روز گذشته طی مراسمی در بنیاد فرهنگی روایت فتح، از مسعود جعفری‌جوزانی کارگردان صاحب سبک سینمای ایران تقدیر شد و خبر غیررسمی همکاری وی با بنیاد روایت فتح در ساخت فیلمی میهنی انتشار یافت.
مسعود جعفری‌جوزانی از جمله فیلمسازانی است که شروع فعالیت حرفه ای‌اش همزمان با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و مستند فاخر «به سوی آزادی» رقم خورده است؛ هنرمندی که پیش از انقلاب فیلم‌های کوتاه بسیاری ساخت و با پیروزی انقلاب در سال ۵۷ و تولید مستند به سوی آزادی جایگاه خود را به عنوان یک کارگردان حرفه‌ای تثبیت کرد. جوزانی چند سال بعد اولین فیلم سینمایی خود را با عنوان «جاده‌های سرد» با بازی علی نصیریان، حمید جبلی، اسماعیل محمدی و فرزانه نشاط‌خواه در روز‌های سرد زمستان در لوکیشنی بسیار دورتر از پایتخت کلید می‌زند؛ فیلمی که برای تجربه نخست فیلمسازش بسیار پرزحمت و پرریسک، اما خروجی‌اش بدل به یکی از آثار ماندگار سینمای ایران می‌شود. تورج منصوری در خصوص فیلم «جاده‌های سرد» پیش‌تر گفته بود، این فیلم جزو اولین فیلم‌های بعد از انقلاب است که موفق شده دایره موضوعی مرسوم را به شکل کامل بشکند و وارد مضمونی شود که سینمای حرفه‌ای تا آن زمان توجه چندانی به آن نداشته است و اگر هم توجهی شده در فیلم‌های آماتوری کوتاه یا فیلم‌هایی بوده که در سینما به‌وسیله تماشاگر حرفه‌ای دیده نمی‌شد، از طرفی آن دوره، دوره‌ای بود که اگر ۹۰درصد از تهیه‌کنندگان قبل از انقلاب که برخی از آن‌ها تهیه‌کنندگان بسیار خوبی هم بودند و کارشان را خیلی خوب بلد بودند، فیلمنامه «جاده‌های سرد» را می‌خواندند، تصمیم به ساخت آن نمی‌گرفتند و قطعاً چنین موضوعی را در حوزه موضوعاتی که می‌تواند در کشور ساخته شود و اقبال عمومی داشته باشد، قرار نمی‌دادند. این موضوع خارج از دایره مضامین و موضوعات فیلم‌های سینمایی تجاری یا حداقل فیلم‌های حرفه‌ای ایران بود.
نظر مرحوم اکبر عالمی درباره جوزانی
جوزانی در آن سال‌ها سری پرشور داشته است و اساساً هر زمانی پای دوربین می‌رفت سعی در خلاقیتی جدید داشت و به نوعی ریسکی جدی را می‌پذیرفت؛ شیوه و روشی که دیگر بعد از تولید چندین اثر بلند سینمایی بدل به امضای او شد، اما از جهتی دیگر آثار او همگی نه تنها در داخل که در خارج از کشور نیز مورد توجه منتقدان و کارشناسان سینما قرار می‌گرفت. مرحوم اکبر عالمی در خصوص بازتاب آثار او در خارج از کشور چنین می‌گفت: جعفری‌جوزانی هم سینما را عمیقاً می‌شناسد و هم ذائقه جهانیان را می‌شناسد و هم روانشناسی تأثیر در هنر‌های نمایشی را می‌شناسد و هم می‌داند که تکه‌پاره‌های برجای‌مانده در تاریخ را در کنار همدیگر قرار بدهد و آن را دراماتیزه بکند، یعنی آن را از جنس نمایش و جذابیت‌های نمایشی تغییر بدهد. ارزش دیالوگ و صدا را بی‌نهایت می‌داند، حجم، خط، فضا و لباس را بسیار خوب می‌داند. من واقعاً در روانشناسی تأثیر مسعود جعفری‌جوزانی به شما قول می‌دهم که فیلمی را می‌سازد که ما در جهان احساس سرافرازی کنیم. او در تمامی آثارش مضامین و فرهنگ غنی مردمان را به زیبایی نشان داده است، تنها کافی است به مجموعه فاخر در چشم باد نگاهی انداخته شود تا سه نسل از خانواده ایرانی را به زیبایی و لطافت خاص به نظاره نشست، خانواده‌ای که در کوران تغییرات و تحولات کشور تأثیرگذار بودند و بحق نیز خانواده تمام‌عیار ایرانی را نشان داد.
