یکی از دو جوان فردیسی که ۹ سال پیش در آرزوی قهرمانی در پرورش اندام، یک نوع پودر بدنسازی را مصرف می‌کردند و بعد از تشنج شدید به کما رفتند، چند روز پیش از کما خارج شده‌است؛ خبر خوبی که مشخص نیست برای جوان دیگر چه زمانی اتفاق خواهد افتاد. البته ممکن است مدتی بعد حتی خبر آن نیز مانند بسیاری دیگر از اخبار مربوط به سوءمصرف مکمل‌های ورزشی که کم و بیش در فضای مجازی به گوش ما خورده و به آرامی فراموش کرده‌ایم از یاد ما خواهد رفت. «جوان» در همین رابطه با یک مربی ورزشی و کارشناسی ارشد تربیت‌بدنی گفتگو کرده‌است.
این روز‌ها اگر سری به باشگاه‌های ورزشی بزنید، خواهید دید استفاده از مکمل‌های مختلف به اصطلاح مجاز یا غیرمجاز موضوعی مخفی یا فقط مختص به باشگاه‌های آقایان نیست و به راحتی در میان ورزشکاران عمومیت پیدا کرده‌است. این اتفاق در بسیاری از باشگاه‌ها به دلیل ضمانت اجرای ضعیف قانون رخ می‌دهد. در شرایطی که طبیعتاً اکثر ورزشکاران کم و بیش از مضرات این مکمل‌ها آگاه هستند، شاید اکنون سؤال اساسی این باشد که دلیل این میزان استفاده از مکمل‌ها چیست؟ وقتی به سراغ مربیان بدنسازی می‌رویم، سوءاستفاده گسترده از مکمل‌ها به نظر طبیعی می‌رسد؛ اکثر مربیان هم حاضر به گفتگو در این خصوص نیستند.
در این میان، اما یکی از مربیان حاضر شد با «جوان» گفتگو کند. مرتضی احمدی که مربی باشگاه بدنسازی و کارشناسی ارشد رشته تربیت‌بدنی است، در گفتگو با خبرنگار «جوان» با اشاره به اینکه در اکثر باشگاه‌های بدنسازی، فروش مکمل‌ها از سوی مربی یا صاحب باشگاه انجام می‌شود، خاطر نشان کرد: البته اینکه بگوییم همه افراد این کار را انجام می‌دهند، صحیح نیست، ولی ۷۰ تا ۸۰ درصد از مربیان و مالکان باشگاه این کار را انجام می‌دهند. حتی همین الان هم به من پیشنهاد می‌دهند که ما مکمل می‌آوریم، شما بفروش، سود آن را ۵۰- ۵۰ تقسیم می‌کنیم! هر چند من انجام نمی‌دهم، ولی اکثر مربیان این کار را انجام می‌دهند.
اسدی با اشاره به تبلیغ مکمل‌های غیرمجاز در محیط‌های مختلف از جمله فضای مجازی مثل اینستاگرام می‌گوید: در مغازه‌ها و حتی داروخانه‌ها نیز اینگونه مکمل‌ها به فروش می‌رود.
این مربی بدنسازی در واکنش به این سؤال که چرا این مقدار استفاده از مکمل‌ها عمومیت دارد، یادآوری می‌کند؛ مثلاً وقتی من به شاگردم بگویم این مکمل را مصرف کن، نمی‌تواند بگوید که نمی‌خواهم! من به او می‌گویم پول مکمل، جدا از هزینه باشگاه است و باید هزینه مکمل را بپردازی، او نیز قبول می‌کند!
وی درباره هزینه‌های مکمل‌ها می‌گوید: فردی که بدنسازی کار می‌کند، اگر بخواهد مکمل هم مصرف کند، حداقل باید با ماهی یک میلیون تومان شروع کند که البته اگر بالای شهر باشد مکمل‌ها اورجینال‌تر و گران‌تر است و هزینه بیشتری دارد و حتی ممکن است برای شروع بدنسازی ۴ الی ۵ میلیون تومان هزینه کند! اگر پایین‌شهر باشد که کراتین استفاده می‌کنند هزینه کمتری خواهد داشت. البته اگر فضای مجازی را هم دنبال کنید می‌بینید وقتی فرد حرفه‌ای‌تر می‌شود، هزینه‌ها هم به‌شدت بالا می‌رود و به ماهی ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان نیز می‌رسد.
اسدی در خصوص اینکه این مکمل‌ها چه ضرر‌هایی دارند با اشاره به اینکه همه این مکمل‌ها مانند دیگر مواد شیمیایی هم فوایدی دارد و هم مضراتی اظهار داشت: مثلاً کراتین رایج‌ترین مکمل است که بیشترین مقالات در مورد آن وجود دارد و نسبت به هورمون‌ها که فوق‌العاده مضر هستند، کم‌ضررتر محسوب می‌شود. با این حال اثرات کراتین هم از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ مثلاً اگر روی ۱۰ نفر تأثیر مضری نداشته‌است، ولی ممکن است روی یک نفر آنزیم‌های کبد را به هم بریزد و از این نظر نسبت به افراد مختلف پاسخ متفاوتی می‌دهد.
وی ادامه داد: در بحث استروئید‌ها و دیگر موارد هورمونی که خیلی سریع پاسخ می‌دهند و طرف با شش ماه هیکلش گولاخ می‌شود و مثلاً پنج سایز اضافه می‌کند، مضرات کاملاً مشخص است؛ اول از همه سرطانزا بودن آنهاست، همچنین چه در آقایان و چه خانم‌ها نازایی ایجاد می‌کند و البته در خانم‌ها موجب سقط جنین نیز می‌شود، به هم ریختن اسپرم‌های آقایان نیز از جمله این مضرات است.
این مربی بدنسازی با اشاره به اینکه اگر افراد از این نوع مکمل‌ها زیاد مصرف کنند، متوسط عمرشان کاهش پیدا می‌کند، یادآور می‌شود: شاهد بودیم افراد زیادی مانند مرحوم بیت‌الله عباسی یا یکی دیگر از قهرمانان امریکایی که در لایو‌های اینستاگرامی و در فضای مجازی مکرراً می‌گفت من این مکمل‌ها را مصرف کرده‌ام در ۳۵، ۳۶ سالگی فوت کردند. سکته قلبی و مخصوصاً سرطان کبد در این افراد خیلی بالاست. کبد وظیفه پاک‌سازی بدن را دارد و این افراد با این هورمون‌ها و مکمل‌ها فشار زیادی روی آن می‌آورند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا اگر فردی بخواهد هیکل خوبی هم داشته باشد، حتماً باید مکمل مصرف کند، می‌گوید: مسئله این است متأسفانه مربیان افراد را مجبور می‌کنند که به این مسیر بروند. وقتی که شما در مسیر طبیعی اقدام کنی طبیعتاً زمان‌بر است و برای حداقل تغییرات باید دو ماه باشگاه بروید و دو تا شش ماه زمان می‌برد تا شما تغییرات کوچکی داشته باشید، ولی فرد با یک زمان کمی می‌خواهد نتیجه بگیرد؛ مثلاً می‌گوید من یک ماه تا خواستگاری یا عروسی‌ام مانده یا می‌خواهم بروم استخدام شوم و باید به سرعت نتیجه بگیرم.
اسدی در خصوص میزان واقعی بودن هیکل‌های بزرگ افراد یادآوری می‌کند: اینکه هر فردی که هیکل بزرگی دارد از این مواد مکمل استفاده می‌کند یا نه باید با آزمایش مشخص شود، ولی معمولاً مشخص است؛ یعنی اگر هیکل فردی خیلی غیرعادی بزرگ است، نشان‌دهنده این است که از هورمون استفاده کرده‌است. مگر سرشانه یا عضلات شکم چقدر می‌تواند بزرگ باشد؟! وقتی طرف شکمی اندازه یک توپ دارد یا سرشانه آن اندازه یک توپ والیبال است این طبیعی نیست و با روش‌های طبیعی این شکل‌ها ایجاد نمی‌شود.
وی در بخش دیگری از این گفتگو، دلایلی را که موجب می‌شود افراد به سمت این مکمل‌ها حرکت کنند، متفاوت دانست و اظهار داشت: بعضی‌ها اعتماد به نفس ضعیفی دارند، بعضی برای جلب توجه این کار را می‌کنند، حتی متأسفانه به شکلی شده است که دزد‌ها و زورگیر‌ها هم می‌خواهند هیکل بزرگی داشته‌باشند، ولی بیشتر برای جلب توجه این کار را انجام می‌دهند.
این مربی بدنسازی در پایان تأکید کرد: واقعیت این است که استفاده افراد از مکمل‌ها فقط به وجدان مربی باز می‌گردد. من می‌دانم که این کار مضرات دارد، شاید پول بیشتری در بیاورم و شاید ۵ یا ۱۰ میلیون تومان هم بیشتر با فروش این مکمل‌ها درآمد داشته باشم، ولی، چون درسش را خوانده‌ام و می‌دانم که عوارض دارد، این کار را انجام نمی‌دهم. دیگر مربیان هم می‌دانند ولی، چون خودشان هم می‌خورند، به ورزشکار می‌گویند من که می‌خورم تو هم بخور چیزی نمی‌شود!
