سرویس اقتصادی جوان آنلاین: اگر بپذیریم که ایران وارد دوره خشکسالی شده و ۸۰ درصد مصرف آب کشور نیز صرف بخش کشاورزی میشود، عملاً با هدف تأمین امنیت آب شرب شاید باید تصمیمات سختی در حوزه کاهش مصرف آب بخش کشاورزی و گاهی صنایع فعال در فلات مرکزی ایران بگیریم، در همین راستا وزیر نیرو با تأیید ورود ایران به دوره خشکسالی و ترسالی نامنظم، اولویت اصلی تأمین آب کشور را حوزه شرب معرفی کرد.
سالهای سال است که در مورد خشکسالی یا پایان یافتن دوره خشکسالی و آغاز ترسالی سخن گفته میشود، اما وقتی باران در کشور سیل به راه میاندازد، باورش برای عامه مردم سخت است که همچنان در دوره خشکسالی قرار داریم و باید کلیه مصارف آبی در کاهش مصرف آب مشارکت است.
اگرچه مصرفکنندگان خانگی آب در شهرها عمده آب شهری را مصرف میکنند و گاهی اینگونه تصور میشود که با کاهش مصرف آب خانگی مشکل کمآبی حل میشود، اما حقیقت امر آن است که حدود ۸۰ درصد مصرف آب کل کشور مربوط به حوزه کشاورزی میباشد. از سوی دیگر، قرار گرفتن صنایع در فلات مرکزی ایران نیز چالش آفرین شدهاست، زیرا باید علاوه بر تأمین آب شرب برای مصارف شهر و روستا، آب صنایع و به ویژه صنایع آب بر را نیز تأمین کرد که برای وزارت نیرو چالشآفرین است، بدین ترتیب جانمایی برخی از صنایع با انتقادات جدی در بخش فلات مرکزی روبهرو است.
در این میان همانطورکه گفته شد گویا در رأس هرم تنش آبی ایران، مصرف بخش کشاورزی وجود دارد که باید دقیقاً حقیقت امر به مردم اطلاعرسانی شود، زیرا برخی از کارشناسان میگویند بعضی از واردکنندگان برای اینکه بازار واردات خود را توسعه بخشند، از کمآبی و خشکسالی سخن میگویند از اینرو باید ابهامها در این حوزه برطرف شود؛ چراکه اگر مقوله خشکسالی جدی باشد، خدای نکرده تأمین آب شرب با چالش مواجه میشود و عملاً امکان صیانت از منابع آبی را از دست میدهیم.
رعایت الگوی کشت، مکانیزه کردن حوزه کشاورزی، ممنوعیت کاشت و صادرات محصولات آببر، پرداخت یارانه به کشاورزانی که در مناطق قرمز و زرد آبی کشاورزی میکنند، در گام اول میتواند فضا را برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی فراهم آورد.
غافلگیری آبی دولت
رضا اردکانیان، وزیر نیرو با حضور در برنامه نگاه یکشنبهشب شبکه یک سیما گفت: امروز پدیده تغییر اقلیم یک نظریه نیست، بلکه واقعیت است. در منطقه ما، تغییر اقلیم بهمیزان زیادی به این معناست که باید آماده مواجه شدن با شرایط جدید آبوهوایی باشیم. اردکانیان با اشاره به اینکه بارش در ایران یکسوم میانگین بارش جهانی است، گفت: بارش جهانی بهطور متوسط ۷۵۰ میلیمتر است که در ایران ۲۵۰ میلیمتر میباشد و باید این فکر را کنار بگذاریم که هر سال ۲۵۰ میلیمتر بارش را داشته باشیم، امسال حدود ۵۳ درصد نسبت به سال گذشته کمبارش هستیم و همچنین نسبت به متوسط دوره درازمدت بیش از ۴۰ درصد پایینتر میباشیم. وی افزود: در چهار سال گذشته در سال اول و چهارم خشکترین سالها در ۵۰ سال اخیر کشور بود و سالهای دوم و سوم جزو ترسالترین سالها در ۵۰ سال اخیر بودهاست و این شرایط به این معناست که باید برنامهریزی را برای مواجه شدن با شرایط آبی تغییر دهیم و همچنین سازهها را متناسب با این شرایط طراحی کنیم و بسازیم و مصرف آب، الگوی کشت و روشهای آبیاری باید متناسب با این شرایط باشد. وی همچنین گفت: دو سال سیلابی، تابآوری را برای مواجه شدن با یک سال شدید خشک فوقالعاده کم کرد. وزیر نیرو با یادآوری اینکه «امسال سال خشکی بودهاست»، گفت: سازمان آب و برق خوزستان قدمت زیادی دارد و این یعنی این سازمان جزو غنیترین شرکتها از نظر بنیه کارشناسی، تجربیات انباشته و تجهیزات و امکانات است بنابراین تجربه بسیار بالایی در مواجهه با پدیدههای جدی یعنی خشکسالیهای مفرط و ترسالیهای شدید دارد.
