چهره سیاستمداران صادق و دارای اصول، به خودی خود در میان برگهای تاریخ خودنمایی میکند. با این همه هر چه ابزارهای سنجش به روزتر و کارآمدتر میشود، میتوان آنها را در آیینههایی شفافتر نگریست و قدر آنان را شناخت. شهید آیتالله سیدحسن مدرس در عداد چهرههایی است که هر چه زمان میگذرد، از عمق تشخیص وی بیشتر رونمایی میشود. «مدرس و سیاستگذاری عمومی» نام اثری نو تولید است که خوانش مدرس را از جنبهای دیگر به انجام رسانده است. دکتر حمیدرضا ملک محمدی در این اثر- که مرکز اسناد انقلاب اسلامی آن را منتشر ساخته- در دیباچه و در باب محتوای آن چنین آورده است:
«تاریخ، حافظه متراکم و انباشته یک ملت از رخدادهایی است که در گستره زمان و جغرافیا، مسیر زندگی را مشخص کرده و آن را در برابر دیدگان آیندگان به تصویر میکشد. فرازها و فرودها، اوجها و حضیضها و گشایشها و سختیها، هر یک برگی از این کتاب پر حادثه را تشکیل میدهند. ملتهای قدیمیتر، تاریخی متراکمتر دارند و تواریخ متراکمتر، لایههای رسوبی سختتری از رفتار و فرهنگ را در خود جای میدهند. ریشههای تنومند آداب اجتماعی و سیاسی، با اندک کاویدن چنین تاریخهایی نمایان میشود و آنجاست که کار سخت خوب دیدن و فهمیدن، خود به هنری بزرگ تبدیل میگردد و ایران نیز حکایتی چنین دارد. مجموعهای از پادشاهیهای قدرتمند و گسترشگرا از پس هزارههایی مشحون از تخاصم و نبرد، سرزمین ایران را به آوردگاه قدرت طلبیهای سیاسی- نظامی تبدیل کرده، بر بالادست تمامی ترتیبات اجتماعی و سیاسی هر دوره، پادشاهی وجود داشته که تمامی قدرتهای اصلی را یکجا در خود جمع نموده بود. حکومتهای پادشاهی به شکلی روالمند، در هر دوره به تقویت سنتها و آداب اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شاه مداری منجر میشد، تا آنکه در دورهای نزدیک به زمان حاضر، یعنی یک سده پیش، قیام مشروطیت با ضرورت حرکت به سوی دولت مدرن و محدود ساختن قدرت پادشاه، نهاد نوپای مجلس را در ایران پیریزی نمود و به دنبال آن نمایندگان مردم در حوزه وضع قوانین و ارائه راهکارهای تقنینی، بر قدرت بیحد و حصر پیشین، محدودیت وارد کردند. در این میان، نقش نمایندگان مجلس در ایفای چنین وظیفهای، بسیار حساس و اساسی بود. نمایندگان آگاه و مطلع قادر بودند چنین نقشی را به خوبی ایفا نمایند و در چنین چارچوبی است که یکی از نمایندگان مجلس که موضوع اصلی نوشتار حاضر نیز است، جای میگیرد. سیدحسن مدرس، در مجالس مقننه دورههای نخست است. اگر چه در خصوص مدرس و آرا و اندیشههای او، تاکنون مطالب قابل توجهی به صورت کتاب و مقاله به رشته تحریر درآمده، اما از این نگاه که آرا و اندیشههای سیاسی مدرس در چارچوب دانش سیاستگذاری عمومی چگونه قابل وارسی است، کمتر سخنی به میان آمده است. دانش سیاستگذاری عمومی به عنوان یکی از شاخههای نوین علمی که با دیگر دانشها پیوند خورده و به صورت رشتهای چند رشتهای و میان رشتهای در میان دیگر حوزههای علوم در جهان مطرح گردیده است، زمینهای مناسب برای تحلیل اندیشه و عمل کنشگران اجتماعی و سیاسی به حساب میآید. این رشته نوین با عمر چند چند دههای خویش در جهان، یکی از مدعیان جدی تحلیل حوادث و رخدادهایی است که به نوعی با فرآیند تصمیمسازی در عرصه اداره جوامع در ارتباط هستند. از این رهگذر، اندیشه و عمل سیاسی مدرس در چارچوب مؤلفههای بنیادین سازنده سیاستگذاری عمومی، در قالب نخبگان واسطه جای میگیرد. او با دارا بودن دو ویژگی عمده، یعنی خصوصیات شخصیتی از یکسو و کرسی وکالت مجلس از سوی دیگر، فرصتی بیبدیل را برای ایفای نقشی اساسی در سیاستگذاری کشور دارا بود و پرداختن به همین فرصت بیمانند، انگیزه اصلی نگارش کتاب حاضر گردید.»