یکی از ویژگیهایی که باعث شکلگیری اجتماعات ناسازگار میشود ایستادگی در برابر قرائتهای رسمی است.
دکتر معصومه نصیری، معاون باشگاه رسانهای مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانهای یونسکو ایران و پژوهشگر حوزه ارتباطات با حضور در برنامه «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه» در رادیو گفتگو، در مورد علوم شناختی، اجتماعی شدنهای ناسازگارساز گفت: نمونه این اجتماعات ناسازگار را در جریان واکسیناسیون که وقتی واکسن نبود میگفتند واکسن بزنیم و اکنون که واکسن هست میگویند نزنیم، میتوان دید.
وی افزود: این پروسه بر اساس اهداف مشخص، تفاهم و انعطافپذیری و درگیر کردن با منافع اشخاص مختلف جامعه و با آگاهی کامل در مورد محیطی که در آن خلق معنا میکند و رمزگشایی انجام میشود و در واقع میتوان گفت برای اکثریت افراد این کلونی وارونگی اتفاق افتاده است.
نصیری اظهار داشت: اجتماعات ناسازگار یا سازگار توجه ویژهای به پرسونای خاص و مخاطب دارد و در ایجاد آن بر اساس سنجش، علاقه و ذائقه، مهندسی پیام را به مهندسی محتوا ولو ساده، زرد و دمدستی انجام میدهد و میتواند تمام ساختارهایی که ما فکر میکنیم ریشهای هستند را با خودش همراه کند.
معاون باشگاه رسانهای مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانهای یونسکو ایران گفت: فضای رسانه فضای اجتماعی کردن افراد است و هر قدر که بکارد برداشت ما از این زمین خواهد بود.
ترغیب افکار عمومی عامل ساخت اجتماعات ناسازگار
وی افزود: در حوزه شناختی آن چیزی که باعث شکلگیری این کلونیها و اجتماعات ناسازگار میشود ولو حول یک معنای ساختهشده بحث ترغیب و تأثیرات و میزان، شدت، تأثیر و ترغیبی است که در افکار عمومی ایجاد میکند.
پژوهشگر حوزه ارتباطات اظهار داشت: ذیل کلونی قرار گرفتن به معنای ماندگاری نیست و هر لحظه میتوان کلونی را ترک کرد و به کلونیای که جذابتر، ناسازگارتر باشد و ضد قالب اجتماع حرکت میکند پیوست.
نصیری ادامه داد: رسانه ابزار فراگیری است که در ساحتهای مختلف کارکرد و نقشآفرینی دارد و میتواند هویتهایی را بسازد که در نقطه قله باشند و افراد با رویکردهای مختلف ذیل آن قرار بگیرند.
وی تصریح کرد: اکثر اجتماعات ناسازگار و افرادی که ذیل آن قرار میگیرند و تبدیل به اجتماعی شدنهای ناسازگار در ذیل قدرتهای مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی میشوند، حول یک محور به نام به رسمیت نشناختن هویتهای موجود در جامعه جمع میشوند.
معاون باشگاه رسانهای مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانهای یونسکو ایران ادامه داد: در این مرحله بر اساس نقشآفرینی رسانه فرد آنچه که در گذشته بوده و هویتی که داشته را به سبب سرخوردگیها یا بال و پر دادن به هویتهای همعرض و نادیده گرفته شدهاش تکذیب میکند که این مهم میتواند در حوزه رسانه خطرناکتر باشد.
افراد طرد شده بیشتر میل به قرار گرفتن در بین ناهنجاران جامعه دارند
نصیری با تأکید بر اهمیت بحث هویت و اینکه موضوع مهم در گروههای مختلف در جامعه خصوصاً آنهایی که ذیل یک ناهنجاری یا یک رفتار خارج از هنجار قرار میگیرند مبحث هویت است بیان داشت: وقتی تئوریهای ناهنجاریهای شناختی را بررسی میکنیم میبینیم افرادی که طرد شدهاند، نادیده گرفته شدهاند، تحقیر شدهاند میل به قرار گرفتن در بین ناهنجاران جامعه را بهتر و بیشتر پیدا میکنند؛ بنابراین یا هویتی که در گذشته داشتهاند را تکذیب میکنند یا به هویتهای جدیدی که رسانه برایشان ساخته است، میپیوندند.
پژوهشگر حوزه ارتباطات اظهار داشت: بحث هویت نکته مهمی در ساختار کشور ماست و بسیاری از افراد به جهت دستکاری هویت و به رسمیت شناخته نشدن هویتشان بروز و ظهور شخصیتی دارند که بروز و ظهور آنها دردسرآفرین است و میتواند مقاومتهای ذهن را از بین ببرد و در شرایطی قرار بگیرد که متأثر از واگیریهای هیجانی رفتارهایی را انجام دهد، که آن رفتارها برای او برچسبهایی را به ارمغان آورد.