روسیه برای کاهش اختلافات با ناتو و امریکا چند هفته قبل پیش‌نویس طرح‌هایی را برای دریافت تضمین‌های امنیتی امریکا و ناتو منتشر کرد که در چارچوب همین طرح‌ها، چند گفت‌وگوی امنیتی-راهبردی میان روسیه با امریکا، شورای ناتو و سازمان امنیت و همکاری اروپا برگزار شد. حالا چند هفته بعد از برگزاری هر سه نشست و بی‌نتیجه ماندن آنها، تنش‌ها بین طرفین افزایش یافته است.
واقعیت این است که مهم‌ترین موضوع در هر سه مذاکره، عدم پذیرش اعضای جدید در ناتو بود. در مذاکره روس‌ها با امریکا، وندی شرمن، معاون وزیر خارجه امریکا این خواسته روس‌ها را «مخرب» خواند و مدعی شد که امریکا به کسی اجازه نمی‌دهد در‌های عضویت در ناتو را به روی کسی ببندد. مواضع اعلامی واشنگتن بعد از مذاکرات هم نشان می‌دهد که دولت بایدن قصد ندارد امتیاز مهمی به مسکو بدهد یا اینکه به طور جدی به دغدغه‌های امنیتی روسیه به ویژه تلاش برای عضویت اوکراین در ناتو رسیدگی کند. همچنین در مذاکرات با ناتو، «ینس استولتنبرگ» دبیرکل این پیمان نظامی هرگونه مذاکره درباره عدم گسترش این پیمان نظامی به سمت شرق را که خواسته مسکو است، رد کرد. استولتنبرگ تأکید کرد که ناتو آماده بحث در مورد خواسته روسیه درباره تضمین عدم گسترش به سمت شرق نیست و چنین تضمینی با «اصول اصلی ناتو» متناقض است. منظور استولتنبرگ از سیاست در‌های باز، همان رویکرد ناتو در زمینه گسترش به سوی شرق و تلاش برای عضویت کشور‌های حوزه خارج نزدیک روسیه مانند اوکراین و گرجستان در این سازمان نظامی غربی است. از سوی دیگر، ناتو به بهانه حمله احتمالی روسیه به اوکراین اقدام به استقرار نیرو و تجهیزات نظامی در شرق اروپا به ویژه کشور‌های همسایه اوکراین و روسیه و نیز در دریای بالتیک و دریای سیاه کرده که عملاً این اقدام، به معنای محاصره و مهار نظامی روسیه به شمار می‌آید. «الکسی پوشکوف» سیاستمدار روس می‌گوید: «حضور نیرو‌های ناتو در مرز اوکراین و روسیه و گسترش همکاری‌های نظامی ناتو و اوکراین به منزله تدارک برای آغاز جنگ با روسیه است. اگر ناتو درصدد تهدید نظامی روسیه نیست چرا می‌خواهد اوکراین را وارد ساختار خود کند.» روسیه همچنین از امریکا خواسته که هیچ پایگاه نظامی در کشور‌های سابق اتحاد شوروی احداث نکند که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا به این درخواست نیز پاسخ منفی داد و با کاهش شمار نیرو‌های امریکایی در شرق اروپا مخالفت کرد.
