هیئت عالی انتخابات مصر اعلام کرد بیش از ۴۴درصد (۲۷ میلیون نفر) از واجدان شرایط در همه‌پرسی مصر شرکت کرده‌اند که از این بین، ۸۸درصد به آن «آری» گفته‌اند. اخوان‌المسلمین و بسیاری از گروه‌های مخالف شرکت در این همه‌پرسی را تحریم کرده بودند. اما این همه‌پرسی مصر را وارد چه دورانی خواهد کرد؟
بر اساس تغییرات جدید، السیسی می‌تواند دوره ریاست جمهوری خود را که در سال ۲۰۲۲ به پایان می‌رسد، دو سال دیگر تمدید کرده و برای یک دوره دیگر کاندیدا شود. به این ترتیب عملاً السیسی تا سال ۲۰۳۰ در قدرت خواهد ماند. همچنین اصلاحات اخیر یک چهارم کرسی‌های مجلس را به زنان اختصاص خواهد داد و نقش ارتش را در اداره امور کشور تقویت کرده و نیز اختیارات ریاست جمهوری را بر دستگاه قضایی نیز گسترش می‌دهد. با توجه به اختیارات بسیار وسیعی که به السیسی در همه‌پرسی اخیر داده شده است، اصلاحات جدید در مصر بار دیگر کشور را به دوران حاکمیت حسنی مبارک و انور سادات بازمی‌گرداند چرا که عملاً تنها پوسته‌ای از نظام دموکراتیک با انتخابات آزاد و قانونی در این کشور باقی خواهد ماند و این در تقابل با خواسته‌های انقلاب فوریه مردم مصر در سال ۲۰۱۱ قرار می‌گیرد. این در حالی است که السیسی در سال ۲۰۱۴ اعلام کرده بود که تنها برای یک دوره رئیس‌جمهور مصر خواهد بود و در انتخابات بعدی شرکت نخواهد کرد. اما عملاً وی در مسیر ایجاد دیکتاتوری کامل در مصر قدم برداشته است. در واقع السیسی در حال پیمودن همان مسیری است که انور سادات و حسنی مبارک رؤسای جمهور مصر پیمودند و سرنوشت اولی ترور و دومی نیز انقلاب بود. با اصلاحات قانون اساسی، رئیس‌جمهور حتی اختیاراتی بیش از دوران حسنی مبارک نیز خواهد داشت.
نکته مهم این اصلاحات اینکه عربستان به شدت به دنبال تداوم قدرت السیسی در مصر است. پیش از تصویب اصلاحات قانون اساسی مصر روزنامه الشرق اعلام کرد، فرستاده و نماینده محمد بن‌سلمان برای رایزنی با مقامات مصری خبر از گفت‌وگو‌های رضایت‌بخش و مطمئن با «علی عبدالعال» رئیس پارلمان مصر و وعده پاداش به نمایندگان پارلمان به منظور موافقت با تغییرات مدنظر ریاض در قانون اساسی مصر داده است. اما راز این حمایت‌ها چیست؟ نظام سیاسی عربستان در طبقه‌بندی نظام‌های پادشاهی مطلقه جای می‌گیرد. ویژگی اصلی نظام پادشاهی عربستان محافظه‌کاری و مخالفت با هرگونه تغییر وضع موجود است. شروع موج بیداری اسلامی در جهان عرب از سال ۲۰۱۱ عربستان را وارد نوعی هراس راهبردی کرد، چرا که موفقیت هرگونه حرکت انقلابی در جهان عرب به معنای به لرزه درآمدن پایه‌های دیکتاتور‌های عربی است. در واقع ریاض سعی کرده است از هرگونه انقلابی در جهان عرب جلوگیری کند چرا که مردم عربستان نیز در برهه کنونی ادراک متفاوت‌تری نسبت به سیستم پادشاهی عربستان دارند و فراگیر شدن انقلاب و تغییر در جهان عرب می‌تواند مردم عربستان را نیز به حرکت وادارد. به همین دلیل ریاض در کشور‌های انقلابی سعی دارد مهره‌هایی را حمایت کند که ضامن حفظ وضع موجود بوده و منافع ریاض را برآورده کنند. در مصر نیز عبدالفتاح السیسی به خوبی توانسته خود را با سیاست‌های ریاض تطبیق دهد و به همین دلیل بهترین گزینه برای ریاض است. به همین دلیل عربستان از این هراس دارد که با پایان یافتن مدت ریاست جمهوری السیسی گروه‌های مخالف عربستان به قدرت برسند. اخوان‌المسلمین مهم‌ترین گزینه برای بازگشت به قدرت در مصر است. هرچند که مصر این گروه را تروریستی اعلام کرده، اما با توجه به نفوذ این جنبش در بین مصری‌ها بسیار بعید است که برای همیشه بتوانند اخوانی‌ها را از انتخابات دور نگه دارند. پیروزی اخوان‌المسلمین در انتخابات مصر پس از انقلاب ۲۰۱۱ باعث شد عربستان دچار نوعی هراس شود چرا که اسلام سیاسی اخوان، تهدیدی برای عربستانی بود که از اسلام سیاسی دوری می‌کرد. تأکید اخوانی‌ها بر انتخابات و رأی مردم نیز باعث شد عربستان این گروه را به عنوان دشمن اصلی خود در جهان اهل سنت معرفی کند. در شرایط کنونی عربستان سعی دارد تمامی ابزار‌ها را برای بقای السیسی در قدرت به کار بگیرد و به همین دلیل از اصلاحات قانون اساسی مصر که تداوم قدرت السیسی را تضمین می‌کند، حمایت کرد.
السیسی در حالی سعی دارد که فصل جدیدی از دیکتاتوری را در مصر بنیان نهد که همواره از سوی نهاد‌های حقوق بشری مورد فشار بوده است. این نهاد‌ها سرکوب‌های دوران السیسی را در تاریخ مصر بی‌سابقه اعلام کرد‌اند. بازداشت و زندانی کردن هزاران اخوانی و اعدام صد‌ها تن دیگر پیش از این السیسی را در قامت یک دیکتاتور معرفی کرده بود، اما در شرایط کنونی وی موانع قانونی دیکتاتوری خود را نیز از میان برداشته است. با توجه به خیزش مجدد کشور‌های عربی به ویژه در سودان و الجزایر دیکتاتور‌های منطقه به شدت به دنبال تحکیم موقعیت خود هستند چرا که این خیزش‌ها یک بار در سال ۲۰۱۱ در مصر یک دیکتاتور را از قدرت به پایین کشید و در شرایط کنونی السیسی نیز به شدت از این هراس دارد که قربانی انقلابی جدید در مصر شود. با توجه به سابقه سرکوب‌های السیسی در پنج سال گذشته به نظر می‌رسد که در صورت موفقیت انقلاب در سودان و الجزایر، فعال شدن مجدد انقلابی‌ها در مصر و شروع جمعه‌های انقلابی در این کشور چندان دور از انتظار نباشد. به ویژه که هم اسلام‌گرا‌ها و هم ملی‌گرا‌ها اصلاحات جدید قانون اساسی را تلاش السیسی برای تحکیم دیکتاتوری عنوان کرده‌اند.
