کد خبر: 930338
تاریخ انتشار: ۱۷ مهر ۱۳۹۷ - ۲۲:۵۴
سید رحیم نعمتی
یک هفته از ورود بی‌بازگشت جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار عربستانی، به کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه می‌گذرد. این موضوع که در ابتدا چالشی بین دو دولت ترکیه و سعودی بود حالا ابعاد تازه‌ای پیدا کرده و صدا‌هایی از امریکا به گوش می‌رسد که به طور حتم برای محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی، نگران‌کننده است. خاشقجی ۵۹ ساله سه شنبه دوم اکتبر به کنسولگری رفت تا اسناد طلاق از همسر سابقش، آلاء محمود نصیف، را تحویل بگیرد، اما بعد از آن دیده نشد و با وجود اینکه رژیم سعودی در روز قبل مدعی خروج او از کنسولگری شده بود، اما این ادعا نه تنها کسی را در ترکیه قانع نکرد بلکه پیگیری دولت ترکیه و دخالت مستقیم رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، باعث شد موضوع به سرعت مبدل به یک بحران بین‌المللی شود.
رسانه‌های ترکیه و خارج از این کشور مثل دیلی‌صباح، میدل ایست‌آی، واشنگتن‌پست، نیویورک‌تایمز، استریت‌تایمز، اشپیگل، گاردین و اسکای‌نیوز ماجرای خاشقجی را در این روز‌ها پیگیری کردند، اما هر چه که می‌گذشت و اطلاعات بیشتری از سوی مقام‌ها و پلیس ترکیه ارائه می‌شد، گزارش این رسانه‌ها هم بیشتر رنگ و بوی یک داستان خونین مافیایی پیدا می‌کرد. این رنگ و بوی مافیایی از ورود تیم ۱۵ نفره امنیتی سعودی به کنسولگری، کشتن و قطعه قطعه کردن خاشقجی و خارج کردن قطعات بدنش به خارج از کنسولگری آن‌قدر تأثیر داشته که باعث شد مقام‌های ارشد امریکا از دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا و معاون و وزیر خارجه‌اش گرفته تا سناتور‌های ارشد جمهوریخواه سکوت مصلحت‌جویانه خود را کنار بگذارند و دست‌کم به صورت غیرمستقیم به حکام آل‌سعود نسبت به عواقب پرونده خاشقجی هشدار بدهند. این نکته روشن است که سعودی‌ها برنامه‌ای برای کشاندن پای خاشقجی به استانبول داشتند چرا که به گزارش شبکه تلویزیونی ان‌بی‌سی، خاشقجی برای تحویل مدارک طلاق به سفارت عربستان در واشنگتن رفته بود، اما به او گفته شده بود که باید به کنسولگری عربستان در استانبول برود. سعودی‌ها به این وسیله می‌خواستند او را به استانبول بکشانند تا ربودن و به احتمال زیاد قتل او را در خاک امریکا انجام ندهند. شاید تنش موجود در روابط بین ترکیه و امریکا سعودی‌ها را به این فکر انداخته بود که امریکایی‌ها نسبت به پرونده خاشقجی واکنش چندان جدی از خود نشان نمی‌دهند و در روز‌های نخست هم به نظر می‌رسید که چنین باشد، اما حالا که زوایای قضیه فاش شده دولت امریکا خواستار پاسخگویی دولت سعودی و شخص بن‌سلمان شده، سناتور جمهوریخواه لیندسی گراهام سعودی‌ها را تهدید به بهای سنگین می‌کند و سناتور دموکرات کریس مورفی هم از قطع رابطه با عربستان می‌گوید.
به دلیل این بهای سنگین است که بن‌سلمان در یک عقب‌نشینی آشکار به ترکیه اجازه تفتیش و بازرسی ساختمان کنسولگری‌اش را در استانبول داده و خبر‌هایی منتشر شده مبنی بر اینکه بن‌سلمان طی این یکی دو روز نماینده ویژه خود را به آنکارا خواهد فرستاد. این عقب‌نشینی بن‌سلمان نشان از اضطراب و نگرانی او دارد که مجتهد در افشاگری اخیر خود پرده از آن برداشته و دو عامل اصلی را برای این اضطراب و نگرانی برمی‌شمرد؛ نخست اطلاعات کاملی که آنکارا از عملیات مافیایی او دارد و حتی تصویری از نزدیکانش را در میان آن تیم ترور ۱۵ نفره به دست آورده و دوم ارائه این اطلاعات به امریکایی‌ها که باعث واکنش ناگهانی شده است. مجتهد وضعیت بن‌سلمان را آن‌قدر وخیم می‌داند که از «پایان سیاسی» او و حتی کشیده شدن موضوع به دادگاه جنایی بین‌المللی لاهه و اعلان جرم علیه بن‌سلمان می‌گوید. شاید این پیش‌بینی مجتهد کمی غیرواقع‌بینانه به نظر برسد، اما اصل حرف او در مورد اضطراب و نگرانی بن‌سلمان واقعیت دارد و باید گفت که اضطراب و نگرانی او حالا تنها محدود به نحوه واکنش امریکایی‌ها نیست بلکه دغدغه اصلی او این است که مقامات ترکیه با او چه معامله‌ای خواهند کرد. شکی نیست که بن‌سلمان از زمان رسیدن به ولیعهدی آل‌سعود پا روی روابط سابق با ترکیه و شخص اردوغان گذاشت و بعد در جریان محاصره قطر به طور مستقیم مقابل اردوغان قرار گرفت. وابستگی خاشقجی به جریان اخوان‌المسلمین و روابط نزدیک او با اعضای ارشد حزب حاکم عدالت و توسعه در ترکیه مثل یاسین اکتای، مشاور ارشد اردوغان، همگی باعث می‌شود پرونده قتل او بعد تازه‌ای از تقابل بین بن‌سلمان و اردوغان ایجاد کند و مقامات ترکیه به این راحتی و با آن دست عقب‌نشینی کوتاه نخواهند آمد. بن سلمان در نوامبر سال گذشته و با حبس سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان، در ریاض دست به ماجراجویی خطرناکی زده بود که امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در آن موقع به کمکش آمد و نجاتش داد، اما این ماجراجویی آن‌قدر مایه مافیایی دارد که به نظر می‌رسد حتی ترامپ هم حاضر نباشد برای نجات او قدمی بردارد و از ظواهر امر چنین برمی‌آید که تمام حیات سیاسی او به دست اردوغان افتاده تا تصمیم رئیس‌جمهور ترکیه سرنوشت سیاسی ولیعهد ماجراجوی آل‌سعود را معلوم کند.
نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار