زمانی که ارز واردات کالا‌های اساسی در اردیبهشت ماه حذف شد هیچ کس تصور نمی‌کرد در کمتر از شش ماه عرضه و تقاضا به تعادل رسیده و قیمت‌ها کاهش یابد. اکنون معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی از اقدام انجمن صنایع روغن و کاهش قیمت روغن‌های خوراکی و صنف و صنعت پایین‌تر از نرخ مصوب خبر داده و می‌گوید: «قیمت روغن و برنج طی ماه‌های اخیر بین ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش یافته است.» البته فعالان بازار نسبت به ورود واسطه‌ها و احتمال افزایش قیمت برنج در ماه‌های آتی هشدار دادند و نظارت بیشتر نهاد‌های نظارتی را خواستار شدند.
اواسط اردیبهشت امسال دولت در اقدامی تخصیص ارز دولتی به واردات کالا‌های اساسی را حذف کرد. در گام نخست قیمت روغن، برنج و شکر به شدت افزایش یافت، به طوری که قیمت روغن مایع یک لیتری از ۱۸ هزار تومان به ۵۰ تا ۵۵ هزار تومان افزایش یافت. نرخ برنج و شکر نیز به همین نسبت با افزایش قیمت مواجه شد. در همان زمان وزارت جهاد کشاورزی وعده داد به تدریج با متعادل شدن عرضه و تقاضا قیمت کالا‌های اساسی کاهش یابد. اکنون در کمتر از شش ماه خبر‌های رسیده از بازار از ارزانی قیمت برنج و روغن حکایت دارد. با این توضیح که در هفته اخیر نرخ برنج اندکی طعم گرانی به خود گرفته است. معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی در این خصوص می‌گوید: «انجمن صنایع روغن اقدام به کاهش قیمت پایین‌تر از نرخ مصوب کرده که ۱۰ درصد برای روغن‌های خوراکی و ۱۵ درصد برای روغن‌های صنف و صنعت که تحریک تقاضا داشته باشند و بتوانند محصولات خودشان را به فروش برسانند.»
وی در خصوص عرضه شکر می‌افزاید: «قیمت شکر در کارخانه طبق مصوب ۱۸هزار تومان است و قیمت فله شکر حدود ۲۰ هزار تومان است. اگر شکر بسته‌بندی شود ۲ هزار و ۵۰۰ تومان تا ۳ هزار تومان برای فرآیند بسته بندی که دارد قیمت آن افزایش می‌یابد.» قربانی تأکید می‌کند: «قیمت روغن و برنج بر اساس آمار در شهریور بین ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش یافته است.»
اتحادیه بنکداران: قیمت کالا‌های اساسی
رو به ارزانی است
همچنین رضا کنگری رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران در برنامه میز اقتصاد با تأیید اظهارات معاون جهاد کشاورزی می‌گوید: «قیمت روغن در دو ماه اخیر حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش یافته است، به‌طوری که قیمت عمده فروشی یک حلب روغن ۵ کیلویی از ۴۰۰ هزار تومان به ۲۹۵ هزار تومان کاهش یافته است و قیمت عمده فروشی روغن مایع ۹۰۰ گرمی از ۶۸ هزار تومان به حدود ۵۵ تا ۵۶ هزار تومان کاهش یافته است.»
رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران با اشاره به کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت برنج می‌افزاید: «قیمت برنج ایرانی بار قدیم با کیفیت ضعیف به سمت متوسط (پرمحصول) هر کیلو ۷۵ هزار تومان بوده که قیمت بارِ جدید این نوع برنج به حدود ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان رسیده است.» وی اظهار می‌دارد: «قیمت هر کیلو برنج اعلا در حال حاضر بین ۹۰ تا ۱۱۵ هزار تومان است و این در حالی است که تا دو ماه پیش قیمت هر کیلوگرم برنج اعلا بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ هزار تومان بود.»
افزایش ۱۰ درصدی قیمت برنج در یک هفته
به رغم اظهارات معاون وزیر جهاد و رئیس اتحادیه بنکداران، خبر‌های رسیده از بازار حاکی از آن است که قیمت برنج درجه یک داخلی در یک هفته اخیر به دلیل تعطیلات و مراسم عزاداری پایان ماه صفر با افزایش ۱۰ درصدی روبه‌رو شده است.
به گفته فعالان بازار برنج، به رغم افزایش کمی و کیفی تولید، بار دیگر بازار برنج سر به گرانی گذاشته و تنها در یک هفته اخیر شاهد رشد ۱۰ درصدی قیمت در ارقام پر محصول و رشد ۵ درصدی در ارقام بومی بوده‌ایم.
اسفندیار قاسم‌زاده، عضو انجمن برنج ایران، درباره آخرین وضعیت بازار برنج و دلایل نوسان آن در گفتگو با نبض صنعت می‌گوید: «قیمت خرید برنج از کشاورزان در ارقام پر محصول و بومی تا یک هفته پیش به کف رسیده بود، اما به یکباره وارد روندی صعودی شد، به نحوی که قیمت در پر محصول‌ها ۱۰ درصد و در بومی‌ها ۵ رصد رشد داشته است.»
وی می‌افزاید: «در حال حاضر کشاورزان هر کیلوگرم برنج رقم پر محصول، ندا را ۳۸ تا ۳۹ هزار تومان، هر کیلوگرم برنج رقم شیرودی را ۴۴ تا ۴۵ هزار تومان و هر کیلوگرم فجر را ۵۹ هزار تومان به فروش می‌رسانند.» قاسم‌زاده همچنین قیمت حال حاضر فروش هر کیلوگرم برنج بومی طارم و هاشمی درجه یک توسط کشاورزان را ۹۰ هزار تومان اعلام کرده و می‌گوید: «یکی از دلایل اصلی روند افزایشی قیمت برنج در عرض یک هفته، ورود شرکت‌های بزرگ به بازار برای خرید و ایجاد تقاضای مضاعف است. به دلایل نامعلومی این شرکت‌ها تا یک هفته پیش به بازار برنج وارد نشده بودند و یکباره تقاضای خود را به بازار تحمیل کردند.» به گفته وی، عدم مدیریت تقاضا توسط این شرکت‌ها می‌تواند منجر به تکرار وضعیت سال گذشته برنج شود و قیمت‌ها در یک روند صعودی افزایش غیر منطقی پیدا کنند. قاسم‌زاده بر این باور است اگر تقاضا در بازار برنج مدیریت شود می‌توان به قیمت ۷۵ هزار تومان برای هر کیلوگرم برنج داخلی در پایان سال رسید که منطقی و مناسب است.
این عضو انجمن برنج ایران همچنین عرضه تدریجی برنج در ارقام بومی را در تأخیر بازار در رسیدن به تعادل بی‌تأثیر نمی‌داند و می‌گوید: «تجربه سال گذشته کشاورزان را نسبت به عرضه یکباره محصول خود با بازار مردد کرده است و آن‌ها برای جا نماندن از بازار ترجیح می‌دهند به تدریج محصول خود را به فروش برسانند. به طور مثال اگر کشاورزی چهار تن برداشت محصول داشته است، اکنون تنها یک تن آن را به بازار عرضه و عرضه باقی را به ماه‌های دیگر موکول می‌کند.» قاسم‌زاده این رفتار کشاورزان را با توجه به آنچه در سال گذشته تجربه کردند قابل درک توصیف کرد و خواستار نظارت بیشتر مسئولان بر عملکرد شرکت‌های بزرگ در بازار برنج شد.
