سرویس جامعه جوان آنلاین - مهسا گربندی: دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلفی برای ساماندهی کودکان کار و رسیدگی به مشکلات آنها وجود دارند، اما ناهماهنگی میان آنها، مانع از بهبود شرایط کودکان کار شده و تعداد زیادی از این کودکان به فراموشی سپرده شده‌اند.
افزایش تعداد کودکان کار که بیشتر آنها اتباع خارجی هستند، یک ماجرای تلخ است که آسیب‌های اجتماعی بسیار زیادی به دنبال دارد. گاهی این کودکان فارغ از اینکه چه آینده‌ای در انتظارشان است، تکدی‌گری، دست فروشی یا حتی زباله گردی می‌کنند و متاسفانه بسیاری از آنها مورد سودجویی برخی باند‌های مختلف قرار می‌گیرند و علاوه بر آنکه خودشان آسیب می‌بینند، چهره شهر را نیز مخدوش می‌کنند.
پاسکاری کودکان کار میان دستگاه‌ها و سازمان‌ها
در حال حاضر رسیدگی به کودکان کار مطلوب نیست. در حالی که هر کدام از مسئولان اظهار می‌کنند عملکرد خوبی برای رسیدگی به کودکان کار دارند، اما همچنان معضل کودکان کار پابرجا مانده است. به تازگی معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره آموزش کودکان کار به تسنیم گفته: «اگر کودکی تحت عنوان «کودک کار» فعالیت کند جزو شرح وظایف سازمان بهزیستی است که آنها را شناسایی و به آموزش و پرورش معرفی کند.» او ادامه داده: «کودکان کار در مدارس حضور ندارند بنابراین ممکن است آموزش و پرورش آنها را نشناسد چرا که در سراسر شهر پراکنده هستند، نهاد متولی پیگیری کودکان بدسرپرست و کودکان کار، سازمان بهزیستی است.» این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که سازمان بهزیستی نسبت به بی‌مسئولیتی دستگاه‌های مختلف نسبت به کودکان کار گلایه دارد. «وجیهه محمدی فلاح»، مدیر کل بهزیستی البرز در آخرین اظهارات خود درباره کودکان کار گفته: «مسائل اجتماعی قطعاً با تغییرات فرهنگی، اقتصادی و سیاسی به مرور زمان تغییر می‌کنند و باید سیاست گذاری‌ها متناسب با این تغییرات صورت گیرد؛ بنابراین سازمان‌های مسئول و فعالان در این حوزه که به‌جز بهزیستی می‌توان به اداره کل اتباع، شهرداری، صدا و سیما، دادگستری، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نیروی انتظامی اشاره کرد باید پای کار بیایند و به وظایف ذاتی خود عمل کنند. همچنین سازمان‌های مردم نهاد نیز بایستی در برخورد با این موضوع علاوه بر همسویی و تعامل مناسب، سیاست‌هایی متناسب با وضعیت موجود را اجرا کنند.»
همچنین مدیرکل بهزیستی استان تهران با اشاره به وظیفه سازمان بهزیستی در ساماندهی کودکان کار اظهار داشته: «واقعیت این است که این موضوع نیازمند همگرایی و نگاه جامع بین دستگاهی است که هر کسی آن بخش از سهمی که در اختیار دارد را برعهده گیرد.»
باید کوتاهی دستگاه‌ها به مقامات قضایی گزارش شود
در همین رابطه محمود عباسی، رییس اندیشکده بین المللی کرامت انسانی و نایب رئیس انجمن علمی حقوق کودک ایران با بیان اینکه دستگاه‌ها به تکالیف و وظایف خود عمل نمی‌کنند، گفته: «لازم است افراد، دستگاه‌ها و سازمان‌ها به وظایف خود عمل کنند و دادستان‌های عمومی از دستگاه‌هایی که از وظایف خود کوتاهی می‌کنند، توضیح بخواهند ضمن اینکه مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک نیز در وزارت دادگستری وظیفه نظارت دارد و باید کوتاهی دستگاه‌ها و ترک فعل‌ها و نقض قوانین و مقررات را به مقامات قضایی گزارش کند.»
آینده بهتر کودکان کار، با تحصیل و مهارت آموزی
کودکان کار حق تحصیل دارند و اگر آموزش ببینند یا مهارتی را یاد بگیرند قطعا آینده بهتری خواهند داشت. مدرسه «صبح رویش» در تهران با همین هدف راه‌اندازی شده و برای آموزش کودکان کار تلاش می‌کند. خانم بشارتی یکی از کارکنان مدرسه صبح رویش است که پاسکاری کودکان کار را میان دستگاه‌های مسئول تایید می‌کند و به خبرنگار «جوان آنلاین» می‌گوید: «متاسفانه کودکان کار برای جمع‌آوری، ساماندهی، تحصیل و مهارت‌آموزی در حال پاسکاری هستند و کسی نیست که به داد آنها برسد.»
او ادامه می‌دهد: «در حال حاضر هزار و ۸۲ دانش آموز در این مدرسه ثبت نام کرده‌اند و مددکاران ما برای شناسایی و تشویق سایر کودکان کار به تحصیل و مهارت آموزی تلاش می‌کنند.»
خانم بشارتی اظ‌ها می‌دارد: «کودکان کار متناسب با سن و مهارتی که دارند در مدرسه آموزش داده می‌شوند و سپس در دوره متوسطه اول به مرکز مهارت آموزی می‌روند. در اینجا تلاش می‌شود تا با مهارت آموزی، آینده بهتری برای این بچه‌ها رقم بخورد.»
تنها مدرسه کودکان کار در تهران که با مجوز آموزش و پرورش فعالیت می‌کند همین یک مدرسه است. البته موسسات خیریه‌ای هستند که برای آموزش این کودکان تلاش می‌کنند، اما جای خالی مدارسی مثل «صبح رویش» احساس می‌شود تا تعداد بیشتری از کودکان کار به آنها مراجعه کرده و با تشویق مددکاران به سوی آموزش و مهارت آموزی حرکت کنند.
باید مسئولان این نکته را در نظر بگیرند؛ در صورتی آسیب‌های اجتماعی مربوط به کودکان کار، قابل رفع خواهد بود که تمام دستگاه‌های مربوطه، نسبت به کودکان کار احساس مسئولیت کنند و به صورت هماهنگ و دغدغه‌مند برای آموزش و مهارت آموزی آنها قدم بردارند. متاسفانه در حال حاضر این هماهنگی وجود ندارد و دود آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن دامن جامعه را می‌گیرد.
