طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها به عنوان یکی از مهمترین اقدامات دولت سیزدهم که به جراحی اقتصادی تعبیر شده و با هدف کاهش فاصله طبقاتی و حمایت از دهک‌های پایین جامعه انجام می‌شود، سوالاتی برای برخی از اقشار جامعه ایجاد کرده است که از زمان اجرا به همت برخی مراکز اجتماعی در کشور پاسخ داده می‌شود.
موسسه نیکوکاری رعد الغدیرکه از سال ۱۳۸۰ با هشت کارآموز جانباز و معلول در یافت‌آباد تهران آغاز به‌کار کرد و محلی برای باور به توانمندی و توسعه مهارت‌های معلولان جسمی و حرکتی شد؛ یکی از این مراکز اجتماعی است که اکنون در قالب ۱۲۰ اپراتور در کنار دولت سیزدهم برای پاسخ به سوالات و ابهامات مردمی ایستاده است.
علیرضا آتشک مدیرعامل مرکز نیکوکاری رعد الغدیر درباره عملکرد این موسسه و نحوه کمک به شهروندان در طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها گفت: موسسه رعد الغدیر به عنوان یک مرکز کارآفرینی اجتماعی با ارائه خدمات رایگان، آموزش و توانبخشی معمولان جسمی حرکتی درصدد اشتغال‌زایی این جمعیت است.
مدیرعامل مرکز نیکوکاری رعد الغدیر ادامه داد: اکنون هم این موسسه به صورت مستقیم و غیرمستقیم (از طریق معرفی به‌کار) نزدیک به چهار هزار مددجو را توانمند ساخته و با حمایت آنها برای دریافت مدارک فنی و حرفهای، نزدیک به ۲۰۰ نفر از اعضا را مشغول به کار و هزار نفر را معرفی به کار کرده است.
آتشک اظهارداشت: این مرکز در راستای سه محور فعالیت کارآفرینی اجتماعی اعم از اقدامات خیریه، کارگاه تولید خیاطی و صنایع دستی و مرکز تماس (از سال ۹۶) فعالیت می‌کند.
وی اضافه کرد: معلولان جسمی و حرکتی به دلیل قدرت تحمل و صبر بالا در سراسر دنیا به عنوان یکی از گزینه‌های مناسب در این زمینه به‌شمار می‌روند. این طرح هم باتوجه به بررسی‌های متعدد از کشورهای مختلف اجرایی شده و معلولان در زمینه اپراتور تلفن حرفهای با فن بیان، توانمندی در پاسخگویی به مراجعان خشمگین همچنین مهارت‌های حرفهای تعلیم و تربیت شده‌اند.
مدیرعامل مرکز نیکوکاری رعد الغدیر افزود: در واقع این موسسه از سال ۹۶ به عنوان شریک اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همکاری کرده و در این راستا، تماس‌های سرخط ۶۳۶۹ (که مربوط به موضوع یارانه‌ها است) نیز از زمان اجرای طرح پاسخ داده می‌شود. اکنون هم در طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها از جانب دولت سیزدهم ۱۲۰ اپراتور معلول در سه شیفت به صورت شبانه‌روزی پاسخگوی مردم خواهند بود.
آتشک درباره ثبت اعتراضات مردمی گفت: کار این مرکز اطلاع‌رسانی است و ثبت اعتراض در این موسسه انجام نمی‌شود. مشتریان و مخاطبان این حوزه بیشتر چهارگونه سوال مطرح می‌کنند. در این مدت نیز ۳۰ سوال متداول شناسایی شده و اپراتورها در این زمینه آموزش داده و طبق متن مکالمه پاسخگو خواهند بود.
وی افزود: برای نمونه در صورت تمایل به ثبت اعتراض عدد یک را وارد کرده و شکایت موردنظر را ثبت و یک شماره پیگیری دریافت می‌کنند. این نخستین راهنمایی برای مخاطبان است. برخی از مخاطبان هم جزو جاماندگان این طرح بوده و در حقیقت از آغاز اجرا علیرغم فرصت دولت اقدام به ثبت‌نام نکرده و موفق به دریافت این اعتبار هم نشده‌اند.
مدیرعامل مرکز نیکوکاری رعد الغدیر گفت: این جمعیت باید نخست با مراجعه به سازمان هدفمندی یارانه‌ها و ثبت‌نام در سامانه مربوطه (که در حال به‌روزرسانی است) اعتراض خود را ثبت کنند.
وی افزود: برخی از جمعیت یارانه‌بگیر کشور هم که در دوره جدید پرداختی‌ها حذف شده و جزو محذوفین محسوب می‌شوند، با مراجعه به سایت اعلام شده (hemayat.mcls.gov.ir) ثبت درخواست و اعتراض می‌کنند.
به گفته آتشک، اطلاعات این افراد در سامانه مربوطه ثبت شده و یک کد برای معترضان ارسال می‌شود. معاونت رفاه اجتماعی این اعتراض را بررسی و در صورت تایید این مهم که این خانواده براساس قانون بودجه ۱۴۰۱ جزو دهک دهم معیشتی (یعنی برخوردار) محسوب نمی‌شوند، یارانه را مجددا دریافت و مبلغ این ۲ ماه را نیز خواهند گرفت.
آتشک اضافه کرد: در واقع براساس قانون بودجه، شاخص‌های موردنظر اعم از مالکیت خودرو و ملک، تراکنش‌های مالی و دریافتی‌ها (که به عنوان حساب، هزینه و حقوق ثابت یک فرمول ارائه می‌کند) بررسی می‌شود. این شاخص‌ها گروه برخوردار خانواده را تعیین و پرداخت یارانه طبق قانون مصوب ۱۴۰۱ مشخص خواهد شد. برخی از اقشار جامعه نیز بنابر برخی از مشکلات طرح باید مجددا این حمایت را دریافت کنند.
وی با اشاره به جمعیت ۸۵ میلیونی جامعه ایران یادآور شد: در سراسر کشور سطح سواد و گویش و... متفاوت بوده و برخی مخاطبان، دسترسی به سامانه‌های اینترنتی نداشته و در بخش سامانه‌های تلفنی راهنمایی می‌شوند.
وی درباره نحوه ارتباط‌گیری با این موسسه نیز خاطرنشان کرد: آمار و اطلاعات سایت موسسه نیکوکاری الغدیر (که با جست وجو در مرورگرها برای مخاطبان قابل دسترسی است) قابل مشاهده بوده و متقاضیان با ثبت نام در سامانه می‌توانند در قالب حامی، مشاور (برای ارائه مشورت‌های فکری) یا داوطلب با مرکز ارتباط برقرار کنند.
روزانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ تماس را پاسخ می‌دهم
در بازدید از مرکز پاسخگویی به سوالات مردمی، «نرگس» یکی از کارکنان این سامانه که از سال ۹۵ در این مرکز فعالیت می‌کند گفت: این سامانه برای راهنمایی مردم و پاسخگویی به ابهامات و سوالات هموطنان در مورد مردمی‌سازی یارانه‌ها طراحی شده است. از سراسر کشور با ما تماس می‌گیرند و راهنمایی می‌خواهند. من روزانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ تماس را پاسخ می‌دهم.
نرگس توضیح داد: اکنون برخی بازنشستگان و سالمندان با افزایش تراکنش مواجه شده و به همین دلیل از دریافت یارانه محروم شده‌اند. به عنوان مثال پسر پزشک و متمول یک خانواده جداسازی یارانه را پشت گوش انداخته و این مساله سبب محرومیت والدین او از دریافت یارانه شده است.
از نرگس در باره سختی‌های این کار می‌پرسم افزود: این مرکز تماس برای راهنمایی مردم راه‌اندازی شده است؛ اما گاه برخی هموطنان تصور می‌کنند که همکاران ما از طریق این سامانه ثبت اعتراض انجام می‌دهند؛ بنابراین وقتی با ثبت شکایت موافقت نمی‌شود، ناراحت شده و تصور می‌کنند که کوتاهی می‌کنیم.
نرگس گفت: من گاه با درد مخاطبانم گریه میکنم. در حد توانم دلسوزانه شهروندان را راهنمایی کرده و دوست دارم هموطنانم بدانند که مشاوره‌هایم که به ثمر بنشیند، خودم هم به اندازه آنها خوشحال می‌شوم.
موضوع دهک‌بندی یارانه‌ها برای مردم شفاف نیست
«رضا» یکی دیگر از کارکنان این بخش است که از نهم تیرماه ۹۷ در این مرکز حضور داشته و از تیرماه ۱۴۰۰ در این بخش فعالیت می‌کند.
از رضا درباره سوالات متداول و ابهامات پرتکرار مردمی سوال کردم. او پاسخ داد: موضوع دهک‌بندی یارانه‌ها برای مردم شفاف نیست. برخی گروه‌ها هنوز نمی‌دانند که بر چه اساسی از دریافت این یارانه محروم شده‌اند.
رضا گفت: گاهی برخی تماس می‌گیرند و می‌گویند در اطراف ما برخی از یارانه‌بگیران میلیاردر بوده و من به عنوان یک شهروند محروم دلیل حذف شدنم از این لیست را نمی‌دانم.
وی گفت: "اگر به عنوان یک خبرنگار ناراحت نمی‌شوید، معتقدم رسانه‌ها در انتشار اخبار و اطلاعات باید بهتر عمل کنند" خبررسانی و آگاهی بخشی عمومی باید ادامه داشته باشد. مطالبه برخی گروه‌ها از این بخش ثبت اعتراض و شکایت بوده و هنوز نمی‌دانند که این سامانه صرفا جهت راهنمایی مردم است.
رضا افزود: ثبت اعتراض مسئولیت حقوقی داشته و خارج از وظیفه این سامانه و ممنوع است. پذیرش حضوری هم انجام نمی‌شود و مرکز صرفا به صورت تماس‌های تلفنی باید پاسخگوی شهروندان باشد.
وی تصریح کرد: برخی تماس می‌گیرند و خواهان ثبت اعتراض شده و در صورت مخالفتم توهین می‌کنند. البته من ناراحت نمی‌شوم؛ می‌دانم این مساله ناشی از ناآگاهی برخی هموطنانم است.
وی افزود: دیروز یکی از تماس‌گیرنده‌ها که خواهان ثبت شکایت بود، در مقابل مخالفت من می‌گفت "چرا حقوق می‌گیرم و چه غلطی میکنم" دوست دارم بدانند که من گاه خارج از مسئولیت و حیطه وظایفم نیز تماس‌ها را راهنمایی میکنم؛ اما انجام برخی مطالبات خارج از توان من است.
رضا گفت: بازتاب این عمل را در زندگی شخصی‌ام هم تجربه کرده‌ام. هفته گذشته پیرزنی در بین مخاطبانم داشتم که برخی سوالاتش خارج از حیطه مسئولیت‌هایم بود و من راهنمایی‌اش می‌کردم، عصر تصادف وحشتناکی کردم و یک خراش برنداشتم؛ قطعا بازتاب این اعمال در زندگی شخصی همه ما هر روز، هر لحظه اتفاق می‌افتد.
