در پیچ و خم زندگی پر از فراز و نشیب و گرفتاریهای پیچیده که مردم به دنبال راهی برای آرامش میگردند کمتر کسی فکر میکند که یکی از راههای مهم و اساسی برای آرامش تزریق واکسن مطالعه در رگههای فکر و اندیشه برای جلوگیری از ویروس غفلت است. متأسفانه جامعه ایمانی که زمانی الگوی علم و آگاهی و تزریق فکر و اندیشه بود در کمال ناباوری از مطالعه و ارتباط با کتاب فاصله گرفته و همین امر است که فکر و اندیشهها تحت تأثیر فضاهای مسموم، گاهی انسانها را به اشتباهات محاسباتی و رفتاری مبتلا میکند و مانعی برای یادگیری مهارتهای مختلفی که میتواند از طریق مطالعه جلوی فروپاشی کانون گرم خانواده را بگیرد ایجاد میکند. از این زاویه که مطالعه باعث تقویت فکر و اندیشه و آگاهی و بیداری در زندگی میشود در فرهنگ اهل بیت (ع) مطالعه یکی از نعمتهای پنهانی و بیبدیل ذکر شده و امام صادق (ع) به یکی از شاگردان خود فرموده است: «ای مفضل در نعمتهایی که خداوند به انسان ارزانی داشته است بیندیش... از جمله این نعمتها نویسندگی است که اخبار گذشتگان را به بازماندگان و از بازماندگان به آیندگان میرساند. به سبب آن است که دانشها و آداب و جز آنها در کتابها جاویدان میماند.» (بحارالانوار ج ۶۰؛ ص ۲۵۷)
پس اگر نویسندهای بنویسد، ولی مطالعهکنندهای قدر این نعمت را نداند در واقع نیازهای فکری جای خود را به نیازهای غیرضروری داده و انسانها به جای آرامش فکر و اندیشه به وسیله همان ابزار فکری که مهمترین آن مطالعه است از ابزاری مثل گرفتاری در دام عادتهای بد به دنبال آرامش خواهند گشت و چقدر امیر بیان و گفتارهای حکیمانه علی (ع) زیبا به این وسیله آرامش اشاره کردند که هرکس با کتابها آرامش یابد راحتی و آسایش از او سلب نمیگردد. (غررالحکم ص ۲۴۵)
تسلی و آرامش ناشی از مطالعه آنچنان تأثیرگذار است که انسان را از فضای ساخته و پرداخته شده دست زندگی مدرنیته و پر از هیاهو در یک فضای آرمانی و واقعی قرار داده و رفتارهای خود را با آموزههای فطری و عقلی هماهنگ میکند. علی (ع) یکی دیگر از فواید مهم مطالعه را استفاده از خرد و فکر اندیشمندان میداند و میفرماید: خردهای دانشمندان در نوشتار آنان آشکار میشود (غررالحکم ص ۲۳۳).
پس بدانیم در زمانهای هستیم که به پیشبینی امام صادق (ع) چیزی به غیر از کتابخوانی و مطالعه نمیتواند آرامش و سکون را به منازل و زندگیهای ما بیاورد. آنجا که میفرمایند: «یاتی علی الناس زمان هرج لا یا نسون فیه الا بکتبهم: روزگار پر از فتنهای بر مردم خواهد شد که جز به کتابهایشان انس و آرامش نگیرند.» (کافی ج ۱ ص ۵۲)