شروع رمزنگاري به 1900 سال قبل از ميلاد مسيح بازمي‌گردد، در زماني كه هنوز مصريان باستان از تصاوير براي انتقال كلمات استفاده مي‌كردند، تصاويري به دست آمده كه متداول نبوده و دانشمندان معتقدند اين كلمات به صورت رمز نگاشته شده است. اين رمزنگاري و استفاده از علوم غريبه در طول تاريخ براي بشر از جذابيت خاصي برخوردار بوده است. رمز و رازهاي آلوده به اوهام و عدم فهم و درك صحيح از آنها، براي بشر همواره نيروهاي ماورايي را در پس رموز متصور كرده و حتي بسياري از اوقات، انسان در طول تاريخ منكوب اين چمبره‌هاي هزار پيچ شده است. شروع قرن بيستم نه تنها از اين قاعده نكاست، بلكه با به وجودآمدن سيستم‌هاي كامپيوتر و اينترنت، دنياي جديدي شكل گرفت كه نه تنها به رموز بي‌نهايت مزين بود، بلكه در فضايي ايجاد ارزش كرد كه قابل لمس و رؤيت نمي‌باشد و اين خود عامل جذابيت صد چندان آن شده است.
بي‌شك يكي از عجيب‌ترين اتفاقات در فضاي سايبري در سال 2009 توسط يك رمزنگار محقق شده و آن چيزي نبود جز خلق ارز ديجيتال تحت عنوان بيت‌كويین كه امروز لقب پادشاه دنياي ارزهاي ديجيتال را از آن خود كرده است.
شايد بتوان گفت مهم‌ترين ويژگي ارزهاي ديجيتال در رمزنگار بودن آنهاست كه آن را غيرقابل هك و پيگيري مي‌كند، بنابراين مي‌توان گفت فرآيندهاي مالي در فضاي ديجيتال را به دشواري مي‌توان مورد واكاوي و تجزيه و تحليل قرار داد. به‌خصوص در كشور ايران كه امكان رصد آماري بسياري از فرآيندها موجود نمي‌باشد.
از اوايل سال 1396 در ايران زمزمه‌هاي ارزهاي ديجيتال به گوش مي‌رسيد، در شرايطي كه دولت به دنبال اجراي سياست‌هاي منتهي به كنترل تورم بود و ركود ناشي از آن، سرمايه‌گذاران را به سمت‌و‌سوي بازارهاي متفاوت سوق مي‌داد، دو اتفاق به وقوع پيوست تا شاهد يك تكانه شديد باشيم، اول كاهش نرخ سپرده‌هاي بانكي و دوم افزايش ارزش ارزهاي ديجيتال و در رأس آن بيت‌كويین، اما قبل از آنكه به آثار و تبعات اين دو اتفاق بپردازيم، بهتر است براي درك بهتر موضوع نگاهي به چند مسئله داشته باشيم.
در تاريخ نگارش اين يادداشت حجم كل ارزش ارزهاي ديجيتال موجود در دنيا رقمي معادل با 258/43 ميليارد دلار مي‌باشد، اگر اين مبلغ را با كل حجم سرمايه موجود در دنيا كه رقمي حدود 250تريليون دلار است بسنجيم، در مي‌يابيم كه اهميت ارزهاي ديجيتال چه ميزان مي‌باشد كه توانسته در ظرف مدت زمان بسيار كوتاهي به اين حجم برسد. جالب‌تر اينكه در 24 ساعت گذشته حدود 10/68 ميليارد دلار ارز ديجيتال مورد معامله قرار گرفته كه سهم بيت‌كويین از كل ارزش آن چيزي معادل با 44/3درصد مي‌باشد و پس از آن اتريوم و ريپل به ترتيب با حجم 39ميليارد و 19ميليارد دلار در رتبه دوم و سوم قرار دارند.
در تاريخ 1396/7/1 قيمت هر عدد بيت‌كويین رقمي در حدود 4 هزار و 363 دلار بود. در اين روز نرخ سود سپرده‌هاي بانكي در ايران كاهش يافت، اما نرخ ارز مطابق روند مورد قبول، ثابت مانده بود. از فرداي اين روز تا 1396/09/25 ارزش هر عدد بيت‌كويین با روند افزايشي روبه‌رو شد و در نهايت به عدد 19749/41 دلار رسيد كه به اين عدد بايد هزينه كميسيون فروشنده‌ها را نيز اضافه كنيم! جهش چهار برابري در بازه زماني سه ماهه براي فعالان اقتصادي و به‌خصوص جوانان، يك فرصت بي‌نظير فراهم كرد تا پس‌اندازهاي اندك خود را تبديل به دلار كرده و در پشت در صرافي‌هاي ديجيتال صف ببندند و در سوداي كسب سود بيشتر سرماي زمستان را تحمل كنند تا بهار زيبا را لمس كنند!
همزمان با اين اتفاق و افزايش شديد نرخ ارزهاي ديجيتال، فرايند استخراج آنها نيز به بازار پرسودي تبديل شد، دستگاه‌هاي استخراج كه ارزش آنها به كمتر از دو هزار دلار مي‌رسيد، يكي پس از ديگري وارد بازار ايران مي‌شد (گفته مي‌شود در اين حوزه مشهدي‌ها و اصفهاني‌ها پيشتازند) اگرچه فروش اين تجهيزات، سود بسيار هنگفتي براي واردكننده و واسطه‌ها داشت و قيمت آنها را به حدود 10 هزار دلار رسانده بود، اما به كمك و لطف انرژي ارزان در ايران، بازار استخراج ارز نيز از رونق خوبي برخوردار شد و لابد اين مؤلفه‌هاي جذاب اقتصادي براي جوانان نخبه و بيكار فعال در حوزه IT زود به چشم آمد.
امروز نرخ هر بيت‌كويین به حدود 6 هزار و 725 دلار رسيده، يعني هنوز حدود 2هزار دلار بالاتر از آن چيزي است كه در مهر سال قبل بود. اما سؤالي كه اينجا وجود دارد اين است، به طور ميانگين حدود 14 هزار دلار از ارزش بيت‌كويین از زمستان تا بهار كاسته شده، سهم بازار ايران از اين مبلغ چقدر است؟
البته اگر نرخ ارز امروز بازار را 4هزار و 200تومان فرض كنيم و نرخ هر عدد بيت‌كويین را 6 هزار و 725 دلار، ارزش هر بيت‌كويین كمتر از 30 ميلیون تومان مي‌شود. در حالي كه در بازار رقمي بالاتر از 40ميليون تومان خريد و فروش مي‌شود و اين عدد بدون احتساب كارمزد صرافي‌هاست !
اينك يك سؤال اساسي، چقدر از تنش‌هاي بازار ارز ايران متأثر از ارزهاي ديجيتال بود و چرا كسي به نقش اين بخش از اقتصاد كه با توجه به وضعيت اقتصادي كشور قابليت زيادي براي جذب دارد، نمي‌انديشد؟ آيا دستگاه‌هاي نظارتي و بانك مركزي برآوردي از ميليون‌ها دلار احتمالي كه در اين‌باره جابه‌جا مي‌شود، باخبر هستند و برنامه‌اي براي اين موضوع دارند؟
مقاله خوبی است. 