حال خبری مبنی بر تولید یک اثر سینمایی دیگر با عنوان حماسه ارس توسط مسعود جعفری‌جوزانی در فضای رسانه‌ای کشور به بهانه تجلیل و تقدیر بنیاد فرهنگی روایت فتح به گوش می‌رسد، البته خبر رسمی که دیروز از سوی روابط عمومی این نهاد فرهنگی منتشر شد تنها حاکی از تقدیر و تجلیل از چهار دهه اهتمام و تلاش متعهدانه این هنرمند فیلمساز بود که فی نفسه عمل بسیار مهم و قابل تقدیری صورت پذیرفت، اما آنچه بسیار مهم است اینکه سیدمحمد یاشار‌نادری طی گفت‌وگویی از تولید ۳۲ فیلم سینمایی طی سه سال یا به بیان‌دیگر تولید حدود ۱۰ اثر سینمایی در سال در قالب مأموریت‌های جدید این نهاد فرهنگی خبر داده است که شائبه همکاری جعفری‌جوزانی را با بنیاد فرهنگی روایت فتح به‌خصوص برای تولید فیلم حماسی، چون «حماسه ارس» بسیار پررنگ‌تر و به واقعیت نزدیک‌تر خواهد کرد، البته این نهاد فرهنگی سال گذشته نیز با فیلم موفق «تک‌تیرانداز» در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر خوش درخشید و سیمرغ زرین جشنواره را دریافت کرد؛ فیلمی که به زیبایی یکی از قهرمانان هشت سال دفاع مقدس را که متأسفانه سال‌ها آنچنان که بایدوشاید به جامعه و به خصوص جوانان و نوجوانان ایرانی به رغم تولیدات خاص این حوزه در هالیوود صورت گرفته است معرفی نشده بود، بر سر زبان‌ها انداخت و با پخش نوروزی از سیما در اقدامی بی‌سابقه با استقبال بیش از ۵۰ درصدی مخاطبان نشان داد در تولید و معرفی قهرمانان حماسی کشور بسیار درخشان و عالی عمل کرده است و بی‌تردید مأموریت جدیدشان نیز بی‌ربط به موفقیت‌های تولید تک‌تیرانداز نخواهد بود. حال جوزانی سوژه ملی بسیار مهمی را که شاید چندان در بین عموم مردم شناخته‌شده نباشد دستمایه تولید فیلمی با عنوان حماسه ارس کرده است و بی‌تردید کسی جز وی توانایی تولید چنین اثر فاخری را ندارد و این انتخاب اگر رنگ واقعیت بگیرد، قطعاً جشنواره چهلم فجر در کنار سایر آثار تولیدشده در سینمای ایران شاهد حضور یک اثر ماندگار خواهد شد.
مقاومت در ارس.
اما حماسه ارس نیز همانطور که بیان شد از آن دست سوژه‌هایی است که در سینمای ایران متأسفانه مغفول مانده است. داستان در سوم شهریور سال۱۳۲۰ و هنگام تهاجم نیرو‌های ارتش شوروی به ایران می‌گذرد، به این صورت که سه تن از مرزبانان ایرانی با نام‌های «مصیب ملک‌محمدی»، «سیدمحمد راثی‌هاشمی» و «عبدالله شهریاری» باوجود دستور به عدم مقاومت توسط حکومت مرکزی، به‌صورت داوطلبانه ۴۸ ساعت مقابل نیرو‌های مهاجم روی پل آهنی جلفا مقاومت و از خاک میهنشان دفاع کردند. این سه مرزبان وظیفه پاسداری از مرز‌های شمالی ایران را در پل فلزی جلفا - نخجوان بر عهده داشتند. پس از آنکه ارتش شوروی برای ورود به خاک ایران به این پل که عملاً تنها و بهترین محل عبور از رود پرخروش ارس در این ناحیه است، نزدیک می‌شود، مقاومت دو روزه این سه سرباز ایرانی آغاز می‌گردد. این مرزبانان آذربایجانی با اشراف به پل و منطقه، دو روز لشکر شوروی را زمینگیر می‌کنند و روس‌ها هم که چاره‌ای جز گذر از همین پل نداشتند با وجود استفاده از توپخانه سنگینشان مجبور به نبردی ۴۸ساعته می‌گردند و حال سهم چنین رویداد مهمی در هنر‌های نمایشی کشور متأسفانه تنها یک اثر نمایشی است و بس.
اما تولید یک فیلم سینمایی با حمایت بنیاد فرهنگی روایت فتح با سابقه تولید موفق فیلم تک‌تیرانداز به خصوص با همکاری مسعود جعفری‌جوزانی که از جاده‌های سرد، شیر سنگی و در چشم باد کوله‌باری از تجربه تولید چنین آثاری را دارد، قطعاً نوید حضوری پرقدرت و درخشان در جشنواره چهلم را دارد و بار دیگر سینمای ایران شاهد یک فیلم ماندگار در برهوت تولیدات مهم و ملی خواهد بود، اما همه این‌ها منوط به رنگ واقعیت به خود گرفتن همکاری روایت فتح با جعفری‌جوزانی است که به احتمال بسیار زیاد صورت خواهد پذیرفت.
