ارزش پول خود را حفظ کنند و هم اینکه سودی بهدست بیاورند. از آنجایی که بخش زیادی از نقدینگی وارد بازارهای مالی و کالاهای بادوام میشود در این بخش این سؤال مطرح میشود که چرا سیاستگذار باید به شکلی سیاستگذاری کند که نقدینگی به جای تولید وارد بازارهایی شود که به رشد تولید ناخالص داخلی و ایجاد ارزش افزوده کمک کند.
ورود نقدینگی به بازارهای غیرمولد
رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی با بیان اینکه سیاستگذاریهای کشور باید به سمت ایجاد اشتغال پایدار و تشویق کارآفرینان و سرمایهگذاران به سمت تولید برود، گفت: متأسفانه نقدینگیهای کشور به جای تولید و کارآفرینی بیشتر به سمت فعالیتهای دلالی و بازارهای ارز، سکه و طلا تمایل نشان میدهد.
فتح الله بیات در گفتگو با ایسنا در خصوص ایجاد اشتغال گسترده در کشور اظهار کرد: در بحث اشتغال با دو نوع اشتغال زودبازده و پایدار روبهرو هستیم، اشتغال پایدار سرمایهگذاری و هزینه بیشتری میطلبد ولی اشتغال زود بازده مقطعی است و طبعاً به هزینه کمتری نیاز دارد و در مواقع بحرانی سریعتر از بین میرود.
وی تأکید کرد: به طور کلی ایجاد اشتغال در کشور هزینه بر است و هیچ کسب و کاری نمیتواند بدون سرمایه، تجربه و مهارت راه اندازی شود.
این مقام مسئول کارگری با اشاره به هجوم نقدینگیها به سمت بازارهای سکه و ارز خاطرنشان کرد: متأسفانه وضعیت تحریمها و نوسان نرخ ارز شرایط کار و بازار اشتغال را نامساعد کرده و باعث شده بازار کار کشور آسیب ببیند، از طرفی به دلیل بیتوجهی به این قضیه، اقتصاد به سمت بحثهای دلالی و واسطهگری حرکت کرده و کمتر کسی خودش را درگیر تولید، کارگر و بیمه و دارایی میکند و ترجیح میدهد اگر پول و نقدینگی در اختیارش هست آن را برای خرید ملک و ارز و طلا و سکه هزینه کند. به گفته بیات، سیاستگذاریها باید در جهت ترغیب و تشویق سرمایهگذاران و کارآفرینان به سمت ایجاد اشتغال پایدار و فعالیتهای کارآفرینی باشد ولی تا زمانی که مدیران کشور تولید محور نباشند نمیتوان به این هدف دست یافت.
در پایان سیاستگذار اقتصادی باید تورم را مهار و سپس فضای کسب و کار و تولید را آنقدر تسهیل کند تا اینکه نقدینگی برای سرمایهگذاری در بخش تولید صاحب انگیزه شود.