طبق قانون، فعالیت‌های فرهنگی و هنری از پرداخت مالیات معاف هستند؛ قانونی که فعالیت‌های سینمایی را نیز در بر می‌گیرد، اما قانون میان سلبریتیهای میلیاردی و هنرمندان واقعی سینما، تفاوتی قائل نشده است و همین یک موضوع به ظاهر ساده سرآغاز یک تبعیض بزرگ تاریخی است.
سلبریتی‌هایی که درآمد‌های میلیاردی دارند مانند اهالی ساده سینما که در هزینه‌های بیمه درمانی خود مانده‌اند، از پرداخت مالیات معاف هستند. سلبریتی‌ها علاوه بر دستمزد‌های میلیاردی، درآمد‌های جانبی دیگری نیز دارند که برای آن‌ها نیز مالیات نمی‌دهند. حضور در جشن‌ها، مراسم‌ها، رونمایی ها، افتتاحیه ها، حتی شرکت در جشن‌های تلویزیونی و برنامه‌های اینترنتی یا تبلیغ کالا و خدمات در فضای مجازی جزو درآمد‌هایی است که سلبریتی‌ها از آن منتفع می‌شوند، اما در قبال آن مالیاتی پرداخت نمی‌کنند.
سال گذشته برای رونمایی از یک برند طلا و جواهر که در یکی از سالن‌های پذیرایی در خیابان دولت قرار بود برگزار شود، هر کدام از سلبریتیهای سینما مبلغی میان ۱۰ تا ۵۰ میلیون تومان از برگزار‌کنندگان مراسم طلب کردند و تنها چند نفر از آن‌ها رضایت دادند که مبلغ حضور در مراسم را در قالب کادوی جواهر قبول کنند و سایرین صرفاً پس از واریز پول به حساب ایجنت (دلال یا همان مدیر برنامه) قبول کردند در مراسم حضور پیدا کنند؛ برنامه‌ای که در مجموع چیزی حدود دو ساعت به طول می‌انجامید!
فرار مالیاتی سلبریتی‌ها در حالی انجام می‌شود که بخش بزرگی از جامعه یعنی کارمندان جزء و کارگران در سازمان‌های دولتی یا شرکت‌های خصوصی، حتی پیش از اینکه حقوق دریافت کنند، مالیات حقوق خود را پیش پیش پرداخت می‌کنند.
ما جزو آن‌ها نیستیم!
وقتی حدود ۵۰ سال پیش عزت‌الله رمضانی‌فر در فیلم گاو ساخته داریوش مهرجویی ایفای نقش داشت، هنوز بیش از ۹۹ درصد سلبریتیهای امروز سینما پا به دنیا نگذاشته بودند. با این وجود امروز عزت الله رمضانی فر و بسیاری از هنرمندان پیشکسوت مانند وی درگیر مسائل مالی هستند و شرایط زندگی‌شان زمین تا آسمان با سلبریتی‌ها متفاوت است. این بازیگر پیشکسوت سینما، در گفت و گو با «آنا» درباره دستمزد بازیگران سینما، می‌گوید: «رقم‌هایی که گاهی مطرح می‌شود، مربوط به تعداد معدودی از سوپراستارهاست و برای همه بازیگران نیست. معمولاً دستمزد بازیگران نقش پایین، قربانی دستمزد بالای سوپراستار‌ها می‌شود، البته این از قدیم هم بوده و استدلال تهیه‌کننده هم این است که آن سوپر‌استار، عامل فروش فیلم ماست.».
اما این رفتار تبعیض آمیز قرار است تا کی ادامه پیدا کند؟ محمد مهدی حیدریان رئیس سازمان سینمایی، در روز‌هایی که همه منتظر رفتنش از این سازمان هستند، درباره پایان دریافت دستمزد‌های بالا در سینما سخن گفته است.
حیدریان: دیگر خبری از دستمزد بالا نیست
حیدریان در گفت و گو با خبرگزاری «خانه ملت» به مسئله پرداخت‌های غیر متعارف در سینما پرداخته و می‌گوید: گرچه دستمزد حِرَف مختلف در کشور متفاوت است، اما باید پشت این دستمزد‌ها منطق وجود داشته باشد، برای داشتن منطق نیز باید ابتدا جنبه اقتصادی آن فعالیت مدنظر قرار گیرد، اقتصاد و بازگشت سرمایه سینمای ایران ظرفیت مشخصی دارد، لذا نباید هزینه تمام شده یک فیلم به بازگشت سرمایه آن غلبه پیدا کند.
