امروز به مناسبت روز جهانی دستفروشی، نشستی برای ساماندهی مشاغل دستفروشی در وزارت امور اقتصادی و دارایی با حضور نمایندگانی از شورای شهر، شهرداری تهران، وزارت اقتصاد، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد.
در این نشست رحیم سرهنگی رئیس مؤسسه کار و تأمین اجتماعی گفت: فروشندگی سیار یا دستفروشی قدمتی بیشتر از بسیاری از مشاغل دارد. برخی از مشاغل با ورود تکنولوژی از بین می‌روند، اما دستفروشی از قدیم بوده و همچنان وجود دارد. برای بسیاری از افراد محل درآمد و امرار معاش به شمار می‌رود و نمی‌توانیم این موضوع را نادیده بگیریم.
وی با بیان اینکه آیا دستفروشی شغل محسوب می‌شود و آیا فرصت و یا تهدید است، گفت: بستگی دارد چگونه به آن نگاه کنیم. از منظر تولید، فروش و بازار رسانی هر چیزی که کمک کند تا یک کالا سریع‌تر به بازار برسد، باعث رونق تولید می‌شود و گردش پول در جامعه و جلوگیری از منجمد شدن دارایی را به همراه دارد.
رئیس مؤسسه کار و تأمین اجتماعی اظهار داشت: دارایی‌هایی که صرف خرید زمین و مسکن و یا طلا و جواهر می‌شود، از چرخه تولید خارج و منجمد می‌شود، اما با ورود پول به کسب و کار و خرید و فروش، به جریان می‌افتند.
سرهنگی گفت: برخی فعالان صنفی تصور می‌کنند دستفروشی مانعی برای کسب و کار آن‌ها است و سهم کیک آن‌ها از بازار را کم می‌کند، در حالی که دستفروشان در کالا‌های خاص فعالیت دارند و نمی‌توانند جای اصناف را بگیرند. از طرفی با ایجاد تقاضا در بازار منجر به تقاضا در سایر کالا‌ها می‌شوند.
وی افزود: نمی‌توانیم دستفروشی را نادیده بگیریم و باید کسب و کار دستفروشی را به رسمیت بشناسیم و از آن‌ها حمایت بیمه‌ای انجام دهیم و حفظ و کرامت انسانی آن‌ها را دنبال کنیم.
در این نشست سوده نجفی عضو شورای شهر تهران نیز اظهار داشت: دستفروشی یک پدیده اجتماعی است که حتی در کشور‌های توسعه یافته وجود دارد. البته سد معبر و مزاحمت برای مردم به هیچ وجه پذیرفته نیست.
به گفته وی زمانی که مردم با سامانه ۱۳۷ در مورد سد معبر توسط دستفروشان تماس بگیرند، مأموران شهرداری مؤظف به برخورد با دستفروشان هستند، البته با توجه به آموزش و مشاوره‌های روانشناسی مأموران برخورد فیزیکی نمی‌کنند.
نجفی عضو شورای شهر تهران اظهار داشت: ۳۹ مافیای دستفروشان در تهران وجود دارد که باید برای آن چاره‌اندیشی کرد.
در این نشست همچنین بیگی نماینده شهرداری در جلسه ساماندهی دستفروشی وزارت کار گفت: ۶۰ درصد انسداد معابر توسط صاحبان مشاغل صنفی انجام می‌شود.
در این نشست بیگی نماینده شهرداری گفت: در بین دستفروشان و بساط‌گستران، از پیرمرد تا جوان و نوجوان دیده می‌شود. معمولاً این افراد در جایی بساط می‌کنند که محل تردد مردم باشد یا اصطلاحاً پاخور داشته باشد.
وی با اشاره به اجرای طرح‌هایی برای ساماندهی دستفروشان گفت: زمانی این طرح‌ها شکست می‌خورد که معمولاً دستفروشان را به جایی منتقل می‌کنیم که کسی در آنجا تردد نمی‌کند و دوباره دستفروشان به حاشیه خیابان‌های شلوغ شهر می‌آیند.
