اکنون مدتیست که از جامجهانی قطر میگذرد و تیمهای ملّی روزهای خلوتی را پس از این تورنمنت پشت سر میگذرانند. تیم ملّی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و مدیران آن با خیالی آسوده در فکر انتخاب سرمربی جدید هستند. بهنظر میرسد تیم ما با کیروش به آخر داستان و فصل جدایی رسیده است و تفکرات او دیگر در بین فوتبالیستها، کادر فنی تیمهای لیگ و همچنین مردم خریدار ندارد و مچ حامیان او نیز پس از عدم کسب نتیجه در جامجهانی قطر اکنون خوابیده است. جام ملتهای آسیا مهمترین تورنمنت پیش روی تیم ملّی ایران است و فدراسیوننشینان تا دیر نشده باید مربی مدنظر خود را انتخاب کنند. تیمهای مطرح آسیایی اسب خود را برای قهرمانی در این تورنمنت زین کردهاند و قصدشان هم برای به سرانجام رساندن این مهم جدیست. عربستان، ژاپن، کرهی جنوبی، استرالیا، قطر و حتی عراق حریفانی نیستند که به سادگی از میان برداشته شوند و ما راه آسانی برای قهرمانی و فتح جام در پیش نداریم و به همین خاطر نباید فرصتهای طلایی خود را برای انتخاب سرمربی جدید تیم ملّی از دست بدهیم. امّا در بین گزینههای خارجی به چه مواردی میتوان اشاره داشت که برای نشستن بر نیمکت تیم ملّی ما مناسب باشد؟ طبیعتاً مربیانی میتوانند به ما کمک کنند که سابقهی حضور در منطقهی غرب آسیا و کشورهای خلیج فارس را داشته باشند. از طرف دیگر مربیان حوزهی بالکان نیز امتحانشان را در فوتبال ایران پس دادهاند و میتوان به آنها هم اتکا کرد. از بین مربیان نامدار ولادیمیر پتکوویچ، سرمربی سابق سوئیس و لاتزیو میتواند برای ما گزینهی خوبی بهنظر برسد. فوتبالدوستان حرفهای قهرمانی پتکوویچ با لاتزیو در کوپا ایتالیا را به یاد دارند و میدانند که او چه دُر گرانبهایی برای تکیه زدن بر جایگاه سرمربیگیری ایران است. سوئیس با هدایت این مربی توانست در یورور ۲۰۲۰ از سد فرانسه بگذرد و به جمع ۸ تیم برتر اروپا راه پیدا کند. پتکوویچ نشان داده است که میتواند روحیهی پیروزی را به شاگردان خود انتقال دهد. این مربی پیش از شروع فصل جاری لیگ برتر به نیمکت استقلال نزدیک شده بود ولی این فرصت به راحتی از کف آبیهای پایتخت رفت. حال باید دید این مربی کارکشته به نیمکت تیم ملی تکیه میزند یا خیر. برانکو ایوانکوویچ هم یکی دیگر از گزینههاییست که توانایی مدیریت بازیکنان ما را دارد و تجربهی گذشتهاش در ایران میتواند به کمک او بیاید. برانکو پرسپولیس تکه و پارهی حمید درخشان را به مدعی همیشگی قهرمانی بدل کرد و هنوز هم ردپای میراث او در این تیم به جای مانده است. برانکو در اولین دورهی حضورش در تیم ملّی ایران «بهعنوان سرمربی» دوران خوبی را پشت سر گذاشت امّا پایان خوشی را با ما تجربه نکرد. این مربی کروات در دورهی دوّم حضور خود به معمار نوین پرسپولیس بدل شد و اسکلت تیمی قدرتمند را بنیان نهاد. به همین سبب برانکو با ورود دوبارهاش به ایران میتواند نظم و دیسیپلین خود را به تیم ملّی تزریق کند و قطعاً در این راه از یاریدهندگان زیادی هم بهره خواهد برد.
