زمانی که فصل نقل و انتقالات در فوتبال ایران فرامی‌رسد، بیشتر از هر زمانی می‌توان به آماتور بودن سیستم مدیریتی حاکم بر باشگاه‌ها پی برد. مدیرانی که تنها فاکتوری که گویا از باشگاهداری به گوش‌شان خورده، هزینه‌های غیرمتعارف در امضای قراردادها و بستن قرارداد با رقم‌های نجومی و دور از واقعیت رایج در فوتبال داخلی است. البته این مدیران سال‌هاست که نگرانی در این رابطه ندارند و هیچ‌گاه درباره لیست بلندبالای هزینه‌های‌شان مورد حساب‌کشی و بازخواست قرار نمی‌گیرند تا خرج‌های خارج از ضابطه‌شان هر فصل ادامه داشته باشد.
مانند این هفته‌ها که برای لیگ بیست و یکم، تیم‌ها در حال جذب بازیکنان و مربیان مورد نظرشان هستند و خبر‌های شگفت‌انگیزی درباره ارقام قراردادها به گوش می‌رسد و میدان به دست باشگاه‌های صنعتی و البته تیم‌های دولتی مانند استقلال و پرسپولیس افتاده که مدیران آن با توجه به بودجه سالانه چندصد میلیاردی که از بیت‌المال هزینه می‌کنند، دغدغه‌ای در خصوص خروجی هزینه‌هایی که می‌کنند، ندارند.
در چنین شرایطی صحبت‌های دیروز مجید صدری، رئیس هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس که مدعی شده است می‌خواهد زیرساخت‌ها را در این باشگاه درست کند، به نوعی شنا برخلاف جهت آب در فوتبال باشگاهی است. ادعایی که تا پیش از این هم مدیران مختلفی آن را در حرف بیان کرده‌اند، اما هیچ‌گاه به مرحله عمل نرسیده است. البته تنها نگاهی به روند مدیریتی که این سال‌ها در باشگاه پرسپولیس حاکم بوده هم به خوبی نشان می‌دهد که هیئت مدیره و مدیرانی که در این تیم مسئولیت دارند، همان روندی را در پیش گرفته‌اند که در اکثر باشگاه‌های دولتی حاکم است، به طوری که توسعه زیرساخت‌ها، حتی در پایین‌ترین اولویت‌ها هم قرار نمی‌گیرد.
اگرچه تأکید صدری بر درست کردن زیرساخت‌ها، امیدوار‌کننده است، اما وقتی در عمل چنین چیزی دیده نمی‌شود و خلاف آن را در بخش مدیریت باشگاه‌های مختلف از جمله پرسپولیس شاهد هستیم، نمی‌توان به عملی شدن این وعده دل بست و آن را باید تنها یک شعار دانست که گویا قرار است هرچند وقت یک‌بار از زبان یکی از مدیران دولتی باشگاه‌ها شنیده و البته در ادامه فراموش شود.
سال‌هاست که باشگاه‌های فوتبال در کشورمان به جای هزینه بودجه‌های دولتی‌شان در بخش‌های مختلف و پرهیز از افراط و تفریط در پولی که هزینه می‌کنند، بخش زیادی از بودجه چندصد میلیاردی که سالانه از بیت‌المال دریافت می‌کنند را صرف قرارداد‌های بازیکنان می‌کنند و حتی در این بین ابایی هم از این ندارند که اضافه بر پولی که در اختیارشان قرار گرفته در قرارداد‌هایی که با بازیکنان امضا می‌کنند، خرج‌تراشی کنند.
هزینه بیش از ۹۰ درصد بودجه سالانه باشگاه در بخش قراردادها عملاً باعث شده باشگاه برای توسعه زیرساخت‌ها و امکاناتی که باید در اختیار تیم قرار گیرد، دستش بسته باشد و باقیمانده بودجه هم برای هزینه‌های جاری باشگاه خرج شود. البته افراط در نقل و انتقالات و هزینه اضافه بر مازاد پولی که باشگاه در اختیار دارد، حتی باعث می‌شود لیست بدهی‌های آن هر سال که می‌گذرد بلندتر شود و هر مدیری که می‌رود، لیستی از بدهی‌ها را برای مدیر بعدی بجا می‌گذارد.
در پیش گرفتن چنین رویکرد مدیریتی در باشگاه‌ها، ریشه در انتخاب مدیرانی دارد که به جای توسعه‌محوری، مدیر هزینه هستند و به جای توسعه زیرساخت و درآمدزایی‌هایی که از این طریق می‌توانند انجام دهند، چشم به صفر‌های رقم‌هایی دارند که قرار است از بیت‌المال برای‌شان واریز شود. مطالبه توسعه از چنین مدیرانی یک انتظار عبث و بیهوده است. به همین خاطر تا زمانی که سیستم هزینه از حساب دولت بر باشگاه‌های صنعتی و دولتی حاکم باشد، وعده‌هایی مانند ادعای رئیس هیئت مدیره پرسپولیس درباره توسعه زیرساخت‌ها و مدیریت هزینه‌ها یک شعار زودگذر است که خیلی زود رنگ می‌بازد، به خصوص که مجید صدری هم یکی از مدیران همین سیستم دولتی فوتبال است. مدیرانی که نه بر اساس شایستگی یا تخصص‌شان، بلکه با توجه به مراوده‌ها و ارتباطاتی که با مسئولان بالادستی باشگاه‌های دولتی داشته‌اند به صندلی مدیریتی تیم‌هایی مانند پرسپولیس یا دیگر تیم‌ها رسیده‌اند.
فوتبال برای عبور از مدیریت هزینه و رسیدن به مدیریت توسعه به تجدیدنظر در سیستم مدیریتی حاکم بر باشگاه‌ها احتیاج دارد. سیستمی که مدیران آن به جای افراط و تفریط در باشگاهداری با اولویت‌هایی که با توجه به فاکتور‌های حرفهای معین کرده‌اند، هر بخش از بودجه را در جای خودش هزینه می‌کنند. همچنین جذب بازیکنان را هم در کنار بهتر کردن زیرساخت‌ها می‌بینند و با هزینه‌های بی‌ضابطه در قراردادها، دست‌شان را برای کار در زمینه زیرساخت‌ها خالی نمی‌گذارند، آن وقت است که دیگر مانند امروز نه لیست بدهی باشگاه‌های دولتی مانند استقلال و پرسپولیس طویل‌تر می‌شود و نه زیرساخت‌های آن‌ها مانند امکانات یک باشگاه حرفهای در حد آماتور‌ها باقی می‌ماند.
