در مراسم پایانی کنگره بین‌المللی شهید میرزا کوچک‌خان، از بهروز افخمی کارگردان سریال خاطره‌انگیز «کوچک جنگلی» تقدیر شد. سریال درخشان «کوچک جنگلی» که در میانه دهه ۶۰ به کارگردانی بهروز افخمی ساخته شد، هنوز هم مهم‌ترین کار تصویری درباره زندگی میرزا کوچک‌خان جنگلی است.
ساخت فیلمی مثل «کوچک جنگلی» آرزو شده!
بهروز افخمی، کارگردان مجموعه «کوچک‌جنگلی» پس از تقدیر از سوی کنگره بین‌المللی شهید میرزا کوچک‌خان، در سخنانی با اشاره به اینکه ساخت این سریال اولین تجربه کارگردانی وی بوده‌است و در طول کار توانسته کارگردانی را یاد بگیرد، گفت: ساخت فیلمی مثل میرزا کوچک برای صداوسیما تبدیل به آرزو شده‌است.
افخمی در بخش دیگری از سخنانش با تقدیر از ناصر تقوایی که ابتدا قرار بود این سریال را بسازد و علیرضا مجلل، بازیگر نقش میرزا کوچک خان، خواستار اصلاح و تدوین مجدد این سریال با استفاده از امکانات رایانه‌ای شد.
لزوم معرفی نماد‌های هویتی ایران
محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در اجلاسیه پایانی کنگره بین‌المللی شهید میرزا کوچک‌خان گفت: «در و دیوار رشت راویان خوبی از روز‌های پرمحنت ایران عزیز و گیلان سرافراز است. استعمارگران جولان داده و کشور با وجود حاکمان نالایق به محل تاخت و تاز قدرت‌های استعماری روس و انگلیس تبدیل شده‌بود. در این شرایط میرزا کوچک‌خان‌جنگلی با عزمی راسخ و دلی امیدوار به عنایات الهی مجاهدت کرده و به پا خاست.»
وی آرمان میرزا کوچک‌خان را رهایی از استبداد و استعمار دانست و بیان کرد: «همه نهضت‌ها ممکن است به سرانجام نکویی ختم نشود، مانند نهضت میرزا که به دلایلی به شکست انجامید، اما بذری بود در سرزمین پراستعداد ایرانی که درخت تناوری از نهضت و انقلاب در آن رشد کرد و اعتلا یافت و ثمره آن نهضت بزرگ انقلاب اسلامی بود.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی شخصیت‌هایی مانند میرزا را رویکرد وزارت ارشاد دانست و بیان کرد: «با معرفی چنین شخصیت‌هایی به دنبال نماد‌های هویتی هستیم تا آنان را به جامعه امروز ایران اسلامی معرفی کنیم. شخصیت‌هایی که مشفقانه برای پیشرفت و وحدت کشور نقش‌آفرینی کردند.»
میرزا کوچک سریالی تکرار‌نشدنی
مجموعه تلویزیونی میرزا کوچک خان، از جمله آثار ماندگار تلویزیونی در دهه ۶۰ است که به زندگی و مبارزات مردم گیلان به رهبری میرزاکوچک‌خان با استکبار داخلی و استعمار خارجی می‌پردازد. این مجموعه ابتدا قرار بود به کارگردانی ناصر تقوایی ساخته شود، اما طولانی‌شدن فرایند پیش‌تولید کار یکی از دلایلی است که گفته شده به دلیل آن کار از تقوایی گرفته و به جوان تازه کاری به نام افخمی داده شد. افخمی با همان تیمی که تقوایی چیده‌بود، کار کرد، فقط فیلمنامه تقوایی را بازنویسی کرد و آن را با کمک نعمت حقیقی جلوی دوربین برد. کار با حضور برخی از چهره‌های مهم تلویزیون در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ ساخته شد. در این سریال ماجرای قیام میرزا کوچک‌خان تا شکست اولیه قیام روایت می‌شود. در حالی که پس از شکست قیام در مرحله اول، میرزا کوچک‌خان به تجدید سازمان قیام جنگل می‌پردازد و درگیری وی با قوای دولتی و شهادت وی، پس از مقطعی است که در سریال «کوچک جنگلی» دیده می‌شود. با این حال «کوچک جنگلی» به شدت در میان مردم طرفدار پیدا کرد. موسیقی متن فیلم و همچنین ترانه مشهوری که رضا مسعودی، خواننده گیلانی برای آن خواند، یکی از ماندگارترین تیتراژ‌های سریال‌های ایرانی را رقم زده‌است.
یک دوبله ماندگار
در دهه ۶۰ که هنوز دوبله سریال‌های تلویزیونی رونق داشت، دوبله سریال کوچک جنگلی با حضور جمعی از بهترین‌های هنر دوبله ایرانی انجام شد، به طوری که صدا‌های درخشان اساتید دوبله به جلوه کار کمک ویژه‌ای کرد.
سریال «کوچک جنگلی» به رغم ساخت چند سریال دیگر درباره میرزا کوچک‌خان، هنوز هم تصویری ماندگار از یک واقعه تاریخی را به تصویر می‌کشد. به طوری که در اختتامیه کنگره بین‌المللی شهید میرزا کوچک‌خان، از بهروز افخمی کارگردان این مجموعه تقدیر به عمل آمد.
جای خالی سریال پسیان و خیابانی
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی که به مناسبت آغاز هفته بسیج و در جمع بسیجیان داشتند، از شخصیت‌هایی مانند «کلنل محمد تقی‌خان پسیان» و «شیخ محمد خیابانی» به عنوان دو چهره بسیجی یاد کردند. این دو چهره شاخص مبارزه برای استقلال ایران از زیر یوغ وابستگی به دولت‌های انگلستان و روسیه که برای سرافرازی وطن جان خود را فدا کرده و به شهادت رسیده‌اند، به غیر از نام و یادی در کتاب‌های درسی، هنوز در قامت فیلم و سریال‌های تلویزیونی به مردم معرفی نشده‌اند. تنها کار تصویری که برای کلنل پسیان ساخته شده‌است، فیلمی به نام «کلنل» است که سال ۱۳۶۹ تولید شده‌است. درباره شیخ محمد خیابانی، نه‌تن‌ها اثری ساخته نشده‌است، بلکه به درخواست‌های مکرر برای ساخت یک اثر تلویزیونی درباره این شهید پاسخی داده نشده‌است. محمدرضا میرتاج‌الدینی، نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی، سال ۱۳۹۸، در سخنانی از ساخته‌شدن سریالی درباره شیخ محمد خیابانی خبر داده‌است. میرتاج الدینی در سال ۱۳۹۹ و در جلسه شورای سیاستگذاری ستاد بزرگداشت یکصدمین سالگرد شهادت شیخ محمد خیابانی، یک بار دیگر از ساخت این سریال خبر داده‌است، اما هنوز با گذشته سه سال از آن وعده، خبری از ساخت این سریال نیست.
تجربه ساخت سریال کوچک جنگلی نشان داده‌است که مردم علاوه بر علاقه به شخصیت‌های ملی و تأثیرگذار در تاریخ معاصر، تماشای سریال‌های بیوگرافیک را نیز دوست دارند و اگر یک سریال با تولید مناسب و کارگردانی خوب درباره شخصیت و زمانه این اشخاص ساخته شود، مانند «کوچک جنگلی» حتی بعد از نزدیک به ۴۰ سال از آن به نیکی یاد خواهد شد.
