خوانش چگونگی برآمدن و ترفیع مدیران حکومت پهلوی دوم به ویژه پس از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در زمره رهیافتهای شاخص، به این دوره از تاریخ معاصر ایران است. منوچهر آزمون که در این طیف از مسئولان وقت به شمار میرود، پروندهای دارد ناخوانده و قطور که بخشهایی از آن توسط مختار حدیدی و جلال فرهمند (پژوهندگان وقایع دوران پهلویها) مورد بازخوانی قرار گرفته است. در دیباچه این اثر- که توسط پژوهشگاه مطالعات تاریخ معاصر ایران نشر یافته- چنین آمده است:
«از آغاز دهه ۴۰ شمسی چرخشی نو در انتخاب مدیران ارشد رژیم پهلوی آشکارا به چشم میخورد. این چرخش، جایگزین شدن سیاستمداران قدیمی، استخواندار و صاحبنظر نظیر قوامالسلطنه، زاهدی و... با مدیران جوان و گمنام است؛ مدیرانی کاملاً مطیع که در برابر قدرتخواهی مطلق شاه، سهمی نخواهند و در تمامی وجوه سر سپرده وی باشند. در این دوره با تبدیل کانون ترقی به رهبری حسنعلی منصور به حزب قدرتمند دولتی ایران نوین که اکثر اعضای آن جوانان تحصیلکرده خارج از کشور هستند، حزب به دستگاهی برای پرورش و ورود این جوانان در اکثر پستهای حساس و مهم حکومتی تبدیل میشود. افرادی، چون منوچهر آزمون، امیرعباس هویدا، جمشید آموزگار و بسیاری دیگر از این طبقه نوظهور حکومتی، سر بر میآورند. منوچهر آزمون که در فاصله سالهای ۱۳۳۷- ۱۳۲۷ از فعالان رسمی حزب توده در آلمان شرقی است در چرخشی ایدئولوژیک و رفتاری که بیشتر متأثر از تمایلات بلندپروازانه شخصی در کسب قدرت و به هم خوردن معادلات سیاسی است، از حزب توده خارج میشود و پس از مدتی خبرچینی برای ساواک به استخدام رسمی آن درمیآید و در اندک زمانی به سردمدار مبارزه سازماندهی شده ساواک با حزب توده در اروپا تبدیل میشود. وی با پشتکار قوی و حمایتهای دوستان فراوانش در حاکمیت، به سرعت در مجاری قدرت ترقی پیدا میکند و در سالهای بعدی به عنوان وزیر در کابینههای هویدا و شریف امامی مشغول کار میشود. در پنجم آبان ۱۳۵۷ که سقوط دولت شریف امامی قطعی به نظر میرسید، آزمون از وزارت استعفا کرد و در ۹ آبان ۱۳۵۷ خود حزب جدیدی به نام اتحاد خلق ایران تشکیل داد که چند روز بیشتر فعالیت نکرد و با بازداشت آزمون کارش پایان یافت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل دادگاههای انقلاب، وی در بعدازظهر یکشنبه، ۱۹ فروردین ۱۳۵۸ در شعبه سوم دادگاه انقلاب محاکمه گردید. دادگاه پس از هشت ساعت دادرسی و دو ساعت و نیم شور، چهار نفر از وابستگان رژیم پهلوی، از جمله منوچهر آزمون را به اعدام محکوم کرد. همچنین به حکم این دادگاه، اموال وی مصادره شد.»
این مقدمه در ادامه، به گزارشی پیرامون تولید تحقیق در باره زندگی منوچهر آزمون پرداخته و چنین آورده است: «تحقیق و بررسی پیرامون زندگی چنین شخصیتهایی که در سایه شخصیتهای مشهور به فراموشی سپرده شدهاند، میتواند ما را متوجه جزئیات و کم وکیف بسیاری از حوادث و جریانات تاریخی نماید که شاید در پژوهشهای پیرامون زندگی بزرگان از آن محروم بمانیم. اثر پیشرو با بررسی شرح زندگی سیاسی منوچهر آزمون از ابتدای فعالیتش در حزب توده (در آلمان شرقی) تا دوران خدمت اداریاش در ساواک تا بالاترین سطوح (با دسترسی به اسناد شخصی آزمون در مؤسسه) و نیز مسئولیتهای مهم وی در کابینه هویدا و شریف امامی، سعی دارد مطالب حائز اهمیتی از خط و ربطهای عملکردی نهادهای امنیتی عصر پهلوی دوم را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. ارائه بیش از ۷۰ صفحه اسناد نوشتاری و تصویری مرتبط با وی (بهصورت خام) از ویژگیهای قابل اعتنای این اثر مستند و تاریخی است.»