برون‌رفت صنعت خودروسازی از چاله‌ای که در آن گیر افتاده است گویا به این سادگی‌ها نیست، زیرا هر راهکاری که عنوان می‌شود باز هم نمی‌تواند این صنعت را از چاله دربیاورد. در همین راستا رئیس کمیته خودروی مجلس گفت: قطعاً زور مصرف‌کننده به خودروساز نمی‌رسد و نمی‌تواند به تنهایی مطالبه‌گر کیفیت باشد. از این‌رو باید بیمه کیفیت خودرو را راه‌اندازی کنیم تا مطالبه‌گر کیفیت باشد.
وضعیت صنعت خودرو از حیث کمیت و کیفیت تولید به شدت با انتقاد‌های جدی روبه‌روست و این در حالی است که حتی با قیمت نجومی و کیفیت بسیار پایین کنونی نیز خودروسازان با زیان انباشته مواجهند، یعنی خودروساز فعالیتش با زیان روبه‌روست. این در شرایطی است که مصرف‌کنندگان با توجه به باز نشدن ایربگ خودرو‌های داخلی در تصادف‌های زنجیره‌ای اخیر بیش از پیش به خودروی داخلی بدبین شده‌اند، اما گزینه دیگری برای استفاده خودرو ندارند، زیرا کالای مشابه خارجی با نرخ‌های مشابه خودروی داخلی پیش‌روی مصرف‌کنندگان نیست.
باید اعتراف کرد به جهت تنظیم بازار خودرو شرایطی اعمال شده که خودروسازان بتوانند خودرو‌های خود را به قیمت‌های قابل ملاحظه کنونی به فروش برسانند و نرخ خودرو‌های خارجی آنقدر رشد داده شده است که هر کسی نتواند به خودروی خارجی صفر کیلومتر یا مشابه نو دست پیدا کند. از این‌رو خودروساز داخلی در هر شرایطی بازار خود را دارد و شاید به همین دلیل است که خیالش از فروش راحت است، به‌ویژه اینکه خودروسازان چند وقتی است عموماً خودرو‌های خود را به شکل پیش‌فروش عرضه می‌کنند.
وقتی برای خرید خودروی داخلی بی‌کیفیت و گران باید شانس داشته باشیم، از آن جهت که تقاضا از عرضه بیشتر است، به نظر نمی‌رسد خودروساز از کمپین‌های نخریدن خودرو توسط مصرف‌کننده هم واهمه داشته باشد، به ویژه آنکه نرخ خودرو به شکل پیوسته در حال جهش است و پراید امروز بیش از ۱۶۰ میلیون تومان قیمت دارد.
هرچند کارشناسان، واردات خودرو را تنها راهکار به حرکت درآمدن خودروسازان داخلی در جاده افزایش کیفیت و کاهش قیمت می‌دانند، اما خودروسازان آنقدر نفوذ دارند که نگذارند بازار انحصاری بیش از ۹۰ درصدی داخلی‌شان از دست برود. از این‌رو به نظر می‌رسد حل مسئله صنعت خودرو در یک بن‌بست گیر کرده است، به طوری که سؤال‌کنندگان از وزیر صنعت در مورد گرانی خودروی داخلی و کیفیت پایین این محصولات نیز دیگر نمی‌دانند اصلاً باید به وزیر در مورد صنعت خودرو فشار بیاورند یا خیر.
در همین رابطه رئیس کمیته خودرو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفتگو با مهر در مورد وضعیت نظارت بر کیفیت خودرو‌های داخلی اظهار کرد: یک مشکل اساسی در مورد صنعت خودروسازی در ایران این است که «بیمه کیفیت خودرو» نداریم. در واقع وقتی خودرویی فاقد کیفیت‌ها و استاندارد‌های لازم است باید یک نهاد ثالثی مسئولیت نظارت بر این مسئله را داشته باشد. روح‌الله ایزدخواه، رئیس کمیته خودرو کمیسیون صنایع و معادن مجلس افزود: قطعاً زور مصرف‌کننده به خودروساز نمی‌رسد و نمی‌تواند به تنهایی مطالبه‌گر کیفیت باشد و حق خود را بگیرد در اینجا باید بیمه کیفیت وارد شود و جرائم مربوط به عدم رعایت کیفیت و استاندارد‌ها را از خودروساز بگیرد.
