نام اربعین که میآید، خدمترسانان از هر گوشهای از کشور به سمت مرزهای منتهی به عراق راهی میشوند تا سهمی در همراهی و کمکرسانی به عاشقان حسینی داشته باشند. در کنار جهادگرانی که امسال موکبهای بسیاری را برای رفاه حال زوار برپا کردند، آستان قدس رضوی نیز با استقرار قرارگاه امام رضا (ع) و ۱۰ موکب در مسیرهای ورودی زوار خارجی به ایران و خروجی آنها از ایران با هزار خادم افتخاری به خدمترسانی به دلدادگان حسینی میپردازد. خدمات آنها هم طیف وسیعی از فعالیتها را دربر میگیرد که حجتالاسلام علی لقمانپور، معاون هماهنگکننده ستاد اربعین آستان قدس رضوی و رئیس قرارگاه امام رضا (ع) طی گفتوگویی با «جوان» درباره آنها توضیح میدهد.
با توجه به اینکه این روزها شور و شوق حسینی در تمام ایران دیده میشود و خدمترسانان از سراسر کشور در مناطق منتهی به کربلا مستقر شدهاند، آستان قدس رضوی هم در این زمینه سهمی دارد؟
بله به طور حتم؛ خادمان افتخاری حرم امام رضا (ع) همچون هر سال زیر نظر آستان قدس رضوی در مسیرهای ورودی زوار خارجی به ایران همچون مرزهای میرجاوه در سیستان و بلوچستان، دوغارون در خراسان رضوی، آستارا در گیلان، بازرگان در آذربایجانغربی و بیلهسوار در اردبیل مستقر هستند و با توجه به تفاوتهای فرهنگی و زبانی خدمات متعددی با توجه به نیاز زوار خارجی در اختیارشان قرار میدهند. برای رفاه حال آنها مبلغان مذهبی متناسب با زبان شان در مسیرها ورودی ایران مستقر هستند و با بستههای فرهنگی مناسب آنها را راهنمایی میکنند. در مرزهای خروجی شلمچه و مهران نیز خادمان با موکبهای متعددی مستقرند که هم به مردم خودمان و هم خارجیها خدمترسانی کنند.
خادمانی که در مسیرهای متعدد مستقر شدهاند چند نفر هستند و چه خدماتی را ارائه میدهند؟
هزار خادم افتخاری آستان قدس در مسیر راهپیمایی زوار مستقر هستند و بیش از یکصد ویلچر و گاری را برای رفاه حال سالمندان و انتقال ساکهای آنها در اختیار دارند. علاوه بر این ۱۲۰ روحانی نیز در مسیرها حضور دارند و با ارائه خدماتی همچون آموزش آموزههای دینی، احکام و... به زوار آنها را راهنمایی میکنند. این روحانیون در کنار وظایفی که بر عهده گرفتهاند هر لحظه که نیاز باشد آتش به اختیار به کمک خادمان امام رضا (ع) میشتابند و در پخت و توزیع غذا برای دلدادگان حسینی کمکرسانی میکنند. لازم به ذکر است حدود ۳۰۰ نفر از خادمان آستان قدس رضوی نیز در آشپزخانههای موکب قرارگاه امام رضا مستقر هستند و روزانه یکصد هزار غذای گرم که شامل قورمه سبزی، قیمه سیبزمینی و عدسپلو میشود را بین زوار توزیع میکنند. همه این غذاها نیز در آشپزخانه موکب پخته میشود، خادمان این آشپزخانه علاوه بر ساعات توزیع غذا، با آب، شربت، چای و کیک از زوار پذیراییمیکنند.
گفته میشود نحوه خدمترسانی خادمان افتخاری در مسیر راهپیمایی اربعین حال و هوای حرم امامرضا (ع) را برای زوار حسینی تداعی میکند، این خدمترسانی چگونه است؟
خادمان امام رضا (ع) که زیر نظر آستان قدس فعالیت میکنند همچون حرم امام رضا (ع) با دست پر به استقبال و خوشامدگویی زوار حسینی میروند و آنها را از زیر قرآن رد میکنند. همچنین به زوار مرد هم عطر میزنند و حال و هوای حرم امام رضا را در مسیر راهپیمایی حرم امامحسین (ع) زنده میکنند. علاوه بر این آستان قدس نمایی از صحن انقلاب حرم امام رضا (ع) را هم در میدان اربعین شبیهسازی کرده که یادآور زیارت امام رضا (ع) برای زواراست. همین تفاوت، نحوه خدمترسانی به زوار را باشکوهتر کرده است. افزون بر این خدمات یک موکب فرهنگی هم برپا کردهایم که خدماتی همچون مشاوره دینی، بیان احکام و آموزش آموزههای دینی و نحوه زیارت را به زوار آموزش میدهد. همچنین به زوار یادآوری میکنیم که چگونه باید اقوام، دوستان و آشنایانشان را در حرم یاد کنند.
غیر از این موکب فرهنگی، موکبهای دیگری هم دارید؟
بلکه ما حدود ۱۰ موکب که هفت تای آن ثابت و سه موکب هم سیار است را برپا کردهایم. چون مسیر طولانی است خادمان برای خدمترسانی هرچه بهتر به زائران در مناطق مختلف مستقر شدهاند. به رغم اینکه اغلب موکبها وظیفه پذیرایی از زوار را بر عهده دارند یک موکب به صورت اختصاصی برای بانوان در نظر گرفته شده تا بستههای آموزشی و سلامت را به آنها ارائه دهند.
با توجه به تغییرات آب و هوایی برای موکبها مشکلی به وجود نیامد؟
متأسفانه یک نمایشگاه برپا کرده بودیم که به دلیل زیرساختهای ضعیفی که مسئولان دولتی برای مرز مهران در نظر گرفته بودند آن نمایشگاه در اثر وقوع توفان با مشکل مواجه شد. البته موکبها هم خساراتی دیدند که دوباره آنها را به سرعت برپا کردیم. با توجه به اینکه از مردادماه نیروهایمان در منطقه مستقر شده و پیشبینی حوادث را هم کرده بودند خیلی سریع توانستیم دوباره موکبها را برپا کنیم. در حال حاضر برای مرز شلمچه ساختمانی درنظر گرفته شده که خدمترسانان در آن مستقر هستند، اما چنین امکاناتی برای مرز مهران در نظر گرفته نشده و خدمترسانان همواره باید نگران تغییرات جوی باشند.
نیروهای آستان قدس تا چه تاریخی در مهران مستقر خواهند بود؟
از ۲۶ مرداد عملیات اجرایی را آغاز کردیم و خدمترسانی ما نیز تا ۱۲ آبان ادامه دارد. البته عملیات زیرساختی را از خیلی قبلتر کلید زده بودیم. در حال حاضر نیز در کنار تمام امکاناتی که در منطقه قرار دادهایم یک تعمیرگاه سیار نیز برای تعمیر خودروی زائران در راه مانده داریم که همواره به زوار خدمترسانی میکنند. همچنین برای بهبود کیفیت خدمترسانی در سالهای آتی و تهیه گزارشهای نحوه خدمترسانی یک تیم رسانه هم در منطقه داریم تا نکات مثبت و منفی فعالیتها را همواره گزارش دهند. همین اقدامات باعث میشود نقاط ضعف و کمبودها را بشناسیم و برای سال دیگر برطرف کنیم.