سرویس ایران جوان آنلاین: با اینکه همیشه مطالب زیادی در مورد توانمندیهای بسیار بالای استانهایی که به دریا راه دارند، عنوان میشود، اما در عمل هیچ اتفاقی نمیافتد و گویی متولیان امر ترجیح میدهند تمام توانشان را بر روی حرف زدن متمرکز کنند و به همین دلیل فرصتی برای عمل باقی نمیماند. با گذری به شهرهای ساحلی شمال کشور به خوبی میتوان مشاهده کرد که بهرغم برخورداری از نعمت دریا هنوز از ظرفیتهای گردشگری دریایی بیبهره هستند و در صورت اهتمام مسئولان و سرمایهگذاری بخش خصوصی میتوان فضای مناسبی برای رونق کسب و کار در این مناطق فراهم کرد.
با این حال از حدود دو سال پیش خبرهایی منتشر شد مبنی بر فراهم شدن اطلس دریایی. اطلسی که قراربود تمام ظرفیتهای استانهای شمالی را برای جذب سرمایه به بخش خصوصی معرفی کند.
بیشک مهمترین پتانسیل استانهای ساحلی، دریایی است که با هزاران ظرفیت میتواند نقطه عطفی برای شکوفایی و پیشرفت آنها باشد. در ایران استانهای شمالی و جنوبی با راه داشتن به دریا و بهرهمندی از داشتههای این موهبت الهی فرصت بسیار خوبی دارند تا علاوه بر استفاده از آبزیان و توسعه صنعت شیلات، نگاه ویژهای هم به گردشگری دریایی داشته باشند. مباحثی که فضای مناسبی برای کسب و کار و ایجاد اشتغال به شمار آمده و میتواند تمام کشور را از مزایای آن بهرهمند کند. اما وقتی دبیر ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان دریایی معاونت علمی رئیسجمهور در سال ۹۶ با تأکید بر اینکه در همه استانهای ساحلی کشور باید اطلس دریایی تهیه و براساس این اطلس اطلاعات استان یکپارچهسازی و جمعآوری شود، گفت که «سرمایهگذاران بخشهای دولتی و خصوصی و مردم براساس این اطلس بهتر میتوانند آن استانها و ظرفیتهای دریایی را بشناسند.» همگان فکر کردند که حالا قرار است تغییری عظیم در این عرصه ایجاد شود. در همان زمان هم برخی مسئولان استانی و بهخصوص استانهای ساحلی سریعاً برنامههایشان را برای اجرای اطلس دریایی آماده و ارائه کردند.
یکی از این استانها، گلستان بود که عنوان شد مهمترین ظرفیتهایی که میتواند در این استان مورد توجه قرار بگیرد یکی بحث شیلات و آبزیان و صنایع وابسته به آن است که قدمت بالا و جدی در این منطقه دارد و انتظار میرفت از این ظرفیتها در فنآوریهایی که بتواند بازدهی را بالا ببرد و فنآوریهای نو در آن ایجاد بشود بهره ببرند.
همچنین اعلام شد باید اطلسی دریایی ویژه استان گلستان ایجاد شود تا بستری از آمایش صنعت دریایی خود را استخراج کنند. هر چند صنعت دریا برای این استان تعریف شده بود، اما مشخص نبود چه اهدافی را باید دنبال کند. یک جزیره و خلیج آبهای گلستان وجود دارد که شرایط خوبی ندارند. دریایی که عمق آن مشخص نیست. حتی مرز دریایی خود را نمیدانند و ساحلی با محدودیتهای زیاد!
در حال حاضر بیشترین حوزههایی که میتواند در گلستان در ارتباط با دریا مورد توجه قرار بگیرد شیلات و گردشگری دریایی است که میتواند ایجاد اشتغال کرده و برای مردم استان درآمدزا باشد. اما به گفته کارشناسان برای فعال شدن این دو حوزه موانعی در محیطزیست منطقه وجود دارد که به تعامل استانهای شمالی با یکدیگر نیاز دارد تا طرحهای گردشگری و فعالیتهای شیلاتی بدون آسیب رساندن به محیطزیست رشد کند. به هرحال زمان گذشت و معلوم شد اطلس دریایی هم مثل دهها طرح و برنامه و پروژه دیگر در حد حرف و چند برگ کاغذ بیخاصیت بوده و هیچ ضمانت اجرایی ندارد.
ولی چه با اطلس و چه بیاطلس، نباید فراموش کنیم که دریای خزر و سواحل آن، جاذبهای خدادادی است که در بخشهای مختلف ظرفیتهایی را برای شهرهای شمالی ایجاد کرده است، اما تاکنون نتوانستهایم از این مزیت الهی به نحو مطلوب برای آبادانی سواحل و اشتغال و رونق کسب و کار در منطقه بهره ببریم.
این در حالی است که سواحل کشور قابلیتهای گستردهای برای جذب سرمایهگذاری به ویژه در بخش گردشگری دریایی در اختیار دارند. حمل و نقل دریایی، ایجاد گردشگاههای دریایی و ایستگاههای تفریحات آبی و بهرهگیری از کشتیهای تفریحی از جمله این توانمندیهاست که هنوز سرمایهگذاری لازم برای ایجاد فضای نشاط و آرامش و اشتغال در سواحل شمالی صورت نگرفته است. پس اگر قرار است اطلس دریایی برای استانهای ساحلی تدوین شود حتماً باید اطلاعات دریایی و ظرفیتهای استانها در این بخش مستند شود، مسئلهای که متأسفانه تاکنون اصلاً مورد توجه قرار نگرفته و انجام نشده است.