کد خبر: 1066393
تاریخ انتشار: ۰۲ آبان ۱۴۰۰ - ۱۵:۰۸

سیدیاسر جبرائیلی در کانال تلگرامی خود نوشت: مذاکره برای رفع تحریم، یک پیش‌شرط اساسی دارد و آن، شناخت صحیح ماهیت و اهداف تحریم است. یعنی ما پیش از اینکه هر طرحی را برای مذاکره دراندازیم، باید بدانیم که جایگاه تحریم در دستگاه سیاست خارجی امریکا چیست و واشنگتن چه هدفی را از اعمال تحریم علیه جمهوری اسلامی دنبال می‌کند. چه، بدون داشتن فهم مشترک از این دو مقوله، مذاکره‌کنندگان بر اساس ذهنیت‌‌ها و اهداف متفاوتی دور میز خواهند نشست و طبعاً نتیجه‌ای هم نخواهند گرفت. اگر تلقی ما از ماهیت تحریم‌‌ها و اهداف آنها، با تصویر واقعی تحریم‌‌ها در ذهن سیاستمداران امریکایی یکسان نباشد، بلاتردید در میز مذاکره تصویر واقعی بر تلقی‌های نادرست غلبه خواهد کرد.
1- درباره ماهیت تحریم‌‌ها، توجه به این نکته مهم ضروری است که اگر وودرو ویلسون در سال ۱۹۱۹ تحریم را «یک گزینه جایگزین جنگ‌» معرفی می‌کرد، در قرن ۲۱ تحریم تبدیل به «تنها گزینه‌» سیاست خارجی امریکا شده است. در واقع رژیم واشنگتن امروز ابزاری جز تحریم در دستگاه سیاست خارجی خود در اختیار ندارد. برای امریکا نه قدرت نرمی باقی‌ مانده، نه قادر به ارائه مشوق‌های اقتصادی برای ترغیب دوستان است، نه امکان حمله نظامی به دشمنان دارد، نه غلبه گفتمانی در محیط بین‌الملل دارد که هنجارهایش اهدافش را پیش ببرند، و نه قادر به ایجاد اتحادهای فراگیر است که از موضع جامعه جهانی امری را تحمیل کند. این است که صرفاً به تحریم می‌اندیشد. دولت امریکا در دوره اوباما سالانه ۵۰۰ تحریم و در دوره ترامپ سالانه قریب به هزار تحریم وضع کرده است. هرچند یک مطالعه در دانشگاه کارولینای شمالی می‌گوید این تحریم‌‌ها در حدود یک‌سوم تا یک‌دوم مواقع موفق بوده‌اند، و با وجود اینکه اصلی‌‌ترین مزیت «‌امکان تحریم‌» یعنی سلطه جهانی دلار به واسطه همین تحریم‌‌ها در حال رنگ باختن است (قربانیان در حال استقلال از دلار هستند)، اما چون برای امریکا گزینه دیگری جز تحریم نمانده، ناچار این هزینه هنگفت را تا زمان پایان سلطه دلار و طبیعتاً دچار شدن ابزار تحریم به سرنوشت سایر ابزار‌ها و امکانات سیاست خارجی امریکا، پرداخت خواهد کرد. لذا این تصور که امریکا روند اعمال تحریم را متوقف خواهد کرد، خطایی است بزرگ و باید کنار گذاشته شود.
2- پرسش بعدی این است که امریکا مشخصاً تحریم علیه جمهوری اسلامی را به چه هدفی وضع کرده است؟ دو هدف برای تحریم ذکر می‌شود: ۱- مهار (containment) ۲- تغییر رفتار (compellence). تا تحصیل تجربه برجام، این تصور میان نخبگان لیبرال ایرانی وجود داشت که امریکا صرفاً نگران برنامه هسته‌ای ایران است و اگر برای واشنگتن این اطمینان حاصل شود که ایران به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت- یا به‌زعم کاخ سفید هدف تولید سلاح را کنار خواهد گذاشت- تحریم‌‌ها برداشته خواهند شد. اما تجربه برجام نشان داد که با وجود تحدید گسترده برنامه هسته‌ای و توسعه بی‌سابقه بازرسی‌‌ها از اماکن هسته‌ای- نظامی ایران نیز، تحریم‌‌ها حفظ شد. لذا اگر ما با این تصور که می‌توانیم با جلب اطمینان امریکا از صلح‌آمیز بودن ماهیت برنامه هسته‌ای، تحریم‌‌ها را رفع کنیم، ساده‌لوحی کرده‌ایم. امریکا تحریم را برای مهار و تضعیف قدرت ایران می‌خواهد و این هدف را اگر کنار آن واقعیت محدود شدن همه ابزارهای سیاست خارجی امریکا به تحریم قرار دهیم، این نتیجه‌گیری چندان سخت نیست که تحریم‌‌ها برداشته نخواهند شد.
نتیجه‌ای که از این بحث باید گرفت، این است که جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با تحریم‌‌ها باید همان مسیری را انتخاب کند که ابزار و امکان تحریم را از امریکا می‌گیرد: از بین بردن سلطه دلار. هرچه نقش دلار در مبادلات و معادلات جهانی تضعیف شود، به همان اندازه امریکا امکان تحریم را از دست خواهد داد. از آنجایی که ایران تنها هدف تحریم‌های امریکا نبوده و در سال‌های اخیر، قدرت‌‌هایی مثل روسیه و چین نیز قربانی شده‌اند، این انگیزه در مجموعه رقبای امریکا برای شکستن سلطه دلار کاملاً وجود دارد و گام‌های مهمی نیز در این راستا برداشته شده است. لذا اگر بخواهیم برای دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی در دوره جدید، مأموریتی تعریف کنیم، باید بگوییم وزارت خارجه ما چنانکه رهبر انقلاب فرمودند، باید بر محوریت دیپلماسی اقتصادی بازسازی شود. مذاکره حول برجام به حاشیه‌ای رود و مذاکره حول تقویت مناسبات تجاری-مالی در مرکز طراحی‌‌ها و اقدامات وزارت خارجه قرار گیرد. جان کلام اینکه محوریت از معاونت سیاسی وزارت خارجه باید به معاونت دیپلماسی اقتصادی منتقل شود.

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار