واردات خودرو از شنبه ابلاغ می‌شود؛ خبری که تلخ‌وشیرین است! تلخ از آن جهت که صنعت خودروسازی ما که امروز وزیر اقتصاد از زیان ۱۲۰ هزارمیلیارد تومانی آن در دهه ۹۰ خبر می‌دهد و رسوا‌ترین و ناکارآمد‌ترین بخش صنعتی در کشور به‌رغم حمایت همه‌جانبه دولت‌ها بوده است، باید شاهد سکو‌های بنادر باشد که خودروی خارجی از عرشه کشتی‌ها پایین بیاید؛ و شیرین از آن رو که مردم سال‌هاست شاهدند حتی با قیمت‌های فعلی دلار که نرخ واقعی آن نیست و نتیجه تحریم‌ها و نگاه سرمایه‌ای مردم به دلار است، می‌توانند بهترین خودرو‌های جهان را بسیار ارزان‌تر از ارابه‌های مرگ تولید سایپا و ایران‌خودرو بخرند. یک خودرو خارجی شاسی‌بلند و کم‌مصرف ایمن، حتی با دلار ۳۰ هزارتومانی آن‌قدر‌ها نمی‌شود که یک پراید حلبی‌آبادی با همه ویژگی‌های مرگ‌آورش! الان بحث از خودرو‌های خوب با نرخ ۷ یا ۸ هزار دلاری است که حتی با همین نرخ فعلی دلار تقریباً ۲۰۰ میلیون تومان تمام می‌شود و اگر نرخ دلار بعد از توافق آن‌طور که برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند حتی به زیر ۲۰ هزارتومان بازگردد، معلوم است که رقم پرداختی مردم برای یک خودرو خوب خیلی کمتر از این‌ها خواهد شد.
سال‌ها پیش فرهنگ ایثار و صرفه‌جویی به این شکل معنا می‌شد که یک شهروند باید خودرویی قدیمی و زهوار دررفته سوار شود و حتی اگر شده مقداری گل به بدنه آن بمالد یا آینه بغل را وقتی شکست، تعمیر نکند! اما اکنون اگر کسی از سرمایه خود هزینه کند و یک خودروی ایمن و مدل بالا سوار شود، از آنجا که هم به کاهش مصرف بنزین کمک کرده، هم به کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی و هم با ایمنی بیشتر از آمار تصادفات جاده‌ای کم کرده است، بیشترین خدمت و ایثار را به اقتصاد و فرهنگ داخلی کرده است. اگر بخواهیم فواید دیگر استفاده از یک خودروی با کلاس بالا و ایمن را برشماریم، از حد خارج است به‌ویژه آنکه داشتن یک خودروی خوب در روان شهروندان همان اثر را دارد که داشتن یک اسب خوب در زمان قدیم و این روحیه بالای شهروندان چیزی نیست که با بی‌تدبیری مسئولان در تولید خودروی باکیفیت ویران شود یا آسیب ببیند.
این فواید را بگذارید کنار این خبر که چندی پیش برخی نمایندگان مجلس گفتند فقط در ستاد یکی از خودروسازان نزدیک به ۲۰ هزار مدیر و کارمند سفارشی که با فامیل‌بازی به این صنعت راه یافته‌اند، هستند که کار خاصی هم ندارند و خودروسازان خودرو را گران -و به قول خودشان با زیان- تولید می‌کنند، زیرا باید حقوق میلیونی این نیرو‌های اضافه را تأمین کنند! باز همین خبر را بگذارید کنار اظهارات دو روز گذشته رئیس پلیس راهور که گفت وقتی در سال‌های ۸۵ و ۸۶ خودرو وارد می‌کردیم، آمار تلفات جاده‌ای کاهش یافته بود! اینجا دیگر پای خون آدم‌ها وسط است. در کنار این دو خبر، اظهارات دیروز وزیر اقتصاد را قرار دهید که گفت: «صنعت خودرو جزو صنایعی است که در دهه ٩٠ اهمال جدی نسبت به آن رخ داد. امیدواریم که زیان ۱۲۰هزارمیلیارد تومانی صنعت خودرو در این دولت کمتر شود و دیگر خطا‌های سیاست‌گذاری تکرار نشود، زیرا با ورود خودرو به بورس کالا یکی از قفل‌های صنعت خودرو شکسته شد و این صنعت منطق دیگری را در پیش گرفت.»
همه این خبر‌ها به‌کنار، برای صنعت خودروسازی بدتر از این نبود که رهبر انقلاب در یکی از سخنرانی‌های خود در حین دفاع از تولیدات داخلی فرمودند که این حرف ایشان را نباید خودروسازان به نفع خود بگیرند، زیرا «وضع خودروساز‌ها تعریفی ندارد!»
بعد از سخنان رهبری، مجلس و بخش‌های دیگر که در چند و، چون مواجهه با معضل خودرو در کشور بودند، به واردات محدود و هوشمند آن رضایت دادند که اگر این هوشمندی-یعنی واردات به‌شرط صادرات یا واردات خودروی با کیفیت به دست خود مردم و بدون نیاز به ارز دولتی - عملی شود و دوباره این مصوبه مجلس نیز گرفتار مافیای واردات یا مافیای خودروسازان نشود، اقدامی مؤثر در کاهش درد‌های مردم در این بخش خواهد بود؛ و حالا واردات خودرو
سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت دیروز در حاشیه نشست هیئت دولت به چشم‌انداز واردات خودرو پرداخت: «واردات خودرو نهایی شده است و شنبه هفته آینده خبر قطعی واردات آن اعلام می‌شود. در این طرح، خودروی دست دوم وارد نمی‌شود و مدل واردات خودرو به بازرگانان بستگی دارد.»
عبدالله توکلی لاهیجانی، مدیرکل صنایع خودرویی وزارت صمت نیز دیروز در برنامه «رویداد روایت برنامه تحولی صنعت خودرو» که در نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد، بخشی از چشم‌انداز پیش‌روی صنعت خودرو را بازگو کرد: «یکی از مهم‌ترین مسائل مورد نظر بحث خودروی اقتصادی است. با توجه به وضعیت تولید خودرو در کشور اکنون با تولید حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو در رده هفدهم یا هجدهم دنیا قرار داریم که هدف‌گذاری ما تولید سالانه ۳ میلیون دستگاه خودرو است که اگر به چنین رقمی دست یابیم عملاً جزو ۱۰ صنعت برتر خودرو دنیا خواهیم بود. البته موانعی برای رشد تولید خودرو وجود دارد. مانع اصلی رشد تولید خودرو در دنیا کاهش تقاضا در بازار است. ولی ما بازار بزرگی داریم که این بازار بزرگ برای محصولات خاص و ارزان‌قیمت است. در حال حاضر هدف‌گذاری تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو در سال جاری انجام شده است که این هدف‌گذاری غیرممکن نیست، زیرا در سال‌های گذشته این تعداد خودرو در کشور تولید شده است و از سوی دیگر با کار تحلیلی در وزارت صمت میزان ظرفیت خودروسازان را سنجیده‌ایم. در قوای محرکه ظرفیت تولید برای ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار خودرو وجود دارد و در خط بدنه هم این ظرفیت‌ها برای رسیدن به هدف
۳ میلیون دستگاه در سال وجود دارد؛ بنابراین با توجه به ظرفیت‌های تولید می‌توان به تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو رسید.»
هرچند سابقه بد خودروسازان در دهه ۹۰ اعتماد به این آمار‌ها را کم کرده است و برخی کارشناسان این اظهارات را بخشی از تلاش خودروسازان ناکارآمد برای ادامه انحصار خودرو در دستان خودشان تفسیر می‌کنند، اما لاهیجانی برنامه‌های دولت سیزدهم را در ورای گذشته توصیف کرده است: «در سال ۹۷ به واسطه تحریم‌ها و برخی کمبود‌ها ظرفیت تولید ما به نصف رسید و از سال ۹۷ تا سال گذشته از تعداد خودرو‌هایی که تولید می‌شد، تقریباً به میزان نیمی از آن‌ها قابلیت عرضه به بازار نداشت، یعنی اگر ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو سالانه در کشور تولید می‌شود امکان عرضه حدود ۴۰۰ هزار از آن تعداد به بازار وجود نداشت و به عبارتی خودرو‌ها به شکل ناقص تولید می‌شد و این مسئله باعث شد که شکاف عرضه و تقاضا در بازار زیاد شود. در طرح تحول صنعت خودرو، بحث خودرو‌های اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است که در خودرو‌های اقتصادی مصرف سوخت در کمترین میزان قرار دارد. با اینکه با توجه به میزان تولید در رده هفدهمین تولید‌کننده خودرو قرار داریم، اما در سرانه مالکیت خودرو در رده‌های بعد از ۱۰۰ قرار می‌گیریم و به عبارتی ظرفیت سرانه مالکیت خودرو در کشور اصلاً مناسب نیست و در این بازار همچنان جا دارد که خودرو تولید و فروخته شود. همچنین توزیع ناعادلانه‌ای در سرانه مالکیت خودرو وجود دارد و تقریباً بیش از ۵۰ درصد از خانوار‌های ما فاقد خودرو هستند و بنابراین در بخش خودرو توزیع عادلانه‌ای وجود ندارد.»
واردات مانع انحصار و مافیا
به‌نظر می‌رسد در کشور ظرفیت و امکان ساخت خودروی با کیفیت، سالم، ایمن، کم‌مصرف و مشتری‌پسند که قابلیت رقابت با نمونه‌های خارجی را داشته باشد، فراهم است و بخشی از این قابلیت از طریق بازگذاشتن فصل رقابت و خروج از انحصار و مافیایی بودن خودرو ممکن است. مردم ایران نباید نگاه کنند که حتی در کشور‌های جنگ‌زده اطراف و در کشور‌های جنوبی خلیج‌فارس که تا چند دهه پیش شنزار‌های بی‌آب و علفی بیش نبودند، شهروندان بهترین خودرو‌های جهان را سوار می‌شوند و به کشورشان در چهار اصل صرفه‌جویی سوخت، هوای سالم، ایمنی و حفظ جان و حمل‌ونقل آسان کمک می‌کنند، اما در ایران یک گروه بی‌کفایت مافیایی و یک مدیریت فشل و پر از فساد مانع این همه کارآمدی و نعمت و برکت می‌شود.
