جواد عسکر
آمارهای جهانی در سال گذشته نشان میدهد ایران با تولید بیش از ۲۸.۵ میلیون تن جزو ۱۰ تولیدکننده برتر جهان میباشد. این در حالی است که دولت در نظر دارد تولید فولاد تا سال ۱۴۰۴ را به بیش از ۵۵ میلیون تن برساند.
انجمن جهانی فولاد در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد کل تولید فولاد جهان در هشتمین ماه سال جاری میلادی ۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته و به ۱۵۰.۶ میلیون تن رسیده است.
با وجود کاهش ۳ درصدی تولید فولاد جهان طی ماه اوت ۲۰۲۲، تولید فولاد ایران در این ماه ۶۴.۷ درصد رشد کرده و به ۲.۱ میلیون تن رسیده است.
این گزارش کل تولید فولاد ایران در ۸ ماهه نخست سال جاری میلادی را نیز ۱۹.۵ میلیون تن اعلام کرده است. تولید فولاد ایران در این دوره نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷.۸ درصد رشد داشته است.
ایران با تولید ۱۹.۵ میلیون تنی فولاد در ۸ ماهه امسال به عنوان دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد جهان طی این دوره شناخته شده است. در میان ۱۰ تولیدکننده بزرگ فولاد جهان فقط ایران و هند بودهاند که در ۸ ماهه امسال با رشد تولید مواجه شدهاند و تولید فولاد سایر کشورها کاهشی بوده است.
کارشناسان عوامل مختلفی از جمله سوءمدیریت وزارت صمت، مشکلات ایجادشده در سهمیهبندی برق و گاز، اعمال تعرفههای صادراتی سنگین را در این زمینه را ضد تولید میدانند و باور دارند نتیجه این سیاستها میتواند باعث شود که تولید افزایشی نباشد و زمینه برای نابودی صنعت فولاد فراهم شود. در نهایت هم روسیه به راحتی بتواند از آب گلآلود ماهی بگیرد و بازارهای ما را تصاحب کند. بر همین اساس در حالی که پیشبینی میشد تا سال ۱۴۰۴ به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد دست پیدا کنیم، اما حالا گفته میشود به دلیل مشکلات ایجادشده نمیتوانیم به این هدف برسیم و درواقع اگر بتوانیم تولید ۴۴ میلیون تن را محقق کنیم شاهکار کردهایم. حالا هم به کارخانههای تولیدی ابلاغ شده که در فکر ذخیرهسازی سوخت مایع باشند. موضوعی که نشان میدهد شرکتهای فولادی در زمستان همچنان با قطعی گاز روبهرو خواهند بود.
اما به نظر میرسد در سال جاری با کاهش تولید مواجه شویم. فعلا در سال جاری شاهد کاهش ۹ هزار تنی صادرات فولاد نسبت به سال گذشته بودیم چراکه تعرفههای صادراتی سنگین بودند و از طرفی شاهد شدیم که روسیه بسیاری از بازارهای ما را تصاحب کرده است.
اختلاف قیمت فولاد در بازار و بورس فاحش است و متاسفانه شاهد هستیم که وزیر و معاونان وزارت صمت زمینههای نابودی صنعت فولاد را با سوءمدیریت ایجاد کردهاند. به این ترتیب در شرایط فعلی تولید چشمانداز ۵۵ میلیون تن دور از انتظار است و اگر بتوانیم تولید ۴۴ میلیون تن را محقق کنیم شاهکار بزرگی کردهایم.
سوءمدیریت در وزارت صمت و مشکلات ایجادشده در سهمیهبندی برق و گاز در ۲ سال اخیر باعث شد که نشود به تولید مدنظر در صنعت فولاد دست پیدا کنیم. در سال ۹۹ حدود ۳۰ میلیون تن و در ۱۴۰۰ حدود ۲۷ میلیون تن فولاد تولید کردیم و برآورد تولید در سال جاری حدود ۲۸ تا ۲۹ میلیون تن است. این در حالی است که پیشبینی تولید در سال جاری حدود ۳۷ میلیون تن مقرر شده بود.
در حال حاضر اختلاف قیمت فولاد صادراتی ایران با قیمتهای جهانی باعث شده است که خریداران خارجی از این اختلاف قیمت سود قابلتوجهی به دست میآورند و از طرفی شاهد هستیم که برخی کشورها تعرفههای سنگینی برای واردات فولاد ایران در نظر گرفتهاند. به نظر میرسد برای آنکه روند افزایشی تولید فولاد ادامهدار باشد دولت باید برای تامین برق و گاز شرکتهای تولیدکننده فولاد راهکارهای جدید ارائه کند.