راستگو باش تا بار زندگیات سبک شود از منظر معارف و آموزههای انسانساز اسلام، صداقت و راستگویی مادر تمام خصلتهای نیک و از آن سو دروغگویی نیز ریشه تمام بدیها و فسادهاست. بر همین سیاق، سفارش به راستی و راستگویی و نهی از دروغ، تزویر و دورویی، از موارد پرشمار مورد تأکید در احادیث معصومین (ع) بوده است. خداوند تبارک و تعالی نیز در قرآن کریم میفرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ کونوا مَعَ الصّادِقینَ» - «اى کسانى که ایمان آوردهاید، تقواى الهى پیشه کنید و همواره با راستگویان باشید.» (سوره توبه، آیه ۱۱۹) که به خوبی نشان از اهمیت صداقت و راستگویی دارد. آنچه در ادامه میآید گزیده کلام معصومین (ع) در این زمینه است.
رسول اکرم حضرت محمد (ص):
- هر کس راستگوتر است سخن مردم را بیشتر باور مىکند و هر کس دروغگوتر است مردم را بیشتر دروغگو مىداند.
- اى على راست بگو، اگر چه در حال حاضر به ضرر تو باشد ولى در آینده به نفع توست و دروغ نگو، اگر چه در حال حاضر به نفع تو باشد ولى در آینده به ضرر توست.
- شما را سفارش مىکنم به راستگویى که راستگویى با نیکوکارى همراه است و هر دو در بهشت هستند و از دروغگویى بپرهیزید که دروغگویى همراه با بدکارى است و هر دو در جهنم هستند
- راستگویى [مایه]آرامش و دروغگویى{مایه} تشویش است.
- بدان که راستگویى، پربرکت است و دروغگویى، شوم.
- هر گاه در برادر (دینى) خود سه صفت دیدى، به او امیدوار باش: حیا، امانتدارى و راستگویى.
امام على (ع):
- (نشانه) ایمان، این است که راستگویى را هر چند به زیان تو باشد بر دروغگویى، گرچه به سود تو باشد، ترجیح دهى.
- راستگو در آستانه نجات و بزرگوارى است و دروغگو در لبه پرتگاه و خوارى.
- مؤمن بسیار راستگو و بسیار نیکوکار است.
- دروغگو با دروغگویى خود سه چیز به دست مىآورد: خشم خدا را نسبت به خود، نگاه تحقیرآمیز مردم را نسبت به خود و دشمنى فرشتگان را نسبت به خود.
- هر کس صداقت و راستگویى پیشه کند، بار زندگى براى او سبک مىشود.
- راستگو، با راستگویى خود به همان مىرسد که دروغگو با حیلهگرى خود.
امام صادق (ع):
- راستگو را نخستین کسى که تصدیق مىکند، خداى عزوجل است که مىداند او راستگوست و نیز نفس او تصدیقش مىکند که مىداند راستگوست.
- هر کس راستگو باشد، عملش پاکیزه مىشود و رشد مىکند.
امام سجاد (ع):
- بهترین شروع کارها صداقت و راستگویى و بهترین پایان آنها وفاست.
- از دروغ کوچک و بزرگش، جدّى و شوخیاش بپرهیزید، زیرا انسان هرگاه در چیز کوچک دروغ بگوید، به گفتن دروغ بزرگ نیز جرئت پیدا مىکند.
امام موسى کاظم (ع):
- اداى امانت و راستگویى روزى را زیاد مىکند و خیانت و دروغگویى باعث فقر و نفاق مىشود.