به گفته بیگی، ۶۰ درصد انسداد معابر توسط خود واحد‌های صنفی به اسم دستفروش انجام می‌شود. البته در این بین اتباع بیگانه هم وجود دارند که اقدام به دستفروشی و بساط‌گستری در سطح شهر می‌کنند.
وی گفت: شهرداری دست کمک به سمت وزارت اقتصاد و وزارت کار دراز می‌کند تا بازار‌هایی تعریف شود که دستفروشان بتوانند به صورت رسمی کالا‌های مورد نیاز مردم را عرضه کنند و اگر این مسئله ساماندهی شود، مانع گسیل جمعیت دستفروشان از شهر‌های دیگر به تهران می‌شود.
به گفته بیگی، حداقل سابقه سکونت دستفروشان در تهران در شهرداری سه سال درنظر گرفته می‌شود و شرکت ساماندهی مشاغل، متولی رفع مزاحمت‌ها برای عبور و مرور مردم دارد.
وی گفت: هر طرحی برای ساماندهی دستفروشان نیاز به چکش‌کاری و اصلاح دارد. به عنوان مثال؛ پارک‌ها برای آرامش مردم ساخته شده‌اند، یا در مترو معمولا محل مطالعه مردم است، اما حضور دستفروشان در پارک و مترو مخل آرامش مردم است.
محل دستفروشان جاذبه گردشگری است
بیگی همچنین ادامه داد: در کشور‌هایی مانند ترکیه و ازبکستان محل‌های ویژه برای دستفروشان درنظر می‌گیرند که تبدیل به جاذبه گردشگری شده است.
در این مراسم همچنین فتاحیان از کارشناسان شهرداری نیز گفت: در برخوردبا پدیده دستفروشی دچار دوگانگی هستیم، چون موضوعی است که به دستگاه‌های مختلفی ارتباط پیدا می‌کند، اما شهردار تهران همواره نگاه حمایتی و ساماندهی به دستفروشان دارد.
از نگاه وی دستفروشی حاصل نظام اقتصادی است که دچار هجوم از سوی معاندان شده است و جهش تورمی باعث افزایش تعداد دستفروشان شده است به گونه‌ای که سال‌های ۹۷ و ۹۸ در تهران ۳ هزار دستفروش بود، الان به ۵ هزار و ۸۰۰ نفر افزایش یافته است.
به گفته وی، پدیده دستفروشی یک سابقه یکصدساله در کشور دارد و مردم با دستفروشان مشکل ندارند، بلکه با کسانی که سر راه مردم بساط پهن می‌کنند و مزاحم رفت و آمد و آرامش آن‌ها می‌شوند، مشکل دارند.
وی گفت: دستفروشان در کلونی‌های اصلی مانند خیابان انقلاب، خیابان ولیعصر، چهار ولیعصر و تجریش تجمع بیشتری دارند و ما فهرست همه دستفروشان را که در اختیار داریم و حاضریم آن را به دستگاه‌های مربوطه ارائه کنیم.
فتاحیان عنوان کرد: در زمان کرونا با کمک وزارت کار به هر یک از دستفروشان یک میلیون تومان کمک بلاعوض برای رکورد کسب و کارشان پرداخت کردیم.
این کارشناس در مورد ایده در نظر گرفتن زمینی برای دستفروشان عنوان کرد: ابتدا باید دستفروشان شناسنامه‌دار شوند و در تفاهم‌نامه مشترکی بین شهرداری و وزارت اقتصاد زمین‌های برای حضور دستفروشان در نظر بگیریم که محل تردد مردم باشد.
به گفته فتاحیان برخی از دستفروشان تخصص‌هایی مانند مکانیکی ماهر و یا در زمینه بافندگی تخصص‌هایی دارند که می‌توان از آن‌ها در کارگاه‌ها استفاده کرد.
