سرویس سیاسی جوان آنلاین: موشک سامانه «مجید» همانند موشک مورد استفاده در سامانه روسی «پنتسیر» امکان مجهز شدن به یک پیشران راکتی به عنوان شتابدهنده اولیه یا یک پیشران با کمی طول و قطر بزرگتر برای رسیدن به بردهای بیشتر را دارد.
به گزارش تسنیم، در جریان رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ۱۴۰۰ که با شرکت یگانهای پدافند هوایی ارتش و سپاه تحت فرماندهی قرارگاه پدافند هوایی خاتمالانبیا در هفته گذشته برگزار شد، چندین سامانه جدید مشاهده شد. از جمله سامانههای حاضر در این رزمایش، سامانه دفاع هوایی مجید بود که مورد ارزیابی قرار گرفت.
بنا بر اطلاعات موجود، برای اولین بار در اول مهر ۱۳۹۹ جانشین وقت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح از در دست تکمیل بودن سامانهای به نام مجید خبر داد، اما جزئیاتی از آن بیان نشد.
در رژه ۲۹ فروردین ۱۴۰۰ سامانه مجید در کنار رادار کاشف ۹۹ به نمایش درآمد و اولین تصویر از این سامانه موشکی در آنجا منتشر شد. این سامانه مجهز به موشکهایی نسبتاً کوچک و سامانه الکترواپتیکی برای کشف و شناسایی هدف بوده و کل مجموعه روی یک خودروی راهکنشی (تاکتیکی) ارس ۲ سوار شده بود. به این ترتیب کلیات سامانه مجید مشخص شده و برد کوتاه بودن آن محرز شد.
در مراسم رونمایی از سامانه مدیریت و فرماندهی تسلیحات برد کوتاه تحت نام سامانه برهان، اطلاعات بیشتری از سامانه مجید منتشر شد. برهان سامانهای است که از ادوات توپخانهای تا سامانههای موشکی برد کوتاه را در هر منطقه تحت پوشش خود مدیریت کرده و کار واگذاری دقیق اهداف به سامانههای مناسب را بر عهده دارد.
این سامانه علاوه بر دریافت اطلاعات از رادارها، از تجهیزات الکترواپتیکی نیز اطلاعات اهداف را گرفته و با ترکیب آنها باهم و نیز تأیید سامانههای شناسایی الکترونیکی وظیفه یکپارچه کردن دفاع هوایی لایه آخر اطراف یک منطقه مهم را بر عهده دارد.
نگاهی به توانمندیهای «مجید»
شلیک سامانه مجید در شب در رزمایش پدافند هوایی ۱۴۰۰ نشاندهنده میزان اطمینان به عملکرد سامانه کشف و ردگیری حرارتی آن است. دوربینهای موجود روی مجید مشابه بخشی از تجهیزات الکترواپتیکی مشاهده شده روی سامانه سراج-۱ است. این سامانه به عنوان یک ابزار کمکی در کشف و شناسایی و ردگیری اهداف در برد کوتاه ساخته شده و خصوصاً با ادوات توپخانهای هماهنگ شده است.
سامانه موشکی مجید برای دفاع هوایی ارتفاع پست ساخته شده که باید دارای قابلیتهای ویژهای از جمله سرعت بالا در ردگیری هدف و فراهم شدن مقدمات شلیک در کمترین زمان، سرعت بالا در رسیدن به هدف، دقت و احتمال اصابت بالا به هدف باشند.
این مشخصات هرچند برای تمام سامانههای موشکی دفاع هوایی مطلوب هستند، اما در سامانهای که وظیفه فراهم کردن دفاع لایه آخر از یک منطقه راهبردی را بر عهده دارد، بسیار مهمتر است. سرعت واکنش بسیار بالا خصوصاً در برابر اهدافی که دیر آشکار میشوند، از جمله موشکهای کروز اهمیت دوچندان دارد. این ویژگیهای مطلوب به میزان زیادی به قابلیتهای سامانههای هدایت یا به بیان بهتر روش هدایت بستگی دارد.
از تصاویر منتشر شده از سامانه مجید مشخص شد که موشک مورد استفاده مجهز به جستوجوگر اپتیکی و قاعدتاً از نوع تصویرساز حرارتی است. به واسطه این روش هدایت موشک سامانه مجید قابلیت «شلیککن- فراموشکن» دارد. این قابلیت سبب میشود سامانه بتواند به طور متوالی و در کمترین زمان ممکن به سمت اهداف مختلف شلیک کند و بار کاری از بابت هدایت موشک متوجه سامانه نباشد.
به علاوه، جستوجوگر اپتیکی یکی از انواع جستوجوگرهایی است که امکان رسیدن به کمترین خطای ممکن را در رسیدن به هدف میدهد که در فیلم منتشر شده از عملکرد سامانه هم شاهد برخورد مستقیم موشک به هدف هستیم. از آنجا که اثرات انفجار روی پهپاد هدف مذکور دیده نمیشود، این احتمال داده میشود عملکرد تخریبی موشک با برخورد مستقیم است، اما با توجه به نیاز به حداکثر قابلیت اطمینان در یک سامانه برد کوتاه که در آخرین لایههای دفاعی قرار دارد، انتظار میرود موشک سامانه مجید دارای مواد منفجره نیز باشد. نکتهای که فیلم منتشر شده از عملکرد این موشک در لحظه برخورد به هدف در رزمایش گویای آن بود.
این موشک دارای بدنه با نسبت لاغری (Slenderness) یا نسبت طول به قطر بالا با طول حدود ۷/۲ تا ۹/۲ متر و قطر حدود ۱۵ تا ۱۷ سانتیمتر است. نسبت لاغری بالا در این موشک نشاندهنده آن است که بخش قابل توجهی از زمان پرواز خود را در سرعت مافوق صوت طی میکند. این امر سبب میشود زمان رسیدن موشک به نهایت برد خود تا حد امکان کاهش یابد. گرین (سوخت جامد) مورد استفاده در این موشک بدون دود است که به کاهش احتمال مشخص شدن محل پرتاب، دیده نشدن مسیر موشک توسط دشمن و در نتیجه غافلگیر شدن و کاهش زمان او برای واکنش نشان دادن منجر میشود. استفاده از جستوجوگر غیرفعال یا پسیو از نوع اپتیکی نیز باعث هشیار نشدن هدف میشود. در فیلم منتشر شده از مراحل آزمایشی سامانه مجید، یک پهپاد هدف با دهانه بال حدود ۲ تا ۵/۲ متر با برخورد مستقیم مورد اصابت قرار گرفت؛ پهپادی که تا حدودی کوچکتر از مشهورترین پهپاد انتحاری ساخت رژیم صهیونیستی یعنی «هاروپ» است.
این توانمندی نشان میدهد سامانه مجید و موشک کوچک و چابک و هوشمند آن در نقش برد کوتاه و ارتفاع پایین برای استفاده در پدافند نقاط حساس و اماکن نظامی و صنعتی و امکان استفاده در کاربرد دفاع از شناورهای دریایی خصوصاً در برابر پهپادها و موشکهای کروز آماده است. به علاوه دفاع از اجزای خود شبکه پدافند هوایی کشور خصوصاً رادارهای ثابت اخطار اولیه و سامانههای پدافندی برد بلند و راهبردی نیز در حلقه آخر بر عهده مجید خواهد بود.