نگين خلج
اين روزها، ديگر روز و شب براي برخي فرقي ندارند. روزها خواب هستيم و شبها بيدار. خواب و بيداري ديگر مرز ندارند. كسي از خوابيدن لذت نميبرد و از بيدار بودن هوشيارانه استفاده نميكند. نميدانم چرا هرچه جلوتر ميرويم ميزان خواب و بيدار بودن آدمها كمرنگتر ميشود. در گذشته با غروب خورشيد همه خواب و با طلوع آن بيدار بودند. ساعتها مفهوم درستتري داشتند. صداي خروس براي آنها كار، تحرك و تلاش معني ميداد. هم سالمتر بودند هم خوشاخلاقتر. اما الان ساعت 12 نيمه شب، اصلاً شب نيست. شهر همچنان روشن و پر از رفت و آمد است. ساعت دو و سه بعد از نيمهشب به يك پست كلاسيك اينستاگرامي تبديل شده است. ساعت ميزنند با عنوان بيخوابي. هرچه بيخوابتر باشي يعني دغدغهمندتر و فكورتر هستي. انگار مسابقه است كه اگر من بيشتر بيدار بمانم از تو مشغولتر و پر كارتر هستم. قبلترها هركس كه به معناي واقعي مشغول بود بيدار ميماند. آرامش شب وسيلهاي مناسب براي مطالعه و تحقيق و تفكر بود. اما الان به مكالمههاي مجازي و كشيدن سيگار و هدر دادن انرژي عنوان تفكر و شلوغي اوقات ميدهند. هميشه شببيداري مخصوص نگهبانها و پرستارها و ديگر مشاغل شيفت شب بود، اما الان دانشآموزها و دانشجوها از همه بيدارتر هستند. انگار نه انگار كه فردا صبح يك بنده خدايي به اسم معلم و استاد دانشگاه قرار است بيايد و در مقابل يك لشكر خفته بايستد و درس بدهد. آن استاد به جسم الكي بيدار شما احتياج ندارد بلكه مغز هوشيار شما را ميطلبد. ديگر صداي جيغ و فرياد حجم بستههاي اينترنتي هم درآمده است، چه برسد به اعتراض و نگراني والدين. اين مسئله فقط به افراد نوجوان و جوان برنميگردد حتي بسياري از والدين هم ديگر خواب ندارند. براي همين است كه صبر و حوصلهها كم شده و ديگر حال گوش دادن به يكديگر را نداريم.
وظيفه خواب از ۹ شب تا ۵ صبح چيست؟
چرخه خواب و به عبارت بهتر چرخه سالم خواب با سبك زندگي سالم ارتباط مستقيم دارد. همانطور كه كمخوابي و بيخوابي باعث ميشود سبك زندگي سرطاني داشته باشيم، پرخوابي و كمبيداري هم دليلي براي روان افسرده و تني بيجان هستند. محققان و دانشمندان دريافتهاند كه ساعت 9 تا 11 شب زمان مناسبي براي از بين بردن مواد سمي و غيرضروري توسط آنتي اكسيدانها است. در اين ساعت بهتر است بدن در حالتي از آرامش قرار داشته باشد. ساعت 11 تا يك شب عمليات سمزدايي در كبد ادامه دارد و شما بايد در خواب عميق باشيد. يك تا 3 نيمه شب عمليات سمزدايي در كيسه صفرا طي يك خواب عميق به طور مناسب صورت ميگيرد. ساعت 3 تا 5 صبح عمليات از بين بردن مواد سمي در ريه اتفاق ميافتد كه معمولاً افراد در اين ساعت و طي خواب دچار سرفه و عطسه ميشوند.
ساعت 5 به بعد اين عمليات در روده بزرگ صورت ميگيرد. بنابراين ميتوانيد مواد غيرضروري را دفع كنيد. ساعت 7 تا 9 صبح جذب مواد مغذي و مفيد صورت ميگيرد پس بهتر است در اين ساعات صبحانه ميل كنيد. كمخوابي، بيخوابي و دير بيدار شدن از خواب باعث ميشود مواد سمي از بدن دفع نشده باشد و جذب مواد و نيروي ضروري صورت نگيرد، در نتيجه شما كم كم زيبايي و سلامتي خود را از دست ميدهيد.
روان بيمار به دليل بيخوابي
ساختار بدن به گونهاي تنظيم شده است كه از قبل نيمهشب تا طلوع خورشيد تمامي نيرو و حيات خود را بازسازي ميكند كه اگر بدن در شرايط آرامش و خواب قرار داشته باشد چنين بازسازي در روال عادي و مناسب خود صورت ميگيرد. چرخه سالم خواب فقط در اوضاع جسماني تأثير ندارد، بلكه روح و روان آدمي را به طور كامل پاكسازي ميكند. سرحال و بانشاط بودن و احساس خستگي و كوفتگي نداشتن، نتيجه يك چرخه خواب سالم است. اگر در داشتن هر يك از اين نشانهها دچار مشكل هستيد پس نزد يك متخصص برويد تا قبل از درمان بتوانيد از آن پيشگيري كنيد، چون اگر خوابي سالم نداشته باشيد به مرور زمان تن و روح سالمي هم نخواهيد داشت.
سعي كنيد طي روز تمام نيروي خود را بر سر مشكلات صرف نكنيد و اندكي نيرو براي خوابيدن ذخيره كنيد، چون به خواب رفتن نياز به نيرو دارد. اگر شما به طور پيوسته و تمام وقت يك جسم را در دست خود نگه داريد پس دست شما كم كم خسته ميشود. ذهن شما هم به اين صورت است كه اگر مشكلات خود را به طور دائم در فكر نگه داريد ديگر تواني براي به خواب رفتن نخواهيد داشت. قبل از خواب سعي كنيد كمي براي خود وقت بگذاريد تا با خوابي سالم بتوانيد براي آغاز روز جديد و حل مسائل، نيرو و توان داشته باشيد.
كمخوابها سراغ متخصص بروند
اگر كم ميخوابيد يا اصلاً نميخوابيد حتماً به متخصص مراجعه كنيد و به دستور و تجويز اطرافيان كاري نداشته باشيد. كسي وجود دارد كه درباره مشكل شما تحقيق كرده است و از بالا و پايين آن خبر دارد، پس كار را به كاردان بسپاريد. سبك خواب ناسالم و به عنواني افراط و تفريط در خواب ميتواند مسائلي از قبيل كاهش بهره هوشي، ابتلا به انواع سرطان، كند شدن واكنش بدني و كمتحركي، افسردگي، ضعف سيستم ايمني و خطر ابتلا به ديابت را افزايش دهد. خطر را در نطفه خفه كنيد. وقتي الان ميشود با خوابي مناسب يك سبك زندگي سالم داشت چرا بايد در آينده تمام نيرو و هزينه خود را صرف دارو و شيميدرماني كنيم؟
وقتي ميتوانيد با رعايت نكاتي كوچك يك خواب آسوده و بدني سالم داشته باشيد پس كمي به خود توجه كنيد. فقط حل كردن مسائل كافي نيست بلكه بايد بتوانيد مسئله را به درستي حل كنيد و براي اين كار نياز به ذهني آماده داريد كه تنها با خوابي مناسب يك ذهن فعال و آماده حاصل ميشود.
جاده خواب را همواركنيد
قبل از خواب موادي كه كافئين دارند كمتر مصرف و از افزايش نيكوتين بدن جلوگيري كنيد. سعي كنيد پيش از خواب كمي مطالعه داشته باشيد تا با ذهني منظم به خواب برويد. قبل از خواب چند خط يادداشت روزانه بنويسيد تا تمامي افكار منفي و اتفاقات بد يا هيجانات مضر را روي ورق تخليه كرده باشيد و با ذهني آرام به خواب برويد. اگر ذهن با آرامش به خواب برود از كابوس و شببيداريها در امان هستيد. عدم استمرار خواب و بيدار شدنهاي مكرر نتيجه يك ذهن آشفته است كه بهتدريج ميتواند موجب كمخوابي و بيخوابي شود.
ذهن همواره با خود حرف ميزند و به حرفهاي خود گوش ميدهد و آنها را هزاران بار تحليل ميكند. ذهن از حرفهاي خود كوهي ميسازد و دائم از آن بالا ميرود. به طور هميشگي يك قاضي دروني وجود دارد كه شبها قبل خواب فعال ميشود. تمام عالم و آدم را قضاوت ميكند، صدها جنگ جهاني راه مياندازد و هزاران نتيجه به دست ميآورد كه تمامي اينها دليلي براي آشوب پيش از خواب و آشفتگي هنگام خواب هستند. اگر در خواب از ارتفاع پرت ميشويد، در حال گريز هستيد و كشته ميشويد براي اين است كه ضمير آگاه و ناخودآگاه شما پر از گره كور است. سعي كنيد روز را به روز بسپاريد. كمخوابي، بيخوابي يا حتي پرخوابي را جدي بگيريد تا جواني، ميانسالي و كهنسالي سالمي داشته باشيد.