اگر مدیران فوتبالی ما قائل به ریسک باشند، خراردو مارتینو مربی آرژانتینی و سابق بارسلونا و تیم ملّی مکزیک هم انتخاب بدی نیست؛ هرچند که وی تاکنون در جغرافیای غرب آسیا مربیگری نکرده است ولی تفکرات بالنسبه هجومی او میتواند به درد ما بخورد. وحید خلیلهوویچ هم دیگر انتخاب مناسب برای نیمکت تیم ملّی ماست و بدشانس بود که نتوانست مراکش را در جامجهانی همراهی کند. خلیلهوویچ دشمن شماره یک بازیکنسالاری در فوتبال است و تجربهی پرباری هم در آسیا دارد او هم در شرق آسیا مربیگری کرده است و هم در منطقهی شمال آفریقا و غرب آسیا هدایت تیمهای باشگاهی و ملّی را برعهده گرفته است. تنها مشکلی که در رابطه با این مربی وجود دارد سن اوست. خلیلهوویچ اکنون ۷۰ ساله است و در معرض بازنشستگی قرار دارد و همین مسئله شانس کمی را برای انتخاباش به وجود میآورد. در بین دیگر موارد به گزینهی رویایی مارچلو بیلسا میرسیم. این مربی استاد بازی به سبک هجومیست و دقیقاً همانیست که طرفداران بازیهای هجومی را در ایران ارضا میکند. این مربی آرژانتینی پس از سالها توانست لیدز مغموم را با ارائهی فوتبالی تماماً هجومی به سطح اوّل فوتبال انگلستان بازگرداند. پپ گواردیولا از بیلسا بهعنوان استاد و راهبر خود در این سالها نام برده است و او را یکی از بزرگترین مربیان تاریخ فوتبال قلمداد میکند. بیلسا اکنون تیمی ندارد و این فرصت مغتنمی برای فوتبال ملّی ماست تا این مربی را به ایران بیاورد؛ هرچند رقبایی نظیر مکزیک و اروگوئه در صدد کسب اعتماد مرد آرژانتینی برای هدایت سکان تیم ملّیشان هستند امّا کسب رضایت بیلسا برای حضور در ایران آنچنان هم کار سختی نیست و هوش و فرصتطلبی مدیران را میطلبد. فلیکس سانچز اسپانیایی، سرمربی سابق قطر هم گزینهی خوبی بهنظر میرسد، این مربی هم جوان است و هم سابقهی بسیار خوبی در تغییر نسل فوتبالی در تیم ملّی قطر دارد. او توانست این تیم عربی را برای مرتبهی اوّل در تاریخ خود با شکست ژاپن در فینال جام ملتهای ۲۰۱۹ به قهرمانی آسیا برساند و از این بابت افتخار بزرگی را نصیب قطریها کند؛ هرچند کسب نتایج ضعیف در جامجهانی مدیران کمحوصلهی قطری را بر آن داشت تا او را از کار برکنار کنند امّا مگر میشود تاثیر سانچز بر فوتبال این کشور حاشیهای خلیج فارس را به سادگی منکر شد؟ اگر مدیران فوتبالی ما در پی مربی ارزانقیمت و باتجربه هستند آلیوشا آسانوویچ میتواند بهعنوان مورد مناسبی در نظر گرفته شود. آسانوویچ ِ کروات پیشتر در تیمهایی نظیر الاتحاد، لوکوموتیو مسکو و تیم ملّی کرواسی (در جایگاه کمک مربی) به کار پرداخته و تاکنون هدایت ملبورن نایتس و تیم ملّی زامبیا را در جایگاه سرمربی به عهده داشته است. این مربی توانست تیم ملّی زامبیا را به مقام قهرمانی کوسافا کاپ آفریقا ۲۰۲۲ برساند و در حال حاضر برای ما گزینهی در دسترسیست. تیم ملّی ما با هدایت کارلوس کیروش به پیرترین تیم جامجهانی ۲۰۲۲ مشهور شد و ما باید در انتخاب مربی بعدی به گزینهای میدان بدهیم که توانایی تغییر نسل در فوتبال ما را داشته باشد و به لیگ داخلی ما با چشم دیگری نگاه کند تا بازیکنان حاضر در ایران هم شانس خوبی برای حضور در ترکیب تیم ملّی برای خود قائل باشند. تیم ملّی با محوریت بازیکنان باتجربهای نظیر علیرضا بیرانوند، مهدی طارمی و سردار آزمون میتواند با تغییر نسل افق روشنی را برای خود به وجود بیاورد و به قهرمانی در آسیا و حضوری قدرتمند در مسابقات جام جهانی دل خوش کند. حال باید دید که مهدی تاج و دوستانش چه سرمربیای را شایستهی نشستن بر ترکیب تیم ملّی ما میدانند.