ناصرخسرو نیمه تاریک همیشگی سیستم توزیع دارو در کشورمان بوده و هست، اما تحریمها هم به مدد این بازار سیاه آمدهاند و آنطور که رئیس سازمان غذا و دارو میگوید این ماجرا قاچاق دارو و بازار سیاه سلامت را چاقتر از قبل کرده است. ارزش ریالی قاچاق در حوزه سلامت تا ۳ میلیارد دلار تخمین زده میشود که ۲۵ درصد اقتصاد پنهان کشورمان را تشکیل میدهد و سهم ۶۰ درصدی بازار فرآوردههای پزشکی و بهداشتی سلامت مردم کشورمان را نشانه گرفته است.
این نخستین بار نیست که بیاعتباری اسناد و معاهدههای بینالمللی به اثبات میرسد؛ همان معاهدههایی که مطابق آنها دارو و تجهیزات پزشکی معاف از تحریمهاست، اما پای جنگ اقتصادی که به میان بیاید، تیرها از جنس تحریم میشوند و ترکشهای این جنگ به گروههای ضعیفتر جامعه همچون کودکان و بیماران پیش از سایر گروهها برخورد میکند. یکی از این ترکشها هم افزایش قاچاق دارو و محصولات سلامت محور در شرایطی است که راههای واردات قانونی این محصولات برخلاف معاهدات بینالمللی و به بهانه تحریم بسته شده است. اهمیت داروهای تقلبی و قاچاق را زمانی بهتر میتوانیم درک کنیم که آمار و ارقام مصرف این قبیل دارو را بهدست آوریم. به گفته علیرضا حسنیفخرآبادی، مدیرعامل شرکت سامان سلامت پژوه سازمان غذا و دارو با توجه به آمار ۴۰۰میلیون نسخهای سالانه در کشور حدود ۴۰ میلیون نفر داروی تقلبی مصرف میکنند. آثار این داروی تقلبی در سادهترین تأثیر فقدان اثرگذاری بر روند درمان است، اما در بیماریهای جدیتر داروهای تقلبی و قاچاق میتوانند بیمار را به کام مرگ فرو برند.
یک چهارم اقتصاد پنهان سهم قاچاق محصولات سلامت
عبدالله هندیانی، معاون پیشگیری و کاهش تقاضای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سومین نشست هماندیشی مقابله با فساد، قاچاق و تقلب در کالاهای حوزه سلامت، درخصوص آخرین آمار قاچاق در حوزه کالاهای سلامتمحور اینگونه توضیح داد: در حوزه کالاهای سلامتمحور حدود ۳میلیارد دلار قاچاق کالا داریم که ۲۵درصد اقتصاد پنهان ما را تشکیل میدهد. به گفته وی، براساس آمار ۶۰درصد فرآوردههای آرایشی و بهداشتی، ۱۸درصد فرآوردههای غذایی، ۶درصد ملزومات پزشکی و ۲درصد دارو و مکملها به صورت قاچاق وارد کشور میشود. هندیانی افزود: در فرآوردههای آرایشی و بهداشتی با رشد ۵/۵ درصدی قاچاق مواجه بودهایم که خوشبختانه در سایر حوزهها میزان ورود کالا به صورت قاچاق به کشور کاهش داشته و در برخی موارد نیز منفی بوده است.
قاچاق و تقلب عوارض جنگ اقتصادی
غلامرضا اصغری، رئیس سازمان غذا و دارو هم در برنامه سومین جلسه هماندیشی معاونین و مدیران سازمان غذا و دارو با اشاره به شرایط اقتصادی و همسایگانی که از مشکلات متعددی از جمله فقر و جنگ رنج میبرند، تأکید کرد: در استانهای مرزی موضوع قاچاق به صورت ملموستری احساس میشود. اصغری افزود: ارتباطات مرزی از طریق گمرک در جریان است و نظارتهایی در این زمینه وجود دارد، اما باید اطمینان یابیم که این کالاها از کیفیت و اصالت لازم برخوردار هستند.
رئیس سازمان غذا و دارو خاطر نشان کرد: سازمان غذا و دارو با اصلاح فرآیندها و الکترونیکیکردن مسیرهای ردیابی کالا میتواند نظارت بهتری بر نحوه ورود کالاها به کشور داشته باشد که امیدواریم این سامانهها روزبهروز تقویت شوند.
اصغری با بیان اینکه همه دانشگاهها در این زمینه فعالیتهای خوبی را انجام دادهاند، گفت: برخی از مشکلات کنونی به دلیل جنگ اقتصادی و فشارهای تحریم از سوی امریکاست؛ به دلیل اینکه کالاهای قاچاق از زنجیره رسمی وارد کشور نمیشوند و در زمینه عرضه و تقاضا مشکلاتی را در بازار به وجود میآورند که این از جمله عوارض جنگ اقتصادی است.
هیچ خط تولیدی نباید تعطیل شود
وی با بیان اینکه توسعه بازار سیاه و فعالیتهای قاچاق و تقلب نیز به دلیل جنگ اقتصادی بروز میکند، توضیح داد: تمام تلاش ما بر این است که کالا از کانالهای رسمی وارد کشور شود و پاسخگوی نیازهای بازار باشد.
رئیس سازمان غذا و دارو خاطرنشان کرد: در حال حاضر مقامات امریکایی اعلام کردهاند که در زمینه خرید کالاها و دارو تحریمی صورت نگرفته، اما مشکلاتی در زمینه نقل و انتقال داروها وجود دارد که در این زمان انتظار است دولت با هوشیاری کامل، شکل آرایش جنگی بگیرد و فعالیتهای نظارتی تشدید شود.
وی با اشاره به روشهای مبارزه با قاچاق گفت: ما باید از راههای درست مبارزه با قاچاق کالا استفاده کنیم که تسهیلکردن راه برای تولید داخل از جمله این موارد است.
رئیس سازمان غذا و دارو افزود: در این شرایط هیچ خط تولیدی نباید تعطیل شود و شرکتها نباید به دلیل بروکراسیهای اداری با مشکل مواجه شوند، ما هر چه کوتاهی کنیم، بستر را برای قاچاق فراهم کردهایم.