هوای شهر رو به سردی گذاشته است. در ساعات اولیه صبح و در معابر پر تردد شاهد حضور متکدیانی هستیم که با روش‌های گوناگون دست به تکدی‌گری زده‌اند. حضور این افراد جلوی ایستگاه‌های مترو، اتوبوس، بیمارستان‌ها و سایر مراکز خدماتی و حتی اغذیه‌فروشی‌ها، مغازه‌های خوار‌بار فروشی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای با لباس‌های مندرس و چهره‌های غمگین، صحنه تکراری است که عملکرد متولیان دستگاههای شهری را به نمایش می‌گذارد.
برخی کودکان کم سن وسال هم با زبان کودکی و با دنبال کردن شهروندان و حتی آویزان شدن به آنان درخواست کمک می‌کنند. این معضل در بسیاری از نقاط پر تردد شهری قابل‌مشاهده است. البته برخی از این افراد از اتباع سایر کشور‌ها هستند که بعضاً با بغل کردن کودکی یا با همراه کردن نوجوانی که نقصی در بدن دارد، گدایی می‌کنند.
در این خصوص عضو شورای شهر تهران گفت: این روز‌ها تکثر و تعدد متکدیان در خیابان‌ها و معابر پایتخت، نمودی آزاردهنده به خود گرفته‌است. شهرداری تهران در قبال این موضوع مسئولیت مستقیم و قانونی دارد.
زهرا شمس احسان افزود: از طرفی نیز با توجه به آسیب‌های مخرب تکدی‌گری در جنبه‌های مختلف زندگی شهری، مواد ۷۱۲ و ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۹۲ این فعل را در زمره جرائم واجد مجازات درج کرده و به عبارتی پیش‌بینی‌های قانونی لازم در این زمینه صورت گرفته‌است.
فارغ از عوامل اقتصادی و مواد قانونی در برخورد با این معضل اجتماعی، حالا متکدی‌نما‌ها به شهر آویزان شده‌اند و بعضاً با تشکیل باند‌های مافیایی و با حضور چندین کودک در یک نقطه یا چند مکان دیگر شهر تکدی‌گری می‌کنند. افراد این باندها از صبح زود تا پاسی از شب در معابر حضور دارند. گردانندگان این باندها، سر زمان‌های خاص سری به اعضای باند زده و وعده‌های غذایی را بین آنان توزیع می‌کنند. برخی از این افراد در معابر مختلف در پوشش فروش کالا و اجناس در معابر شهری به تکدی‌گری خود ادامه می‌دهند تا گیر مأموران نیفتند.
همدستی متکدی‌ها با مغازه‌دار‌ها
بیشتر اجناسی که توسط این افراد به فروش می‌رسد، از کارگاه‌های تولیدی زیر‌زمینی تأمین‌شده یا اجناس بی‌کیفیت و رده خارج کارگاهی هستند که بدون پروانه و مجوز تولید شده و با قیمت‌های کم به این باندها فروخته می‌شود.
در میان افراد متکدی‌نما، کودکانی هم هستند که با التماس و آویزان شدن به عابران و برانگیختن احساسات آنان دیگر درخواست پول نمی‌کنند و از عابران می‌خواهند به عنوان مثال مقداری حبوبات برایشان بخرند. این کودکان با دریافت کالا و مواد غذایی خام در فرصت مناسبی همان جنس را به مغازه‌داری که در همان نزدیکی است، می‌فروشند. گویا میان اعضای این باندها و تعدادی از کسبه یک رابطه پنهان صوری وجود دارد!
اینگونه شگرد‌ها چند سالی است در میان متکدی‌نما‌ها رواج یافته‌است. می‌توان گفت دیگر این متکدی‌نما‌ها پول نمی‌خواهند، بلکه درخواست کالا یا موادغذایی و بلیت اتوبوس می‌کنند تا پول بیشتری به دست بیاورند. در این میان برخی نیازمندان واقعی که از سر ناچاری دست به تکدی‌گری زده‌اند در هیاهوی شهری و باند‌های مافیایی گم شده‌اند.
عضو شورای شهر در خصوص برخورد با این افراد بیان داشت: هر چند نمی‌توان نقش مشکلات اقتصادی ناشی از تورم و رکود را در پررنگ‌تر شدن این پدیده نادیده گرفت، اما غفلت و بی‌توجهی مدیریت شهری در ایفای نقش و مسئولیت خود در این زمینه، عملاً زمینه تشدید این پدیده نابهنجار و شکل‌گیری باند‌های مجرمانه پیرامون این مسئله را پدید آورده‌است. بعضاً متکدیان و مافیای پشت‌پرده تکدی‌گری با بهره‌کشی از کودکان و توسل به انواع و اقسام شیوه‌های غیر‌اخلاقی و غیر‌اسلامی، سعی در جلب ترحم عابران و رهگذران داشته و به این وسیله عملاً ترویج کسب درآمد بدون تلاش را سبب می‌شوند.
شهرداری به وظیفه قانونی عمل کند
شمس احسان گفت: شهرداری در اسرع وقت نسبت به انجام تعهدات قانونی در جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان، دستورات لازم را صادر کند تا ضمن تفکیک متکدیان حرفهای و مجرم از افراد بی‌خانمان و بی‌سرپناه، بستر لازم جهت معرفی نیازمندان واقعی به دستگاههای ارائه‌دهنده خدمات به اقشار آسیب‌دیده فراهم شده و با بهره‌گیری از انجمن‌های خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد، زمینه توانمند‌سازی و بازگشت این قبیل افراد به چرخه اقتصاد مولد ایجاد شود و از سویی نیز با عوامل بهره‌کشی بی‌رحمانه از کودکان بی‌پناه و مافیای پشت‌پرده تکدی‌گری، برخورد قضایی لازم در همکاری همه‌جانبه با مرجع قضایی صورت گیرد.
رفتار شهروندان متکدیان را محدود می‌کند
فارغ از مواردی که این عضو شورا به آن‌ها اشاره کرده‌است، شهروندان و نوع رفتار آنان است که می‌تواند در کنار برخورد‌های قانونی حضور و فعالیت باندی تکدی‌گری را محدود کند. در خصوص افراد نیازمند واقعی، بخش‌ها و سازمان‌ها و نهاد‌هایی هستند که وظیفه قانونی در این حوزه را برعهد دارند که حمایت از این مراکز کمک به رفع نیاز نیازمندان واقعی است.
در حال حاضر در کشور خیرین زیادی با عناوین مختلف هم کار خدمت‌رسانی به نیازمندان را با روش‌های مورد‌پسند جامعه دنبال می‌کنند که لازم است در این بخش‌ها حمایت شوند. جمع‌آوری متکدی‌نما‌ها نیازمند بسیج دستگاههای مسئول است که در کنار جمع‌آوری، بحث ساماندهی را نیز دنبال کنند.
وجود این همه متکدی زیبنده شهر نیست. دستگاه‌هایی مانند قوه قضائیه هم باید به کمک نهاد‌های شهری بیایند.