وی افزود: سازمان آب و برق خوزستان مانند هر سال و در ابتدای سال آبی یعنی مهر ۹۹ با همکاری جهاد کشاورزی، صنعت و محیطزیست، زیر چتر استانداری برنامهریزی منابع و مصارف کردند تا حقآبه حفظ شود و در اولویت اول آب شرب با مشکل مواجه نشود و البته سایر مسائل.
اردکانیان اضافه کرد: بر اساس آخرین آمار ۹۰ هزار هکتار از زمینهای خوزستان زیر کشت برنج است، البته اختیار امسال در خود استان بود و آنها بر اساس شرایطی که داشتند، کشت را ممنوع کردند.
وی ادامه داد: هیچ طرح انتقال حوزه به حوزه اجرا نشده و تنها طرحهای قدیمی بودهاست؛ ما آب به کویت صادر نمیکنیم و اصلیترین نقطه حکمرانی ما، اعتماد به مردم و همچنین اعتماد مردم به مسئولان است.
اردکانیان اضافه کرد: با اجازه مقام معظم رهبری در استفاده از صندوق توسعه ملی بخش فاضلاب اهواز تحرک جدی در آن ایجاد شد و پیمانکار آن تعیین شدهاست و بهزودی فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.
او ادامه داد: بحث معیشت مردم کشاورز مسئلهای جدی است، بالاخره در شرایط تحریمی بودهایم، ما به قصد اینکه دشمنانمان دلشاد نشوند در سالهای گذشته خیلی جزئیات مسائل را باز نکردهایم.
اردکانیان گفت: آنچه جا دارد مورد پردازش قرار بگیرد و ما به آن کمتر پرداختهایم، این است که ساختارها و سازوکارهای ما لزوماً متناسب با شرایط اقلیمی کشور نیست. اگر از کلمه الگوی کشت استفاده میکنیم و انگشت اشاره را بهسمت وزارت جهاد کشاورزی میگیریم باید بدانیم که کار الگوی کشت به یک دستگاه مربوط نمیشود، البته تدوین آن مربوط به یک دستگاه میشود ولی پیادهسازی الگوی کشت کاری میانبخشی است.
به سختی آب ۱۰۰ شهر را تأمین کردیم
سخنگوی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با بیان اینکه هم اکنون ۳۰۴ شهر در کشور دچار تنش آبی است، افزود: در این شهرها میزان مصرف آب ۱۰ تا ۳۰ درصد از میزان تولید آب بیشتر است.
به گزارش مهر به نقل از صدا و سیما، حمیدرضا کشفی با بیان اینکه در ۱۰۰ شهر با مدیریت فشار و البته به سختی آب مورد نیاز را تأمین کردیم، گفت: در هفتههای گذشته در برخی شهرها با قطعی برق شاهد قطع شدن آب شرب بودیم که دلیل آن وابستگی تأمین آب به تجهیزات برقی بوده است. سخنگوی شرکت مهندسی آب و فاضلاب برای رفع مشکل قطعی آب در اثر قطعی برق ادامه داد: لیست فیدرهای حساس را که برق مورد نیاز تأسیسات حساسی مانند آبشیرینکنها، تصفیهخانههای آب و فاضلاب و ایستگاههای پمپاژ اصلی را تأمین میکند به شرکت توانیر ارائه کردیم که از لیست قطعیها خارج شود که این موضوع سبب کاهش چشمگیر خاموشیها در اثر قطعی برق شد. سخنگوی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور گفت: در زمان اوج مصرف، در بسیاری از شهرهای کشور میزان تولید و مصرف آب باهم برابر شده است.