رئیس سازمان سینمایی با اشاره به تدوین «نظام تهیه‌کنندگی» می‌گوید: از این پس هر پروانه ساختی صادر شود براساس این نظام‌نامه ارزیابی خواهد شد و با اجرای نظام‌نامه تهیه‌کنندگی بازیگر نمی‌تواند قیمت‌های غیرمعقول به تولیدکننده بدهد چراکه با محدودیت ازسوی صنف رو به رو می‌شود. وی توضیح می‌دهد: از این پس بازیگر نمی‌تواند قیمت‌های غیرمعقول به تهیه‌کننده داده و آن‌ها را در منگنه قرار دهد چراکه در این صورت با محدودیت ازسوی صنف رو به رو خواهد شد، سهم بردن بازیگر از فروش مذموم نیست، اما در تمام دنیا دستمزد بازیگران براساس رتبه و درجه خودشان، اقتصاد سینما، هزینه و سرمایه فیلم تعیین می‌شود.
قانون مالیات باید اصلاح شود
ضعف قانون معافیت مالیاتی در کنار تفاوت فاحش میان دستمزد‌های سلبریتی‌ها و دیگر اهالی سینما، لزوم اصلاح قانون فعلی را گوشزد می‌کند. حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر در گفتوگو با «جوان» با بیان اینکه در عرصه هنر، فقط افراد انگشت شمار درآمد‌های فراوانی دارند، به تفاوت دستمزد‌ها میان صنوف سینمایی اشاره می‌کند و می‌گوید: بیشتر هنرمندان در صنوف سینمایی با حداقل درآمد و در شرایط سخت معیشتی دست و پنجه نرم می‌کنند و جزو اقشار کم درآمد جامعه هستند، اما تعداد محدودی هستند که درآمد‌های بالایی دارند و قانون در معافیت مالیاتی تفکیکی میان آن‌ها قائل نشده است.
پژمانفر با بیان اینکه کارکردن در عرصه هنر در شرایط فعلی اقتصادی نوعی جهاد است، می‌گوید: باید از هنرمندان واقعی حمایت شود و نه تنها از آن‌ها مالیات گرفته نشود بلکه راهکار‌های حمایتی در نظر گرفته شود، اما قانون درباره آن‌هایی که درآمد‌های نجومی دارند باید راهکار داشته باشد. این نماینده مجلس فرار مالیاتی سلبریتی‌ها زیر پوشش معافیت مالیاتی هنرمندان را ناشی از عدم شفافیت درآمد و هزینه عنوان می‌کند و می‌گوید: اگر شفافیت مالی وجود داشته باشد اجازه وجود دستمزد‌های هنگفت به برخی از چهره‌ها داده نمی‌شود.
عضو کمیسیون فرهنگی با بیان اینکه تغییر در قانون مالیات و تصحیح معافیت ها، باید در کمیسیون اقتصادی دنبال شود، می‌گوید: تا جایی که من اطلاع دارم در کمیسیون اقتصادی طرحی در دست است که در آن به طور کلی پیش بینی شده کسانی که درآمد‌های بالایی دارند از شمول قوانین معافیتی مالیات خارج شوند و دیگر نتوانند با استفاده از قوانین، فرار مالیاتی داشته باشند.
پژمانفر تأکید می‌کند: هدف از این طرح خارج کردن افرادی است که هدف قانونگذار از تدوین قانون معافیت‌ها نبوده‌اند، اما توانسته‌اند با استفاده از فرصت به وجود آمده از پرداخت مالیات فرار کنند. اگرچه تلاش «جوان» برای ارتباط با اعضای کمیسیون اقتصادی برای اطلاع از جزئیات بیشتر این طرح بی‌سرانجام ماند، اما می‌توان امیدوار بود نمایندگان مردم به فرار مالیاتی و درآمد‌های ثبت نشده سلبریتی‌ها ورود جدی داشته باشند. تدوین قوانین تازه در این باره می‌تواند سلبریتی‌ها را به شهروندانی مسئولیت پذیرتر تبدیل کند.
این اقدام در عین حال می‌تواند مانع بزرگی در برابر پدیده‌هایی مانند ورود پول‌های کثیف به سینما در قالب بالابردن دستمزد بازیگران باشد.
باسلام و تشکر از مطلب درستتون
