سرویس ایران جوان آنلاین: دقیقاً ۱۰ سال پیش در چنین روز‌هایی بود که سه پروژه در مجموعه آرامگاه فردوسی در شهر مقدس مشهد کلنگ زنی و افتتاح شد. در آن زمان کتابخانه تخصصی توس و طرح آبیاری تحت فشار آرامگاه فردوسی مورد بهره‌برداری قرار گرفت و با آغاز طرح جلوخان قرار شد پس از چهل سال، وسعت باغ آرامگاه فردوسی به بیش از دو برابر افزایش یابد. بعد از آن اتفاق خاصی در این مجموعه رخ نداد تا اینکه اواخر سال گذشته شهردار مشهد مقدس از آماده شدن فاز نخست جلوخان آرامگاه فردوسی خبر داد و حالا مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌رضوی از بهره‌برداری این پروژه در روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی یعنی ۲۵ اردیبهشت ماه خبر می‌دهد.
شهر تاریخی توس واقع در ۲۵ کیلومتری شمال مشهد با ۳۶۰ هکتار مساحت در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. منطقه‌ای که در طول سال، مسافران و گردشگران زیادی را به خود می‌پذیرد و برای همیشه میزبان یکی از مفاخر و ادب و شعر فارسی به شمار می‌آید. میزبان حکیم ابوالقاسم فردوسی که در سال ۳۲۹ قمری در روستای پاژ منطقه توس در خراسان دیده به جهان گشود و در سال ۴۱۱ هم دارفانی را وداع کرد و در روستای محل سکونتش به خاک سپرده شد.
شهردار و میراث فرهنگی آماده خدمت‌رسانی
چند وقتی است که مسئولان شهری و فرهنگی مشهد برنامه‌های ویژه‌ای را برای حفظ و گسترش منطقه توس در دستور کار قرار داده‌اند که از آن جمله می‌توان به تفاهم‌نامه‌ای اشاره کرده که بین اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌رضوی و شهرادری مشهد به امضا رسید. تفاهم‌نامه‌ای برای احیای توس که به استثنای برج و باروی و تأسیسات آرامگاه فردوسی، با اجرای طرح ۳۰ هکتاری، تحول شگرفی را در این منطقه به همراه خواهد داشت.
در همین رابطه مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌رضوی با اشاره به ضرورت احیای توس می‌گوید: «منطقه تاریخی توس پیشینه تاریخی ایران است و در کاوش‌های باستان شناسی دهانه کشف رود، ۳۶ دست افزار پیدا شده که قدمت تمدنی ایران را به ۸۰۰ هزار سال پیش می‌رساند این جایگاه توس را نه تنها در ایران بلکه در جهان شاخص می‌کند و مطالعات نشان می‌دهد توس خواستگاه تمدن بشری است.» ابوالفضل مکرمی‌فر با بیان اینکه در قبال عظمت تاریخی توس و سرمایه فرهنگی فردوسی وظیفه مهمی برعهده همه مسئولان است، ادامه می‌دهد: «عهد بسته‌ایم که برای احیای توس با همگان همگام شویم و طی یک سال اخیر نیز از هیچ کوششی دریغ نکرده‌ایم.» وی با اشاره حمایت‌های شورای شهر و شهرداری برای بازپیرایی جلوخان آرمگاه فردوسی تصریح می‌کند: «شورای اسلامی شهر مشهد در دوره پنجم با توجه به هدف‌گذاری که داشته است کمیسیون ویژه توسعه و عمران توس را تشکیل داده و توجه ویژه‌ای هم به عمران و آبادانی توس دارد، همچنین شهرداران مشهد طی این دوره از دلسوزان و دغدغه‌مندان برای توس و فردوسی بوده‌اند و حمایت‌های بی‌دریغی را برای اجرای طرح بازپیرایی آرامگاه فردوسی داشته‌اند.»
فردوسی در فهرست موقت ثبت جهانی
شهر تاریخی توس و مجموعه فردوسی جرو ۵۵ اثری است که در فهرست موقت ثبت جهانی قرار دارد، که اجرای برخی پروژه‌های خاص و ماندگار در این مجموعه، زمینه ثبت جهانی توس و آرامگاه فردوسی را تسهیل می‌کند. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌رضوی در مورد پروژه‌های آماده بهره‌برداری می‌گوید: «ساماندهی جلوخان و پردیس، نظارت و کنترل برداشت‌های معاون شن و ماسه محدوده توس و دکل‌های برق فشار قوی در منظر آرامگاه، ساماندهی نما‌های روستا‌های مشرف و احیای برج باروی توس از جمله عواملی است که با انجام آن‌ها شرایط برای ثبت جهانی توس تسهیل می‌شود.»
وی ادامه می‌دهد: «پروژه بازپیرایی جلوخان در مساحت حدود ۷ هکتار سال گذشته از محل اعتبارات شهرداری مشهد آغاز شد و فاز اول این پروژه که حدود دو سوم مساحت جلوخان را شامل می‌شود هم‌زمان با روز بزرگداشت فردوسی بهره‌برداری خواهد شد.» مکرمی‌فر با اشاره به نقش مونسان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در اجرای طرح‌ها و پروژه‌های بازپیرایی و احیای توس هم می‌گوید: «دکتر مونسان اهتمام ویژه‌ای به این موضوع داشته و در سفر دولت به مشهد اختصاص ۱۲ میلیارد تومان تا سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید و هم چنین با حضور در مشهد و رونمایی از طرح بازپیرایی جلوخان از این طرح تا مراحل تصویب و اجرا حمایت کرد.»
