سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: به اعتقاد مدیر مؤسسه شهرستان ادب، مرحوم محمدسرور رجایی، حق بسیار بر گردن هنر و ادبیات فارسی دارد و نهاد‌های فرهنگی ما نسبت به او که همچون ستونی بود و نیز خانواده ایشان باید حق نگهدار باشند.
علی‌محمد مؤدب، مدیر مؤسسه شهرستان ادب درباره نقش و جایگاه مرحوم محمدسرور رجایی به ایبنا گفت: بیست و اندی سال پیش بود که در انجمن ادبی بچه‌های افغانستان، محمدسرور رجایی را دیدم. آن دوران کارگری می‌کرد، خیلی برایم عجیب بود که دوسه ساعت مسیر رفت‌و‌آمد کارش بود، ولی با این حال، با علاقه به دنبال کار‌های فرهنگی بود. به خودم می‌گفتم که ایشان با این همه فشار زندگی، چگونه برای فرهنگ و شعر و ادبیات وقت می‌گذارد، هیچ وقت گمان نمی‌کردم که این‌قدر موفق شود.
وی ادامه داد: بعد از چند سال متوجه شدم شعر و کار‌های او چقدر خوب شده است. بعد از بیشتر از دو دهه، مشاهده کردیم یک کارگر ساده که گرفتار زندگی دشوار کارگری بوده است، چگونه رشد کرد و تبدیل به تکیه‌گاهی هم برای بچه‌ها و فعالان فرهنگی افغانستان و هم فعالان ایران شد. در خیلی از موضوعات، مرجع و پناه این فعالان بود. اگر سؤالی درباره مسائل فرهنگی ایران و افغانستان داشتم، اولین مشاورم ایشان بود. با تمام وجودش در حوزه‌های متعدد درگیر شده بود؛ از انتشار شعر و مجله کودک تا اداره فعالیت‌های ادبی بزرگسالان، برگزاری جشنواره تا تاریخ شفاهی مجاهدان و رزمندگان افغانستان در ایران و بالعکس. کثرت موضوعاتی که با آن‌ها درگیر بود، شگفت‌انگیز است. فیلم‌هایی هم که درباره او این روز‌ها در شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم، مرتبط با این نوع از فعالیت‌های وی است. مؤدب با اشاره به شخصیت چندوجهی مرحوم رجایی، اظهار کرد: زندگی ساده و دشواری داشت ولی برای مثال در کنار کار، در باقرشهر یک تیم ورزشی برای جوان‌های مهاجر افغانستانی تشکیل داده بود. محمدسرور رجایی به مرور زمان، بیشتر شناخته می‌شود. وی افزود: این اواخر قصد داشتیم در کنار هم دفتری برای ادبیات و هنر افغانستان راه‌اندازی کنیم که در مرحله ایده ماند و او چشم از جهان فروبست.
مدیر مؤسسه شهرستان ادب در بخش دیگری از سخنانش گفت: در ادبیات افغانستان، سیدمحمدضیاء قاسمی، محمدحسین محمدی و محبوبه ابراهیمی هسته اولیه بودند و محمدسرور رجایی هم بعد از مهاجرت آن‌ها به این جمع اضافه شد. فکر نمی‌کردیم خانه ادبیات افغانستان بتواند محکم سرپا شود ولی محمدسرور رجایی، یک‌تنه این ستون را نگه داشت و فعالیت‌های خانه ادبیات را حفظ کرد. بعد از غیبت برخی چهره‌های قوی این مرکز مثل سیدضیاء و محمدحسین محمدی، فکر می‌کردیم خانه ادبیات افول می‌کند، اما محمدسرور رجایی در کنار مشغله‌های زندگی خود، خانه ادبیات و چراغ جشنواره‌های ادبی افغانستان را زنده نگه داشت. مؤدب تصریح کرد: حضور محمدسرور رجایی، تضلع وی در حوزه‌های متعدد و ارتباطش با چهره‌های مختلف و نهاد‌های فرهنگی در ایران باعث می‌شد که خانه ادبیات افغانستان بتواند فعالیت کند، حتی در دوره‌هایی که وی مسئول خانه ادبیات نبود. امیدواریم جای خالی او را خداوند با چهره‌های تازه‌ای که بتوانند هنر و ادبیات افغانستان در ایران را مدیریت کنند، پر کند. وی در پایان گفت: مرحوم محمدسرور رجایی حق بسیار بر گردن هنر و ادبیات فارسی دارد و به گمانم نهاد‌های فرهنگی ما نسبت به او که همچون ستونی بود و نیز خانواده ایشان باید حق نگهدار باشند و البته خانه ادبیات افغانستان نیازمند توجهی است که به نحوی جای خالی این مرد بزرگ را حس نکنند.
محمدسرور رجایی، پژوهشگر و نویسنده افغانستانی، سحرگاه پنج‌شنبه هفتم مردادماه بر اثر عوارض ناشی از ابتلا به کرونا درگذشت. رجایی ۲۰ سال آخر عمر با برکتش را صرف جمع‌آوری اطلاعات و خاطرات مربوط به شهدای ایرانی جهاد افغانستان و شهدای افغانستانی دفاع مقدس کرد. «از دشت لیلی تا جزیره مجنون» خاطرات رزمندگان افغانستانی دفاع مقدس، «مأموریت خدا» هفت روایت از احمدرضا سعیدی شهید ایرانی جهاد اسلامی افغانستان و کتاب «در آغوش قلب‌ها» اشعار و خاطرات مردم افغانستان از امام خمینی از جمله آثار منتشر شده مرحوم رجایی است.