بدین ترتیب همان گونه که از قبل هم پیش‌بینی می‌شد، مذاکرات دو‌جانبه روسیه و ناتو به هیچ نتیجه مثبتی نرسیده است. نکته مهم این است که مسکو اعلام کرده همه راهکار‌ها در مقابل افزایش تهدیدات امنیتی از جانب ناتو را مد نظر قرار خواهد داد. گروشکو، معاون وزیر امور خارجه روسیه با بیان اینکه مخالفت ناتو با پیشنهاد‌های مسکو می‌تواند زمینه ساز تنش و درگیری باشد، گفته است: «اگر نتوانیم با ناتو به تفاهم برسیم، برای هر گزینه‌ای آماده‌ایم. ناکامی آشکار گفتگو‌های امنیتی روسیه با غرب موجب هشدار‌هایی درباره افزایش احتمال بروز جنگ در اروپا شده است.» «زبیگنیو رائو» وزیر امور خارجه لهستان هشدار داده که خطر وقوع جنگ در اروپا بیش از هر زمان دیگری در ۳۰ سال گذشته است و باید راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای درگیری‌های اوکراین یافت شود: «به نظر می‌رسد خطر جنگ در حوزه این سازمان (شامل ۵۷ عضو) بیش از هر زمان دیگری ظرف ۳۰ سال گذشته است». به گفته این مقام لهستانی که ریاست دوره‌ای سازمان امنیت و همکاری‌های اروپا را بر عهده دارد، «به‌مدت چند هفته است که با چشم‌انداز تشدید تنش نظامی بزرگی در شرق اروپا مواجه هستیم». اشاره این مقام ارشد لهستانی به تقابل نظامی فزاینده بین روسیه و ناتو به سرکردگی امریکا در چند هفته اخیر در شرق اروپا بر سر اتهام غربی‌ها به روسیه درباره قصد این کشور برای حمله به اوکراین است. امریکا و متحدانش مدعی‌اند که حضور نیرو‌های روسیه در مرز اوکراین تهدیدی برای این کشور محسوب می‌شود و پوتین درصدد حمله به اوکراین است. به همین دلیل واشنگتن ضمن افزایش قابل توجه کمک‌های نظامی به کی‌یف، از زبان مقامات ارشد دولت بایدن به مسکو درباره پیامد‌های عظیم تهاجم به اوکراین، هشدار‌های جدی داده است. ضمن اینکه واشنگتن روسیه را به اعمال بی‌سابقه‌ترین تحریم‌ها تهدید کرده است. در مقابل، روسیه اتهامات غرب درباره قصد مسکو برای حمله به اوکراین را رد کرده و امریکا و متحدان اروپایی‌اش را به تشدید عامدانه تنش‌ها متهم کرده است. «آناتولی آنتونوف» سفیر روسیه در واشنگتن می‌گوید: «ما هیچ گونه قصد تهاجمی نسبت به اوکراین نداریم. به نظر می‌رسد که سیاستمداران امریکایی افسانه تهاجم قریب‌الوقوع روسیه به اوکراین را در رسانه‌ها مطرح کرده‌اند واکنون با «فوبیای» خود مواجه هستند». انتظار می‌رود که با این روند تحولات، تنش‌های دو‌جانبه بین روسیه و غرب بیش از پیش تشدید شود. بدین ترتیب موضع غیرسازنده و جنگ‌طلبانه ناتو و امریکا، اکنون اروپا را به آستانه یک جنگ تمام عیار با روسیه کشانده است. با توجه به صف‌آرایی نظامی روسیه در مرز‌های غربی و شمالی خود با اوکراین و نیز ارسال تجهیزات عظیم نظامی به بلاروس و از طرف دیگر، استقرار هزاران نفر از نظامیان و تجهیزات نظامی اوکراین در مناطق مجاور شرق این کشور، خطر بروز درگیری نظامی بین روسیه و اوکراین به شدت افزایش پیدا کرده است. به عبارت دیگر، آرایش نظامی روس‌ها در اوکراین در سطحی است که اگر ناتو مقابل مطالبات مسکو عقب‌نشینی نکند، سناریوی نظامی محتمل است. هرچند زمان مشخصی درباره رویارویی نظامی نمی‌توان تعیین کرد، ولی اگر کار به رویارویی نظامی بکشد، دو سناریو محتمل است؛ اول اینکه روس‌ها شرق اوکراین و مناطق مجاور کریمه (مانند بندر اودسا) را ضمیمه کنند. دوم با توجه به استقرار نیرو‌های روس در بلاروس و نزدیکی نسبی بلاروس به کی‌یف، روس‌ها حتی ممکن کی‌یف را تصرف کنند و آن را به یک کشور فدرال تبدیل کنند. در چنین حالتی، امکان رویارویی با ناتو نیز وجود دارد.
