سرویس ایران جوان آنلاین: باز هم فصل برداشت یک محصول و باز هم ناله کشاورزان از آشفتگی بازار و وجود دلالان و حمایت‌هایی که برای آن‌ها به یک آرزو تبدیل شده است. فصل برداشت بادام چهارمحال و بختیاری که در بهار دچار سرمازدگی شده از راه رسیده و دوباره سایه سنگین دلالان بر روی همین مقدار محصول باقیمانده، خستگی را در تن کشاورزان گذاشته و کام آن‌ها را تلخ کرده است. بادامی که می‌تواند با بهترین قیمت به کشور‌های دیگر صادر شود به خاطر نبود صنایع تبدیلی، به صورت خام و با کمترین قیمت از مرز‌ها خارج می‌شود تا کشاورزان ایرانی با حسرت شاهد سودبردن دلالان و بیگانگان باشند.
براساس گزارش سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری از کل زمین‌های زیر کشت باغات این منطقه، به صورت میانگین حدود ۱۵ هزار هکتار به بادام اختصاص دارد و در وضعیت متعادل، سالانه نزدیک به ۲۴ هزار تن بادام برداشت می‌شود. در این استان چهار گونه بادام با عناوین شاهرودی، سنگی، ربیع و مامایی تولید می‌شود که بخش اعظمی از تولید به بادام مامایی یا همان هندی اختصاص دارد.
نکته حائز اهمیت این است که ۹ هزار هکتار از باغ‌های بادام استان در شهرستان سامان قرار دارد و این شهرستان بخش عمده‌ای از تولید بادام را به نام خود ثبت کرده است. در سال‌جاری باغداران چهارمحال و بختیاری بیش از ۱۷ هزار هکتار از زمین‌های استان را به کشت بادام اختصاص داده بودند، اما سرمای بهاره بخشی از این درختان را از بین برد و همین مسئله تولید بادام را کاهش داد. سرمایی که اقتصاد فعالان این عرصه را دچار چالش کرده و قبل از برداشت محصول، نشان داد ضرر زیادی متحمل شده‌اند.
اما این پایان ماجرا نیست و سروکله دلالانی که همیشه مثل زالو منتظر فصل برداشت هستند، پیدا شده و باقیمانده بادام‌ها را به کمترین قیمت از چنگ باغداران در می‌آورند.
دلالان به خاطر نیاز باغداران به بازگشت سرمایه‌هایشان، به راحتی بادام را با قیمت پایین خریداری و با قیمت بالا به دیگر کشور‌ها صادر می‌کنند. اما همین بادام که به عنوان یک محصول غیر نفتی می‌تواند ارز آوری خوبی برای کشور داشته باشد به صورت خام صادر می‌شود.
هر چند سال‌هاست در مورد تکمیل زنجیره تولید و عرضه، یعنی فروش بادام پس از فرآوری صحبت به میان می‌آید، اما هنوز هیچ اتفاقی در این رابطه نیفتاده و بادام ایران با کمترین قیمت ممکن به دست خارجی‌ها می‌رسد تا آن‌ها بتوانند بیشترین سود را داشته باشند.
صنایع تبدیلی، آرزوی باغدارن
به گفته باغداران و حتی مسئولان سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری، صنایع تبدیلی و فرآوری بادام در این استان هیچ هماهنگی و همخوانی با میزان و جایگاه تولید بادام ندارد. با اینکه در ایران، چهار محال و بختیاری قطب تولید بادام معرفی می‌شود، اما این استان از نظر صنایع تبدیلی و فرآوری بادام آن‌قدر وضعیت بدی دارد که اصلاً نمی‌توان در مورد آن حرف زد.
جالب است بدانیم همان اندک بادامی که فرآوری می‌شود هم به‌صورت خانگی بوده و هزینه بالای صنایع تبدیلی بادام، مانع ورود سرمایه‌گذاران به این بخش شده است.
چند سالی است می‌گویند یک شهرک تخصصی بادام می‌تواند بسیاری از گره‌های باغداران این استان را باز کند و بر همین اساس ایجاد نخستین شهرک تخصصی بادام کشور در قالب یک تفاهمنامه سه جانبه میان جهاد کشاورزی، فرمانداری سامان و شرکت شهرک‌های صنعتی امضا و در زمینی به وسعت ۴۰ هکتار جانمایی شد. ولی کارهای انجام شده و میزان ساخت و پیشرفت این شهرک نشان می‌دهد هنوز اراده‌ای برای به نتیجه رساندن آن وجود ندارد و زور دلالان به تصمیم مسئولان می‌چربد.
هم اکنون در چهارمحال وبختیاری چنین معمول است که به خاطر نبود صنایع فرآوری، محصول بادام مامایی، چند ماه قبل از برداشت توسط دلالان پیش خرید می‌شود.
چون این دلالان فقط بادام مامایی را می‌خرند و به هند می‌برند، با هماهنگی با یکدیگر قیمت‌ها را پایین نگه می‌دارند و باغدار ناچار باید محصولش را به یکی از آن‌ها بفروشد. براساس آمار گمرک چهارمحال و بختیاری از ابتدای فروردین سال ۱۳۹۹ تا ۲۲ مرداد همان سال ۳۸ هزار و ۱۲۴ کیلوگرم مغز بادام به ارزش ۴۰۴ هزار و ۷۹۵ دلار به کشور هند صادر شد. این در حالی است که بخشی از بادام استان نیز به‌صورت غیررسمی از کشور خارج شده است.
ناگفته نماند در سال ۱۳۹۸ هم میزان صادرات بادام از این گمرک به مقصد هند بیش از یک میلیون دلار بوده است. حالا سال ۱۴۰۰ است و نه تنها صنایع فرآوری در این استان راه‌اندازی نشده‌اند بلکه سرما نیز بخشی از محصول بادام را از بین برده و باغدار مانده و دلال و زحمت یکساله‌ای که باید به کمترین مقدار ممکن بفروش برساند.