وی ادامه داد: همانگونه که در مورد سلامت اشخاص بیمه سلامت داریم و بیمه از طرف خود به ماجرا وارد می‌شود و بیمار دیگر به تکاپو نمی‌افتد در مورد کیفیت خودرو هم همین ماجرا باید پیاده‌سازی شود.
ایزدخواه گفت: اگر خودروساز ادعایی می‌کند که استاندارد‌ها را در فرآیند تولید خودرو رعایت کرده و محصول کیفیت لازم را دارد، باید در مورد آن پاسخگو باشد. صرف ادعا نمی‌تواند تضمین‌کننده کیفیت باشد. بیمه کیفیت می‌تواند سراغ خودروسازان برود و کیفیت را از آن‌ها مطالبه کند.
وی تصریح کرد: نیازی به تأسیس سازمان و نهاد جدیدی نیست، بلکه شرکت‌های بیمه‌ای می‌توانند سازوکار بیمه کیفیت خودرو را در ساختار خود اضافه کنند.
رئیس کمیته خودرو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اظهار کرد: در طرح جامع صنعت خودرو موضوع بیمه کیفیت دیده شده و یک ماده از ۲۰ماده این طرح به این موضوع اختصاص دارد. طرح جامع در کمیسیون صنایع تقریباً نهایی شده و در حال آماده شدن جهت ارسال به صحن است. البته با توجه به اینکه مجلس در حال بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ است، نمی‌توان قول داد طرح جامع به زودی به صحن ارسال شود.
کوتاهی سازمان ملی استاندارد در بازنشدن ایربگ خودرو‌ها
نایب رئیس کمیسیون صنایع مجلس در گفتگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا در مورد تصادف بهبهان و اینکه ایربگ حتی یک خودرو از ۵۹ خودروی درگیر باز نشده است، اظهار کرد: این موضوع در مورد خودرو‌های داخلی عجیب نیست و با صرف ورود سازمان ملی استاندارد یا سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان مشکل خودروسازان ما حل نمی‌شود. این موضوع می‌تواند بابی باشد برای اینکه بالاخره به فکر حل اصل مشکل باشند. علی جدی افزود: صرف جریمه مشکل خودروسازی ما را حل نمی‌کند، اگر ما می‌خواهیم اصل مشکل را حل کنیم باید به سمت رقابتی کردن خودروسازی و تقویت بخش خصوصی در این حوزه برویم. واردات در حدی که کسری تولید داریم برای ایجاد رقابت هم می‌تواند کمک کند. مجموع این عوامل می‌تواند باعث شود خودروساز حس کند که رقیبی دارد و از نظر کیفیت و کمیت مقایسه می‌شوند. در این صورت خودروساز سعی می‌کند که به سمت اصلاح کیفیت، قیمت و خدمات پس از فروش برود.
جدی تصریح کرد: اینکه ما همه راه‌ها را بسته‌ایم و هیچ مقایسه‌ای وجود ندارد، نه خودروی خارجی وارد می‌شود و نه بخش خصوصی را تقویت می‌کنیم و عملاً به شکل انحصاری بازار در اختیار این خودروسازان است، دیگر انگیزه‌ای برای بهتر شدن ندارند؛ چراکه بازار برای خودرو‌های خود دارند، قرعه‌کشی انجام می‌شوند و همه مردم در صف هستند؛ لذا انگیزه‌ای برای بهتر شدن ندارند و برای حل مشکل باید به سمت رقابتی کردن تولید خودرو برویم و علاوه بر واردات، بخش خصوصی را هم تقویت کنیم. این راه حلی است که باید پیش گرفته‌شود.
وی خاطرنشان کرد: آنچه بیش از همه در این میان به محاق می‌رود حقوق مصرف‌کننده است، سازمان حمایت باید در این مورد ورود کند، آپشن ایربگ را روی خودرو گذاشته‌اند و پول آن را هم از مردم گرفته‌اند و اگر قرار باشد عمل نکند، سازمان حمایت باید ورود کند و این موضوع را دنبال کند.
نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به نقش سازمان ملی استاندارد گفت: سازمان استاندارد هم در زمان پلاک‌گذاری و ... می‌تواند ورود کند و جلوی پلاک‌گذاری خودرو‌های بی‌کیفیت را بگیرد تا استاندارد‌ها مطابق آنچه الزام است رعایت شود. متأسفانه سازمان ملی استاندارد هم به وظیفه خود عمل نکرده است.
