غربی‌ها ادعا می‌کنند بهترین متن برای احیای برجام روی میز است و با انداختن مجدد توپ به زمین ایران می‌گویند آینده برجام به تصمیم نهایی ایران بستگی دارد، اما نماینده دولت امریکا در امور ایران که نقش مذاکره‌کننده اصلی این کشور را در مذاکرات وین ایفا می‌کند، اعتراف کرده است که هنوز بر سر رفع تحریم‌ها که اساس مفاد برجام است و خواسته اصلی طرف ایرانی است توافقی صورت نگرفته است. این اقدام می‌تواند در مسیر رسیدن به هرگونه توافق احتمالی خلل ایجاد کند، زیرا شرط ایران برای احیای برجام لغو همه تحریم‌ها عنوان شده است.
پس از پنج ماه وقفه، دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌های ایران از پنج شنبه گذشته به مدت چهار روز ادامه داشت. در فضایی که گمانه‌زنی‌ها درباره آینده مذاکرات بار دیگر قوت گرفته بود، روزنامه وال‌استریت‌ژورنال روز جمعه به نقل از اروپایی‌ها ادعا کرد که آن‌ها امتیازات ویژه‌ای به ایران داده‌اند. اگرچه درباره همین موضوع هم نمی‌توان با قطعیت نظر داد، اما بزرگ‌ترین هدف احیای برجام لغو همه تحریم‌ها است و این چیزی است که تاکنون امریکا با آن موافقت نکرده است و ادامه این روند می‌تواند به نوعی راه رسیدن به توافق را مسدود کند. در واقع ایران در دور جدید مذاکرات، در پی تضمین جلوگیری از خروج مجدد از برجام است، اما امریکا همچنان در همان مبنای اولیه رفع تحریم‌ها مانده است.
واشنگتن آژانس را تحت فشار نمی‌گذارد
این موضوعی است که رابرت مالی نماینده دولت امریکا در امور ایران در گفتگو با شبکه پی‌بی‌اس هم به نوعی به آن اذعان کرد. وی در پاسخ به سؤال مجری برنامه مبنی بر اینکه آیا بر سر رفع تحریم‌های ایران توافقی حاصل شده یا خیر گفت: «توافقی نشده است. چون تا بر سر همه چیز توافق نشود بر سر هیچ چیز توافق نمی‌شود.»مذاکره‌کننده ارشد امریکا در ادامه اضافه کرد: «یک متن وجود دارد. فهم مشخصی از اینکه هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا چه نظری دارد وجود دارد.»رابرت مالی در ادامه ادعا‌های مطرح‌شده در روزنامه وال‌استریت‌ژورنال که مدعی شده بود امریکا و اروپا در صورت همکاری ایران با آژانس اتمی به بسته شدن پرونده تحقیقات این نهاد بین‌المللی از چند مکان در ایران کمک خواهند کرد را تکذیب کرد. او در پاسخ به این سؤال که آیا امریکا در این زمینه به ایران امتیاز خواهد داد، گفت: «نه ما این را روشن کرده‌ایم. البته می‌دانم گزارش‌هایی منتشر شده، اما موضع ما شفاف است و آن هم این است که ما هیچ فشاری روی آژانس برای بستن پرونده مسائل باقی‌مانده نخواهیم گذاشت.»
رابرت مالی در ادامه در حالی که سعی می‌کرد مانند همه ادوار مذاکرات، بار این مسئله را بر دوش ایران بیفکند، تصریح کرد: «آن پرونده زمانی بسته می‌شود که ایران همان پاسخ‌های معتبر فنی را که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخواست کرده، بدهد. به محض اینکه این کار را انجام بدهند و به محض اینکه آژانس راضی شود ما هم راضی خواهیم شد. اما ما قبل از آن راضی نمی‌شویم.»
امریکا به اروپا امتیازی نمی‌دهد
دیگر سؤال مجری پی‌بی‌اس به ادعای دیگری مربوط می‌شد که پایگاه خبری پولیتیکو مطرح کرده بود. این رسانه مدعی شده در متن پیشنهادی اتحادیه اروپا بندی وجود دارد که به کاهش فشار بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منجر خواهد شد. این بند به برخی از طرف‌های غیرامریکایی اجازه خواهد داد با برخی طرف‌های مرتبط با سپاه پاسداران معاملاتی انجام دهند. رابرت مالی در پاسخ به این ادعا گفت: «ما بر سر پایین آوردن ملاک‌های تحریمی‌مان در مسئله تعاملات تجاری اروپایی‌ها با ایران مذاکره نکرده‌ایم و نخواهیم کرد. آن‌ها اگر می‌خواهند با ایران مراوده کنند باید به تحریم‌های ما احترام بگذارند.»وی اضافه کرد: «هر گزارشی که خلاف این را بگوید و ادعا کند که ما این استاندارد‌ها را پایین می‌آوریم و یا بر سر این استاندارد‌ها وارد مذاکره می‌شویم کاملاً اشتباه است.»
شبکه المانیتور در گزارشی به وضعیت غربی‌ها در مذاکرات اخیر پرداخت و نوشت: کسانی در غرب که همیشه از برجام انتقاد کرده‌اند، خود عواقب خروج از توافق ۲۰۱۵ را نادیده می‌گیرند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین امریکا با نادیده گرفتن این موضوع، ایران را به کنار گذاشتن محدودیت‌های غنی‌سازی اورانیوم تشویق کرد، تا جایی که زمان «گسست» برای شناسایی به‌موقع کمتر از حد خطا است. ظرف چند هفته، ایران می‌تواند اورانیوم غنی شده کافی برای بمب هسته‌ای تولید کند. غرب برای اینکه بتواند یک دوره تشخیص به موقع را بازگرداند، به ناچار باید برای خروج ترامپ جریمه بپردازد. در بخش دیگری از این گزارش آمده است که به نظر می‌رسد ایران همچنین درخواست خود را برای تضمین عدم خروج ایالات متحده از این توافق متوقف کرده است. از آنجایی که برجام یک تفاهم سیاسی است، نه یک معاهده که نیاز به رأی تأیید سنای ایالات متحده داشته باشد، هیچ مبنایی برای تضمین قانونی وجود ندارد. در هر صورت، ایران یک تضمین ضمنی در قالب اهرم خود دارد؛ اگر ایالات متحده دوباره از توافق خارج شود، ایران می‌تواند دوباره به سرعت غنی‌سازی اورانیوم را افزایش دهد.
