کد خبر: 1107291
تاریخ انتشار: ۱۰ مهر ۱۴۰۱ - ۲۱:۰۰
شناخت «عیار تهران»  در آینه یک پژوهش گسترده
اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، جامع‌ترین روایت از کارنامه و سیر تحول شهید طیب حاج رضایی است. دستاویز آن، مستندات مکتوب و شفاهی هستند و بر بنیاد آنها، از یکی از پرآوازه‌ترین و بحث‌برانگیزترین عیاران تهران سخن رفته است. «طیب خان» در دو جلد قطور و طی سال‌ها توسط مسعود ده‌نمکی گرد آمده و مرکز اسناد انقلاب اسلامی به انتشار آن مبادرت ورزیده است
محمدرضا کائینی
اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، جامع‌ترین روایت از کارنامه و سیر تحول شهید طیب حاج رضایی است. دستاویز آن، مستندات مکتوب و شفاهی هستند و بر بنیاد آنها، از یکی از پرآوازه‌ترین و بحث‌برانگیزترین عیاران تهران سخن رفته است. «طیب خان» در دو جلد قطور و طی سال‌ها توسط مسعود ده‌نمکی گرد آمده و مرکز اسناد انقلاب اسلامی به انتشار آن مبادرت ورزیده است. مؤلف در دیباچه خویش بر این اثر، در باب موضوع اصلی آن چنین آورده است: 
«مروری اجمالی بر زندگی شهید طیب حاج‌رضایی، نشان از سیری تکاملی و پرفراز‌ونشیب در شخصیت این فرد دارد. گر چه این زندگی و نقاط عطف آن پر است از تناقضات و فراز‌وفرود‌هایی که در نهایت، به نورافکندن به این ابهامات و شناخت واقعی از تمام ابعاد شخصیتی او کمک کرده است. بر اساس بررسی‌های نگارنده، دو‌سه دهه اول زندگی طیب، مملو از پرونده‌های شرارت و درگیری، تنش و حبس و زندان بوده است، اما دهه چهارم عمر او که مصادف با دوران پرهیاهوی سیاسی سال‌های ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ است، طیب تبدیل به یکی از مهره‌های تأثیرگذار دوران می‌شود. بر اساس اسناد غیرقابل انکار تاریخی، با توجه به دلدادگی طیب به پهلوی پدر و پسر، می‌توان او را به عنوان یکی از عوامل مهم در بقای سلطنت محمدرضا پهلوی- حداقل در وقایع اسفند سال ۱۳۳۱ و ۲۸ مرداد ۱۳۳۲‌- قلمداد کرد؛ چهره‌ای که در دوران جوانی برای اثبات اراداتش به پهلوی، درد صد‌ها سوزن خالکوبی را تحمل کرده و تصویر رضاشاه را روی سینه‌اش حک کرده بود. تبدیل شدن طیب از یک جوان پُر شَر و شور به یک چهره سیاسی و بعد‌ها به یک کارتل اقتصادی، در حد ملقب شدن به سلطان موز ایران و نفوذ اجتماعی و محبوبیت روزافزون او در افکار عمومی به دلیل اخلاق، رفتار و کردار لوطی‌منشانه و کریمانه و مردم‌داری‌اش و همچنین دستگیری‌های متعدد از ضعفا، باعث احساس خطر عناصر مهمی از حکومت نسبت به نفوذ اجتماعی طیب شد. به گزارش ساواک، یکی از مهم‌ترین اقدامات جسورانه‌طیب، برگزاری راهپیمایی اعتراضی به سمت کاخ شاه در حمایت از صنف میدان‌داران، در برابر اقدامات شهرداری تهران با جمعیتی بالغ بر ۲۰ هزار نفر در سال ۱۳۳۹ بود که زنگ خطر را برای درک نفوذ اجتماعی طیب و تبدیل او از یک لوتی کلاه‌مخملی به یک معتمد و چهره پُرنفوذ سیاسی برای ساواک و رژیم به صدا درآورد. 
به نظر می‌رسد خصومت‌ها و حسادت‌های سپهبد نصیری نسبت به طیب در افزایش فاصله او از حکومت در سال‌های ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۲ بسیار مؤثر بوده است. تنش طیب با نصیری در جشن استقبال از شاه در ماجرای تولد ولیعهد که به پیشنهاد طیب و پسر پهلوان اکبر در بیمارستان جنوب شهر به دنیا آمد و شخص طیب متولی برگزاری جشن مردمی مراسم شد، باعث پرونده‌سازی‌های متعدد نصیری برای طیب گشت و همین تنش‌ها، باعث نزدیک شدن او به ملیون و مذهبی‌ها در وقایعی مانند تحریم پپسی‌کولا در سال آخر عمرش شد، اما آنچه در طینت و رفتار و باور‌های طیب ثابت بوده و دستخوش حوادث و التهاب روزگار نشد، ارادت ویژه او به سید و سالار شهیدان حضرت امام‌حسین (ع) و سادات، علما و مراجع شیعه و دستگیری‌های او از ضعفا بوده است و در نهایت، همین باور‌ها و ارادت، سبب عاقبت به خیری او شد. در مورد میزان نقش طیب در شکل‌گیری وقایع قیام ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ نیز در این تحقیق سعی شده است با تطبیق اسناد و خاطرات شفاهی به یک جمع‌بندی درست رسید...».
نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار