موزیسین نام‌آور و افسانه‌ای یونانی که با آهنگسازی و مبارزات سیاسی‌اش در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی به نماد مقاومت علیه فاشیسم، دیکتاتوری و امپریالیسم و الهام‌بخش دیگر مبارزان تبدیل شده بود، در سن ۹۶سالگی در آتن از دنیا رفت.
«میکیس تئودوراکیس» مشهورترین آهنگساز یونانی که نمادی از مقاومت یونان محسوب می‌شد، در دوران انقلاب به دلیل رویکرد ضداستعماری و فعالیت‌های ضدامپریالیستی محبوبیت بسیاری یافته بود.
«لینا مندونی» وزیر فرهنگ یونان در صفحه توئیتر خود با اعلام خبر درگذشت «میکیس تئودوراکیس» نوشت: «امروز بخشی از روح سرزمین یونان را از دست دادیم. او یک معلم، روشنگر و یک چپ‌گرای رادیکال بود؛ تنها کسی که موجب شد همه یونان شاعر شوند.»
تئودوراکیس در سن ۵۰سالگی موسیقی فیلم «حکومت نظامی» را ساخت. او فعالیت‌های موسیقایی‌اش را از سال ۱۹۳۵ آغاز کرد. شروع کارش به عنوان آهنگساز فیلم به این شکل بود که کارگردان فیلم «زد» می‌خواست در آثارش یونان را نشان دهد و فکر کرد با موسیقی بهتر می‌تواند این تصویر را نشان دهد، از این رو از تئودوراکیس که آن زمان در زندان بود خواست برای فیلم «زد» موسیقی بسازد. تئودوراکیس هم به او گفت که از موسیقی‌هایی که تاکنون ساخته استفاده کند و با این موسیقی بود که تئودوراکیس به عنوان خالق موسیقی فیلم مطرح شد ولی بعد‌ها با آهنگسازی برای فیلم حکومت نظامی به شهرت رسید. تئودوراکیس در آهنگسازی برای فیلم از طیف وسیعی از موسیقی جاز که بومی کشور یونان بود، بهره گرفته و در کنار آن از سازهایی، چون فلوت و گیتار نیز در آثارش بهره برده است. توجه سینمای هالیوود و دعوت از او برای ساخت موسیقی فیلم برای سینمای هالیوود نقطه عطفی در فعالیت هنری او محسوب می‌شود.
او برای فیلم زوربای یونانی (۱۹۶۴) ساخته مایکل کاکویانیس بر اساس رمانی با همین نام از نیکوس کازانتزاکیس، فیلم زِد (۱۹۶۹) ساخته کوستا گاوراس بر اساس رمانی با همین نام از واسیلیس واسیلیکوس و همچنین فیلم سرپیکو (۱۹۷۳) به کارگردانی سیدنی لومت، موسیقی ساخته است.
زبان مشترک جهانی
تئودوراکیس فعالیت‌هایش را صرفاً معطوف به سرودن ترانه و ساختن آهنگ نکرد و در صف اول بسیاری از تظاهرات ضداستعماری حضور پررنگی داشت، به همین علت است که تئودوراکیس در کشورش به شخصیت بی‌بدیلی تبدیل شد و از او به عنوان یکی از اسطوره‌های یونان یاد می‌کنند.
وحید یامین‌پور، فعال فرهنگی در واکنش به درگذشت این آهنگساز انقلابی نوشت: بیش از ۱۶ سال پیش در استودیوی رادیو جوان زمانی که مشغول تهیه برنامه بودم، ناگهان صدابردار قطعه «پائولا» از آثار تئودوراکیس را میان فواصل برنامه پخش کرد. از آن لحظه هیچ‌گاه نتوانستم خود را از موسیقی ویرانگر تئودوراکیس رها کنم. موسیقی متن فیلم «حکومت نظامی» همان چیزی است که به تعبیر لانگ‌فلو «زبان جهانی بشر» است. تئودوراکیس چپ‌گرا سال‌ها علیه امپریالیسم جنگید، محروم و تبعید شد و باز هم جنگید. (از جمله مبارزه او با امپریالیسم، ساختن قطعه‌ای به عنوان سرود ملی فلسطین است.)
«حکومت نظامی» (با کارگردانی کوستا گاوراس، ۱۹۷۲، شیلی) داستانی غم‌انگیز از ترور و کشتار آزادیخواهان اروگوئه به دست کسانی است که زیر نظر امریکایی‌ها آموزش دیده بودند. گفته می‌شود تعداد زیادی از بازیگران و دست‌اندرکاران فیلم حکومت نظامی بعد از روی کار آمدن ژنرال پینوشه، دیکتاتور شیلی، اعدام یا شکنجه و تبعید شدند.
یامین‌پور ادامه می‌دهد: اگر می‌خواستم برای رمان «ارتداد» موسیقی متن انتخاب کنم، انتخاب من همین قطعه «پائولا» بود؛ دختر مبارزی که معشوقه تئودوراکیس بود و این ملودی روی جنازه او در سردخانه جوانه زده. پائولا هم یکی از هزاران قربانی کشتار پینوشه بود.
