«گره گشای مشکلات و حل‌کننده مسائل اساسی مردم و انقلاب به خصوص مستضعفین» تصویری است که در سند اعتلای ده ساله از سازمان بسیج ارائه شده است. اقتصاد نیز یکی از عرصه‌های هفت گانه مورد تأکید رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم است که در سند اعتلا نیز مورد توجه قرار گرفته است. تقویت اقتصاد مقاومتی مردم پایه از سیاست‌های سازمان بسیج در این بخش است. تشکیل و تقویت گروه‌های جهادی و محرومیت زدایی هم، مأموریت بسیج است که سازمان بسیج سازندگی با همین هدف تشکیل شد. با سردار محمد زهرایی رئیس سازمان بسیج سازندگی درباره عملکرد و برنامه‌های سازمان در راستای تحقق سند اعتلای ده ساله بسیج گفتگو کردیم.
رویکرد سازمان بسیج سازندگی در اجرای سند اعتلای ده ساله بسیج چیست؟
وقتی ما از رویکرد‌ها حرف می‌زنیم، در اصل نقشه راه سازمان را مشخص می‌کنیم. بر اساس همین نقشه راه، رویکرد برنامه‌های ما مردم پایه، ظرفیت ساز و با استفاده از توانمندی‌های محلی و با تمرکز بر روستا‌ها و محلات حاشیه شهر، طراحی و اجرا می‌شود. اکنون این برنامه‌ها ۱۰ هزار و ۲۸۳ روستا و یکهزار و ۸۷ محله را دربرمی گیرد. ضمن اینکه هم افزایی، توانمندسازی و جلوگیری از موازی کاری در هر مرحله و منطقه به صورت ویژه مورد نظر سازمان است.
برنامه‌ها اول پایگاه محور و با کمک جهادگران اجرایی شد، بعد به صورت مسجد محور درآمد. سعی می‌شود همه برنامه‌ها به صورت کامل به نتیجه برسند.
اولویت‌های شما در خدمت رسانی و محرومیت زدایی کدام است؟
طرح‌های اجرایی بسیج سازندگی از جمله برنامه جامع محرومیت زدایی مردم پایه با اولویت کمک به تأمین آب شرب، آب کشاورزی، ساخت مسکن محرومین و آماده‌سازی زیر ساخت‌های اشتغال در مناطق مختلف به صورت خاص است که انجام شده و همچنان ادامه دارد.
آماری از تعداد پروژه‌هایی که عملیاتی شده اند، دارید؟
بله. اجرای پروژه آبرسانی به ۷ هزار و ۱۳۸ روستا که با پیشرفت ۲۵ درصدی در حال انجام است. پیگیری اجرای طرح آبخیز تا جالیز با محوریت آبخیزداری، آبخوانداری، قنات، استخر و کانال کشی که در مرحله انعقاد قرارداد با وزارت جهاد کشاورزی است. همچنین تفاهم احداث و تکمیل ۴۰ هزار واحد مسکونی نیازمندان با همکاری دولت، کمیته امداد و بنیاد مستضعفان که تاکنون بیش از ۷ هزار و ۵۰۰ واحد دارای پیشرفت فیزیکی خوبی بوده و ۷۰۰ واحد از آن به اتمام رسیده است. در مورد طرح‌های محرومیت زدایی نیز از بدو تأسیس سازمان تاکنون ۲۰۶ هزار و ۶۱۲ پروژه اجرایی شده که از این تعداد ۲۳ هزار و ۷۳۰ پروژه محرومیت زدایی طی دو سال گذشته عملیاتی شده و به پایان رسیده و اجرای بیش از ۶ میلیون مترمربع راه روستایی و راه بین مزارع هم با هدف تسهیل رفت و آمد هموطنان در برنامه است.
