روز گذشته پلیس راهور تهران از فک پلاک خودروهای آلاینده خبر داد. راهکاری که به نظر میرسد به پلیس تکلیف شده تا اینکه بخواهد به عنوان راهکاری برای رفع آلودگی هوای تهران به آن توجه شود. آلودگی هوای پایتخت از عمدهترین معضلاتی است که تلاشهای قانونی برای رفع آن راه به جایی نبرده است. یکی از ابعاد رفع آلودگی هوا، مربوط به شرایط جوی از جمله بارش باران و وزش باد است که انسان در آن دخالت چندانی ندارد. مداخله انسان برای رفع این بحران، وضع قوانین و تمکین از آن را شامل میشود که وقعی به آن نهاده نمیشود که اگر نهاده میشد، بحران کنونی را شاهد نبودیم. از جمله این موارد اسقاط خودروها و موتورسیلکتهای فرسوده است که مافیای خودرو از تمکین به قوانین امتناع میکنند و دود ناشی از آن آسمان شهرها را آلوده و مرگ تدریجی شهروندان را رقم میزند. براساس آییننامه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده مجلس، خودروسازان و واردکنندگان خودرو را مکلف به اسقاط خودرو کرده و آنها موظفند بخشی از خودروهای فرسوده را از رده خارج کنند و مبلغی بهصورت بلاعوض به مالکان خودروهای فرسوده بپردازند. آییننامه مجلس در مورد خودروهای عمومی هم شرایطی مشخص را تعیین کرده، اما از زمان ابلاغ آن از اواخر دهه ۸۰ این آییننامه همچنان معطل اجرا مانده است، آن وقت ترجیح داده میشود آلودگی خودروها با راهکارهایی مثل بررسی معاینه فنی خودروها یا فک کردن پلاک چند دستگاه خودرو برطرف شود که پلیس هم آن را قبول ندارد. از جمله اینکه رئیس پلیس راهور با انتقاد از تست معاینه فنی خودروها اعلام کرده است: «سن فرسودگی خودرو را قانون مشخص کرده، اما از آن طرف یک نفر رفته و در دیوان عدالت شکایت کرده است که معاینه فنی باید معیار باشد، کدام معاینه فنی؟ وقتی در اطراف تهران سیخ کباب را وارد اگزوز میکنند و مثلاً با آن تست چهارگاز میگیرند، من نمیتوانم چشمم را روی این موارد ببندم. گاهی برخی شرکتهای معاینه فنی ما را دعوت میکنند و میگویند ما را حمایت کنید. چه حمایتی بکنیم وقتی در طرف دیگر جان و ایمنی مردم وسط است؟ خب اینها را به خاطر پولش میگویند، اما جان مردم مهمتر است.»
براساس گزارش پلیس در حال حاضر ۴۷ درصد از وسایل نقلیه تهران فرسوده هستند و به لحاظ اجتماعی و اقتصادی و از نظر زیرساختهای کنترلی، هیچ ساز و کاری به منظور منع تردد آنها اندیشیده نشده است. همچنین حدود ۱۲ میلیون دستگاه موتورسیکلت در کشور تردد میکنند که قطعاً ۹۹درصد آنها آلاینده و فرسوده هستند و برای اینکه نشان دهند در این حوزه کاری انجام میشود، حتی به خود زحمت ندادهاند حتی یک دستگاه موتورسیکلت را اسقاط کنند. آنچه همواره در جریان بوده، طرح این موضوع بوده که دستگاههای متولی خود را کنار بکشند و از پلیس بخواهند مانع تردد خودروهای فرسوده شود و به این شیوه کمکاری دستگاههای مسئول را جبران کند، درحالیکه دولت باید با ارائه تسهیلات تشویقی، مالکان خودروهای فرسوده را به اسقاط خودروهایشان ترغیب کند، نه اینکه از پلیس بخواهند با تحکم و اقدامات جبری، آنها را وادار به این کار کند.