پس از ماه‌ها بلاتکلیفی در انتخاب رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر عراق، در روز‌های گذشته فضای این کشور عملاً عرصه التهابی شده که هواداران مقتدی صدر جرقه آن را زدند. سرانجام دیروز آنچه پیش‌بینی می‌شد در پس این ناآرامی‌ها باشد، خود را نشان داد و مقتدی صدر که در انتخابات اکتبر ۲۰۲۱ در عراق پیروز شد، اما پس از ناکامی در تشکیل دولت از سیاست کناره‌گیری کرد، با انتشار بیانیه‌ای خواهان تغییر نظام سیاسی، کنار گذاشتن نظام پارلمانی و قانون اساسی عراق شد. البته صدر اعلام نکرد که آنچه از لحاظ نوع نظام سیاسی مدنظر او است، ریاستی است یا چیز دیگر! رهبر جریان صدر با به کار‌گیری تعبیر آزادسازی منطقه سبز و درخواست برای یاری انقلابیون، آنچه را تاکنون رخ داده، نخستین مرحله از انقلاب و فرصتی برای تغییر نظام سیاسی خواند. در پیام وی آمده است: «انقلاب خودجوش و مسالمت‌آمیزی که در مرحله اول خود منطقه سبز را آزاد کرد برای همه آسیب‌دیدگان از آتش ظلم و فساد فرصتی طلایی است.» وی از حشدالشعبی و قبیله‌ها هم خواست از اعتصاب هواداران در منطقه سبز حمایت و در آن شرکت کنند. بیانیه صدر بار دیگر آتش اغتشاشات اخیر را شعله‌ور کرد و صد‌ها تن از هواداران وی بار دیگر در اعتراض به معرفی محمدشیاع السودانی به عنوان نامزد نخست‌وزیری به سمت منطقه سبز هجوم آوردند. به موازات این تحولات، محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق دیشب بیانیه‌ای منتشر کرد که در آن اعلام شده بود به دلیل یورش حامیان صدر، جلسات پارلمان تا اطلاع ثانوی تعطیل شده است.
کمونیست‌ها شانه به شانه صدری‌ها
منابع نزدیک به صدر در گفتگو با الاخبار با بیان اینکه نمی‌توان جریان صدر را از معادلات سیاسی عراق خارج کرد، مدعی شدند: «کسانی که به دنبال چنین اتفاقی هستند، زیان خواهند دید و خروج نمایندگان صدر از پارلمان به این معنا نیست که ما فضا را برای گسترش نفوذ و افزایش قدرت نیرو‌های فاسد سیاسی ر‌ها کرده‌ایم.» این منابع افزودند: «هدف این است که یک جریان فشار مردمی با حضور همه طیف‌ها از جمله جریان صدر برای تعدیل موازنه نیرو‌های سیاسی در کشور پس از خروج نمایندگان صدری از پارلمان تشکیل شود.» همزمان با این اقدامات صدری‌ها، حزب کمونیست عراق و جنبش امتداد نیز با صدور بیانیه‌ای جداگانه خواستار انحلال پارلمان، برگزاری مجدد انتخابات و اصلاح قانون اساسی عراق در راستای حل و فصل بحران سیاسی این کشور شدند. در بیانیه حزب کمونیست آمده است: «ما نسبت به تحولات سیاسی و میدانی اخیر و پیامد‌های خطرناک آن که ممکن است کشور را به بیراهه بکشاند، بسیار نگران هستیم.» این حزب تأکید کرد: «امروز کاملاً مشخص شده است که پارلمان با ترکیب فعلی قادر به مدیریت بحران نیست و نخستین گام برای خروج از بحران برگزاری انتخابات زودهنگام، آزاد و پاک است.» در بخش دیگری از بیانیه حزب کمونیست عراق آمده است: «یک دولت واقعاً مستقل، متشکل از شخصیت‌های ملی کارآمد، منصف و دارای مقبولیت سیاسی و مردمی، که قبل از انحلال مجلس نمایندگان یا تعیین یک دولت موقت با اعمال اصلاحات در آن تشکیل شود، می‌تواند زمینه را برای ایجاد شرایط مناسب فراهم و راه برای برگزاری انتخابات زودهنگام هموار کند.» این حزب در ادامه خواستار وضع قانون عادلانه برای انتخابات پیش از انحلال پارلمان و تشکیل کمیسیون انتخابات عادل شد.
صدر با کاظمی هماهنگ بود
این تحولات در حالی است که منابع عراقی می‌گویند، جریان صدر در پی ادامه کار دولت موقت مصطفی الکاظمی است و تلاش دارد از طریق بحران‌زایی در کف خیابان، مانع تشکیل دولت جدید شود. به گفته منابع سیاسی عراقی، مقتدی صدر تصمیم گرفته است به جای مجرای قانونی و سیاسی، با اردوکشی خیابانی به خواسته‌های خود دست یابد، اما کمیته هماهنگی شیعیان نیز قصدی برای عقب‌نشینی ندارد و همچنان روی گزینه محمدشیاع السودانی برای نخست‌وزیری اصرار دارد. هادی العامری، رهبر ائتلاف الفتح عراق در سخنانی در واکنش به تظاهرات روز‌های اخیر حامیان جریان صدر و فراخوان چارچوب هماهنگی شیعیان برای برگزاری تظاهرات علیه این اقدام گفت: «به دنبال تنش رسانه‌ای با انتشار بیانیه‌های متقابل و درخواست برای تجمع مردمی که ممکن است اوضاع را از کنترل خارج کند و منجر به خشونت شود، خالصانه از برادران‌مان در جریان صدر و چارچوب هماهنگی می‌خواهیم که عاقلانه تصمیم‌گیری کرده و خویشتندار باشند و همچنین منافع کشور را در اولویت قرار دهند و با گفت‌وگوی جدی و سازنده درباره اختلافات میان خود به توافق دست یابند.» وی با دعوت چارچوب هماهنگی و جریان صدر به دستیابی به تفاهم و گفتگو نسبت به درگیری و خونریزی در ماه محرم هشدار داد و گفت: «ملت عراق از دهه ۷۰ قرن گذشته تاکنون خون‌های باارزش زیادی داده‌اند، پس خون و خونریزی کافی است و همه مسئول خونریزی احتمالی هستند.»
نمای نزدیک
مخالفان فتنه در بغداد به خیابان‌ها آمدند
ده‌ها هزار نفر از مخالفان قانون‌گریزی و فتنه‌انگیزی عصر دو شنبه به دعوت کمیته «حمایت از مشروعیت و حفاظت از نهاد‌های حکومتی» در نزدیکی ورودی‌های منطقه سبز تجمع کردند. حاضران در این تجمع، با در دست داشتن پارچه‌نوشته‌ها و پلاکارد‌هایی در حمایت از حکومت قانون، حشدالشعبی و آیت‌الله سیدعلی سیستانی مرجع عالیقدر شیعیان شعار دادند. آن‌ها شعار می‌دادند: «سیدعلی سیستانی تاج سر ماست». نیرو‌های امنیتی که در جریان یورش آشوبگران حامی مقتدی صدر به منطقه سبز و ورود به پارلمان خبری از آن‌ها نبود و بدون هیچ مقاومتی اجازه ورود آن‌ها را به پارلمان دادند، دیروز جلوی حرکت تجمع‌کنندگان علیه فتنه را گرفتند و درگیری مختصری روی داد. شبکه الجزیره اعلام کرد که نیرو‌های امنیتی از کامیون‌های آب‌پاش برای ممانعت از نزدیک شدن تجمع‌کنندگان به منطقه سبز استفاده کردند.