یکی از مهم‌ترین کارهای بسیج ورود به امر ساماندهی معضل حاشیه نشینی در کشور است که با احداث یکهزار واحد مسکونی برای نیازمندان در حاشیه شهر چابهار (مرادآباد) پیگیری شده و با پیشرفت ۶۰ درصدی در حال اجراست. در همین راستا انعقاد تفاهم نامه کاهش آسیب‌های اجتماعی در ۶۰ محله در دست اقدام می‌باشد.
خدمت رسانی به مردم به‌ویژه در مناطق محروم به همراهی دیگر سازمان‌ها و نهاد‌ها نیز احتیاج دارد. تعامل شما با دیگر سازمان‌ها به‌ویژه دستگاه‌های دولتی چگونه است؟
تفاهم نامه‌های زیادی با سازمان‌ها و دستگاه‌ها داشته ایم که از آن جمله باید به تفاهم نامه با شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور و وزارت نیرو برای آبرسانی به ۷ هزار و ۱۳۸ روستا اشاره کنم. با وزارت راه و شهرسازی هم برای احداث ۱۳۰ هزار واحد مسکونی تفاهم نامه امضا کردیم. با کمیته امداد برای احداث ۴۰ هزار واحد مسکونی، بامعاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی برای کانال کشی کشاورزی و احداث و بازسازی قنوات برای بیش از ۲ هزار پروژه و با سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری برای بیابان زدایی و آبخیزداری، با شرکت بازآفرینی شهری وزارت راه و شهرسازی برای احداث ۱۰۰ هزار مسکن برای حاشیه نشینان و با سازمان دهیاری‌ها و شهرداری‌های وزارت کشور برای مشارکت در محرومیت زدایی از ۳۱ شهرستان نیز تفاهم نامه منعقد کردیم.
اجرای این تفاهم نامه‌ها از سوی گروه‌های جهادی انجام می‌شود؟
عمده خدمات رسانی ما از ابتدا مردم پایه بودند و با استفاده از توانمندی‌های محلی به ظرفیت‌سازی می‌پردازیم. همچنین عمومی کردن گفتمان جهادی، جبهه‌سازی خدمات جهادی، توانمندسازی و شناسایی جوانان مومن انقلابی و تخصصی کردن گروه‌های جهادی برای بالا بردن کیفیت کار‌ها در دستورکار ما بوده و هست.
همچنین شبکه‌سازی‌ها برای توسعه کمی و کیفی گروه‌های جهادی انجام می‌شود. باید تأکید کنم که توسعه کمی و افزایش تعداد گروه‌های جهادی در میان اقشار مختلف مردم و توانمندسازی جهادگران و کیفی‌سازی گروه‌ها بسیار مهم است.
ثبت بیش از ۷۰ هزار گروه جهادی در سامانه اطلس جهادی و تأیید ۴۲ هزار گروه جهادی فعال افتخاری برای سازمان بسیج سازندگی مایه سربلندی است. در همین راستا برگزاری دوره‌های آموزشی از قبیل رسم هجرت، رسم جهاد و رسم خدمت برای این گروه‌ها در دستور کار است تا بتوانیم بهترین خروجی را از اردو‌ها به‌خصوص اردوی گروه‌های تخصصی داشته باشیم.
ضمن اینکه تمامی اقشار بسیج موظفند یک نوبت در سال به مدت یک هفته نسبت به برگزاری رزمایش تخصصی اقدام نمایند.
در کنار گروه‌های جهادی قرارگاه‌هایی نیز راه اندازی شده است. ماموریت این قرارگاه‌ها چیست؟
قرارگاه‌ها برای بسیج از اهمیت بالایی برخوردارند تا اردو‌های جهادی بتوانند بیشترین تأثیر را در مناطق محروم و مورد هدف داشته باشند. هم اکنون بیش از ۱۶۵ قرارگاه جهادی پهنه‌ای و منطقه‌ای راه اندازی شده و ۱۷ قرارگاه نهادی هم با همکاری نهاد‌های دیگر مشغول فعالیت هستند. ضمن اینکه در هر استان ۱۲ کارگروه تخصصی تشکیل شده است.
این کارگروه‌ها در زمینه‌های اشتغالزایی، مقابله با آسیب‌های اجتماعی، بحران و امداد رسانی، آموزش تحصیلی، جهاد تبیین، دانش بنیان‌ها و مسائل پژوهشی، فرهنگی، بهداشت، درمان و سلامت، کشاورزی و دامپروری و هنر و رسانه جهادی نیز مد نظر است.
بدون در نظر داشتن اتفاقات و حوادث غیر مترقبه، برگزاری چند اردوی جهادی سالانه را در برنامه دارید؟
بر اساس سند اعتلا در ۱۰ سال حداقل به میزان ۶۰ میلیون نفر روز در اردو‌های جهادی شرکت خواهند کرد. بر همین اساس در سال ۱۴۰۰ و شش ماه اول سال جاری ۶ میلیون و ۱۶۸ هزار و ۱۲۴ نفرروز در اردو‌های جهادی شرکت کردند.
قانون شهدای جهادگر به کجا رسید؟
اصلاح قانون سازمان بسیج سازندگی و پیگیری تصویب قانون شهدای جهادگر همچنان ادامه دارد همین جا از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی می‌خواهم که همراهی کنند. همچنین برگزاری مراسم یادواره ۵۶ شهید جهادگر به نام جهادگران آسمانی به صورت سالانه و با حضور اعضای خانواده آن‌ها در برنامه قرار دارد.
چه حمایت‌هایی در احیای کارگاه و کارخانه‌های تعطیل انجام می‌دهید؟
مدت هاست نهضت احیای صنایع در دستور کار قرار دارد و با تشکیل ۹۰ تعاونی که در طول سال جاری صورت گرفته، از ابتدای طرح تاکنون مجموعا یکهزار و ۵۵۸ تعاونی ایجاد و در حال ارائه خدمت هستند.
همچنین کمک به احیای بیش از ۱۵۸ واحد صنعتی کوچک و متوسط در قالب طرح همکاری مشترک با معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری برای مانع زدایی از یکهزار واحد صورت گرفته و آن‌ها را وارد چرخه اقتصاد کشور کرده است.
در کنار این کار‌ها ۲۲ طرح برای اقشار تهیه شده و هفت طرح نیز با دولت نهایی و تفاهم نامه مربوط به آن‌ها امضا شده است.
از جمله این طرح‌ها باید به راه اندازی نیروگاه‌های کوچک خورشیدی، ایجاد امنیت غذایی، احیای صنایع در شهرستان‌ها و طرح فدک اشاره کرد.
در همین راستا تفاهم نامه‌هایی با نهاد‌های مختلف به امضا رسیده است. از جمله با کمیته امداد برای احیای صنایع کوچک و متوسط، با بنیاد علوی برای راه اندازی ۱۰ هزار صندوق قرض الحسنه، با بنیاد برکت برای راه اندازی ۱۱۰ هزار نیروگاه کوچک خورشیدی و با بانک کارآفرینی امید و بانک قرض الحسنه رسالت که فقط در سال گذشته به پرداخت یکهزار و ۲۵۰ میلیارد تومان تسهیلات اشتغالزایی منتهی شد.
راه اندازی صندوق‌های قرض الحسنه مردم نهاد هم قدم دیگری در مسیر اشتغالزایی و حمایت از کارآفرینان است. در همین رابطه ۵ هزار و ۳۶۳ صندوق قرض الحسنه اشتغالزای مردم یار در طی دو سال گذشته ایجاد و راه اندازی شد. تعداد صندوق‌های قرض الحسنه این سازمان به حدود ۲۸ هزار صندوق افزایش یافت. بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر عضو این صندوق‌ها هستند و بیش از ۴۵۰ هزار فقره تسهیلات به ارزش یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون تومان از محل منابع آن‌ها تسهیلات پرداخت شده است که گامی موثر در توانمند کردن هموطنان و کمک به حرکت چرخ اقتصاد کشور بوده است.
