مقامات ترکیه ۴۰ روز است با استناد به مدارک و فایلهای صوتی به دست آمده، مقامات ارشد ریاض را مسئول قتل جمال خاشقجی میدانند، اما امریکا و برخی کشورهای اروپایی به دنبال آبروداری برای ولیعهد عربستان هستند تا از بار فشار علیه او بکاهند. جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در سخنانی مدعی شد که نوار صوتی که مربوط به قتل جمال خاشقجی است، اشارهای به دست داشتن محمد بنسلمان در قتل وی ندارد.
در شرایطی که بسیاری از مقامات جهان محمد بنسلمان، ولیعهد عربستان سعودی را مسئول قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول میدانند، امریکاییها منکر هرگونه دست داشتن بنسلمان در این پرونده هستند. به گزارش بلومبرگ، جان بولتون، مشاور امنیت ملی امریکا روز سه شنبه در گفتوگو با خبرنگاران درباره نوار صوتی مربوط به قتل جمال خاشقجی گفت: «من خودم این نوار صوتی را گوش ندادهام، اما کسانی که آن را گوش دادهاند، تأکید دارند که این نوار صوتی هیچ اشارهای به دست داشتن محمد بنسلمان، در این قتل ندارد.» بولتون همچنین گفت: «دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا بر لزوم فاش کردن تمامی جزئیات این پرونده تأکید دارد.»
جان بولتون که مخالف سرسخت ایران است، حمایتهای گستردهای را از سعودیها دارد و اخیراً در سخنانی مدعی شده بود که برای مقابله با سیاستهای ایران باید از ائتلاف عربستان حمایت کرد. هرچند شواهد به دست آمده از کنسولگری عربستان در استانبول نشان میدهد که بنسلمان شخصاً پشت این ماجرا قرار داشته است، اما مقامات دولت امریکا چشم خود را روی این مسئله بستهاند و حاضر به پذیرفتن آن نیستند. پیش از این دونالد ترامپ با استقبال از بیانیه سعودیها مبنی بر بیاطلاعی ریاض از این جنایت، گفته بود که واشنگتن برای مقابله با تحرکات ایران در منطقه به عربستان سعودی نیاز دارد. آبروداری امریکا برای سرپوش گذاشتن بر اقدامات ولیعهد عربستان در کشتن روزنامهنگار منتقد سعودی، در حالی است که چند روز پیش رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه اعلام کرده بود که آنکارا نوار صوتی قتل خاشقجی را در اختیار کشورهای امریکا، فرانسه، عربستان و چند کشور دیگر قرار داده است. رئیسجمهور ترکیه روز سه شنبه بار دیگر با اشاره به جنایت قتل خاشقجی که از قبل برنامهریزی شده بوده، گفت: «این دستور از مقامات بالای سعودی صادر شده بود، اما اینکه خادم حرمین شریفین چنین کاری انجام دهد را اصلاً نمیتوانم بپذیرم». رئیس جمهور ترکیه بارها از ریاض خواسته عاملان قتل خاشقجی را به ترکیه تحویل دهد تا در این کشور مجازات شوند، اما سعودیها با این درخواست موافقت نکردهاند.
پاریس در زمین سعودی
فرانسه هم به عنوان متحد عربستان سعودی که حاضر به توقف فروش تسلیحات به عربستان نشد، گفته مقامات ترکیه را رد کرده است. ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه روز دو شنبه در اظهاراتی دریافت مدارک قتل خاشقجی از سوی ترکیه را تکذیب کرد. این اظهارات واکنش تند مقامات آنکارا را در پی داشته است. به گزارش روزنامه ینیشفق، چاووشاوغلو با بیان اینکه انتقادات فرانسویها از اظهارات اردوغان، عبور کردن از خط قرمز بود، گفت: «وزیر خارجه فرانسه پا را از گلیم خود فراتر گذاشت، اما باید صحبت کردن درباره یک رئیسجمهور را یاد بگیرد». وی با تأکید بر صحت اظهارات اردوغان، توضیح داد: «من میدانم که سازمان اطلاعات ما، تمام یافتهها (از قتل خاشقجی) از جمله فایل صوتی و متن آن را در تاریخ ۲۴ اکتبر به درخواست سازمان اطلاعات فرانسه، در اختیار آنها قرار داده است». وزیر خارجه ترکیه با بیان اینکه مدارک قتل خاشقجی را در اختیار کشورهای مختلفی قرار دادهاند، اتهامات ژانایو لودریان علیه اردوغان را گستاخی توصیف کرد. وزیر خارجه ترکیه با متهم کردن فرانسه به زدوبند با عربستان سعودی برای مسکوت کردن پرونده قتل خاشقجی، تأکید کرد که به دنبال هرگونه توافق محرمانه پاریس و ریاض خواهند گشت. فرانسه یکی از حامیان عربستان سعودی در منطقه است که با فروش تسلیحات به این کشور درآمدهای هنگفتی را کسب کرده است و همین مسئله سبب شده فرانسویها از انتقاد کردن از سیاستهای ریاض خودداری کنند. در هفتههای اخیر مقامات و رسانههای غربی خواستار برکناری بنسلمان از قدرت شدهاند و از کشورهای غربی خواستهاند برای تحت فشار قرار دادن عربستان سعودی، تحریمهای اقتصادی علیه این کشور اعمال کنند؛ چیزی که تاکنون در عمل اتفاق نیفتاده است و غربیها همچنان به حمایتهای خود از ولیعهد سعودی ادامه میدهند.
بنسلمان در منگنه
بهرغم حمایتهای غربیها از ولیعهد سعودی، فشارهای داخلی و بینالمللی برای برکناری بنسلمان از قدرت تشدید شده است. مخالفان عربستانی خواستار اداره کشور توسط شاهزاده احمد بن عبدالعزیز، برادر پادشاه کنونی شدند. به گزارش خلیجآنلاین، گروههای اپوزیسیون عربستانی روز سه شنبه در نخستین بیانیه خود اعلام کردند از اینکه شاهزاده احمد بن عبدالعزیز بر مسند پادشاهی عربستان برای یک دوره انتقالی یک ساله تکیه بزند، حمایت میکنند تا در مرحله بعد مردم در مورد سرنوشت خود تصمیمگیری کنند. گروههای اپوزیسیون عربستان اعلام کردند که دلیل این حمایت این است که شاهزاده احمد به نجات کشور تمایل دارد و به دنبال رسیدن به حکمرانی نیست و در نقض حقوق بشر در دورههای پیشین دخیل نبوده است. روزنامه فایننشالتایمز هم دیروز به نقل از مسئولان غربی نوشت: «محمد بنسلمان در معرض تهدید قرار دارد و در داخل خاندان حاکم تلاشهایی برای کاهش قدرت و اختیارات او به خاطر پرونده قتل جمال خاشقجی وجود دارد». بنا بر این گزارش، «مسئولان غربی محمد بنسلمان را جوانی گستاخ و تشنه قدرت میدانند که برای سیطره بر کل کشور و منطقه تلاش میکند.»