کمیته‌های انقلاب اسلامی، نخستین نهادی بود که در پی پیروزی انقلاب اسلامی و برای ایجاد نظم و امنیت شهری، از سوی امام خمینی رهبر کبیر انقلاب اسلامی تأسیس شد. ریاست این نهاد نو بنیاد با مشورت شهید آیت‌الله مطهری، به آیت‌الله محمدرضا مهدوی‌کنی سپرده شد. تجربه یک دهه تلاش این نهاد با تمام فراز و فرود‌های آن به کمک نیروی انتظامی جمهوری اسلامی آمد و موجب استقرار و ثبات آن شد. «تاریخ شفاهی کمیته‌های انقلاب اسلامی»، از معدود آثاری است که در راستای ثبت تجربه این نهاد، به رشته تحریر درآمده است. سیدعلی هاشمی و مهدی رنجبر آذربایجان آن را تدوین کرده‌اند و مرکز اسناد انقلاب اسلامی نیز به انتشار آن همت گماشته است. ناشر در دیباچه خویش بر این اثر، در باب محتوای آن چنین آورده است:
«در جریان پیروزی انقلاب اسلامی، به ویژه در نیمه دوم سال ۱۳۵۷ که با رهبری هوشمندانه‌حضرت امام خمینی دامنه اعتصابات از بازار به کارخانه‌ها و صنعت نفت هم کشیده شد، ارتباط و هماهنگی‌های خودجوشی بین نیرو‌های مذهبی قابل مشاهده بود. این ارتباط و هماهنگی بین مبارزان مسلمان و روحانیون انقلابی، در این مقطع به پیدایش تشکل‌هایی برای برپایی و هدایت تظاهرات‌ها انجامید. هریک از این تشکل‌ها، در مسجد محل ساماندهی می‌شد و مبارزات منطقه خود را به انجام می‌رساندند. این تشکل‌های خودجوش علاوه بر برپایی تظاهرات، فعالیت‌های دیگری نیز داشتند، از جمله کمک به خانواده شهدا، تهیه و تدارک لوازم پزشکی برای مواقع درگیری با نیرو‌های رژیم، حفظ نظم و امنیت در روز‌هایی که عملاً نیرو‌های رژیم شاه کنترلی بر شهر‌ها نداشتند، تهیه و توزیع مایحتاج ضروری مردم مانند نفت در زمستان ۱۳۵۷. در سال‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، روحانیون مبارز و انقلابی در جلسات منظم هفتگی دور هم جمع می‌شدند. در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ که مبارزات مردمی به اوج خود می‌رسید، جامعه روحانیت مبارز با حضور شخصیت‌هایی نظیر: آیت‌الله شهید مرتضی مطهری، آیت‌الله شهید سید محمد بهشتی، آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی، شهید حجت‌الاسلام فضل الله محلاتی و دیگران اعلام موجودیت کرد. علما و روحانیونی که در این تشکل حضور می‌یافتند، هر کدام در محل اقامت خود، هدایت نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی را بر عهده داشتند. مساجدی که محل فعالیت این طیف از روحانیون مبارز بودند، اولین مراکز تشکیل نهاد خودجوش کمیته‌های انقلاب اسلامی به شمار می‌آمدند و مسئولیت این نهاد انقلابی، بر عهده یکی از روحانیون مبارز به نام آیت‌الله محمدرضا مهدوی‌کنی نهاده شد. انقلاب اسلامی همچنان که رژیم پهلوی را سرنگون کرد، نهاد‌هایی را لازم داشت تا در دوران گذار از انقلاب، به اتکای آن‌ها به تثبیت نظام نوپا بپردازد. از این رو، کمیته‌های انقلاب اسلامی نقش مهم و مؤثری در دوره گذار ایفا کردند. در آن ایام کمیته‌ها در زمینه‌های مختلف مانند اختلافات خانوادگی، اختلافات ملکی و ضدانقلاب، محل مراجعه مردم بودند.
مرکز استاد انقلاب اسلامی در راستای تبیین نقش و جایگاه کمیته‌ها در تاریخ انقلاب اسلامی و چگونگی تشکیل و سرانجام آن، طرح تاریخ شفاهی تشکیل کمیته انقلاب اسلامی را در دستور کار پژوهشی خود قرار داد که حاصل آن کتاب حاضر است. در پایان، ضمن تشکر از مؤلفان این کتاب آقایان: سیدعلی هاشمی و مهدی رنجبر آذربایجان، از معاون محترم پژوهشی آقای دکتر اکبر اشرفی، مدیر محترم بخش تدوین آقای رحیم نیکبخت، کارشناسان گروه تدوین آقایان: بهیار مقدم، جواد عربانی و همچنین از همکاران محترم معاونت انتشارات قدردانی می‌شود....»
