سرویس سیاسی جوان آنلاین: شورایاری‌ها در سال‌های گذشته حضور پررنگی در اداره محله‌های تهران داشتند؛ چه آنکه در دوره شورای چهارم هر دو هفته یک‌بار یکی از دبیران شورایاری‌های مناطق در جلسات علنی پارلمان شهر حاضر می‌شد و بدون واسطه و باصراحت درباره مشکلات محله‌های مورد نظر سخن می‌گفت. این حضور و فعالیت شورایاران از زمان آغاز پنجمین شورای شهر تهران به تعطیلی کشیده شد. حالا شورای شهر تلاش می‌کند تا انتخابات دوره پنجم این نهاد را برگزار کند؛ انتخاباتی که حرف و حدیث‌های فراوانی درباره آن وجود دارد. از احتمال بالای بروز تخلفات تا چینش نیرو‌های یک حزب سیاسی خاص که البته برای انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری آینده تلاش خواهند کرد، نه ارتقای کیفیت زندگی در محله‌های شهر.
ناصر سراج، رییس سازمان بازرسی کل کشور دیروز درباره ارسال گزارش انتخابات شورایاری‌ها به نهاد‌ها و مسوولان ارشد کشور به مهر گفته است: قطعاً وقتی گزارشی ارائه می‌شود، افراد مقصر را معرفی می‌کنیم، اما این موضوع محرمانه است و نمی‌توانیم جزئیات را ارائه کنیم. سراج با بیان اینکه ما این انتخابات را قانونی نمی‌دانیم، گفت: اگرچه شورای شهر می‌خواهد انتخابات شورایاری‌ها را برگزار کند، ولی ما گزارش‌ها را هم به وزارت کشور و شورای شهر و اخیراً به آقای رییس‌جمهوری ارسال کردیم و مواردی را که باید تذکر بدهیم یادآور شدیم.
هماهنگی طیف سیاسی
مهدی چمران، رییس ادوار گذشته شورای شهر تهران است که تجربه برگزاری چندین دوره انتخابات شورایاری‌ها را داشته است. در زمان فعالیت شورای چهارم شهر تهران، شورایاران ارتباط گسترده‌ای با مدیریت شهری داشتند، حتی هر دو هفته دبیر یکی از محله‌ها در جلسه علنی شورای شهر حاضر می‌شد و گزارشی از مشکلات و مسائل را ارائه می‌کرد. مهدی چمران درباره اهمیت شورایاری‌ها و فعالیت آن‌ها گفت: در درجه نخست باید بگویم که شورایاری‌ها فکر و اقدام مفیدی است که متاسفانه در گذشته هم از سوی دولت، مجلس، سازمان بازرسی، وزارت کشور و فرمانداری با مخالفت‌هایی مواجه می‌شد و البته در هر دوره که انتخابات برگزار می‌شد ما با زحماتی باید این مسائل را برطرف می‌کردیم. به گفته رییس سابق شورای شهر تهران در حال حاضر این مشکلات وجود ندارد چراکه با هماهنگی‌های انجام‌شده و هم‌طیف بودن شورا و دولت و به‌طور کلی فرمانداری وزارت کشور از یک‌سو و مدیریت شهری از سوی دیگر مشکلی وجود ندارد و انتخابات به‌راحتی می‌تواند انجام شود.
چمران در ادامه به برخی نگرانی‌های موجود از بابت برگزاری پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌ها اشاره کرد و افزود: شورایاری همانند شورای شهر است و البته شورایاری و شورای شهر نباید سیاسی شوند. شاید افراد شورا سیاسی باشند، اما کارکرد و رویکرد آن‌ها اگر بخواهد بر محور سیاست و جناح‌بازی بچرخد، مردم ضرر می‌کنند. همان‌طور که الان می‌بینیم که کاری صورت نمی‌پذیرد و خود دوستان انتقاد می‌کنند که مترو یا فلان خط چه مشکلاتی دارد. رییس سابق شورای شهر در ادامه تاکید کرد: حالا اگر ما این مسائل و مشکلات را بگوییم، فکر می‌کنند نظر خاصی داریم، اما مسائل را بی‌نظر می‌گویم چراکه وقتی هم که خودشان این مسائل را مطرح می‌کنند، دیگر بحثی نیست.
وی در ادامه درباره آفت‌های سیاسی شدن شورایاری‌ها خاطرنشان کرد: حالا از آن بدتر اگر شورایاری هم سیاسی شود، نه‌تن‌ها هیچ‌گونه کارایی ندارد، بلکه اعتماد مردم محله‌ها هم به افرادی که انتخاب شده‌اند از بین می‌رود. وی افزود: برخی از احزاب خاصی آمده، نام‌نویسی کرده و انتخابات هم که الکترونیک است و خودشان مجری و خودشان هم ناظر هستند، ان‌شاءالله که نتیجه درست باشد. چمران همچنین با تاکید بر اهمیت وجود ناظران بی‌طرف در روند برگزاری انتخابات شورایاری‌ها به خبرنگار «صبح‌نو» گفت: ما می‌گوییم باید دستگاه‌های دیگری ناظر بوده و حتی نامزد‌ها هم باید بتوانند ناظر داشته باشند. در دوره‌های قبلی انتخابات شورایاری‌ها از فرمانداری و نهاد‌های دیگر مانند سازمان‌های بی‌طرف دعوت به نظارت می‌کردیم، به خصوص اینکه شورا هم یک طیف نبود و همه در نظارت شریک و سهیم بودند.
معتمدان محلی هستند؟
یکی از نکات مورد توجه در انتخابات اخیر شورایاری‌ها احتمال حضور افرادی است که شاید خیلی مورد اعتماد مردم محله‌ها نباشند. به عبارت دیگر مساله درباره حضور معتمدان محله‌هاست. مهدی چمران، رییس چهارمین دوره شورای شهر تهران در این‌باره گفت: بحث اصلی این است که احزاب سیاسی موجود در شورا هریک تیمی را تعیین و معرفی می‌کنند تا مردم به آن‌ها به‌عنوان معتمدان محل رأی دهند. حالا اینکه چقدر از این افراد جزء معتمدان محل هستند، خدا می‌دانند. این مشکل بزرگی است که کمتر هم به آن پرداخته شده چراکه می‌تواند تبدیل به مادر عدم کارکرد‌ها و بی‌اعتمادی مردم به سیستم شود که باز هم یک گروه حزبی و سیاسی بخواهد در محله کار عمرانی و خدمتی انجام دهد. چمران اعتقاد دارد که شورایاری‌ها و انتخابات سیاسی نیست بلکه باید اهالی خود محله‌ها پیشقدم شوند. وی در ادامه یادآور شد: در دوره‌های گذشته تجربه کردیم که شورایاری‌ها هیچ‌گونه کارکرد سیاسی نداشتند و از همه گروه‌ها آزاد بودند و با همه تفکرات کار خود را در محله انجام می‌دادند. این نباید عوض شود که اگر عوض شد، اعتماد مردمی به شورا و شورایاری با هم از بین می‌رود. همان‌طور که اعتماد اولیه مردم و ذوق ناشی از رأی دادن در اردیبهشت ۹۶ از بین رفته که علت آن هم سیاسی بودن شوراست.
یکی دیگر از نکات مورد توجه در این دوره فعالیت شورایاری‌هاست. این درحالی است که این نهاد مردمی با توجه به رویکرد شورای پنجم تهران از شهریور ۹۶ تعطیل شده است. مهدی چمران در این‌باره نیز گفت: در دوره دوساله دیدیم که اصلاً از شورایاری‌ها استفاده نشد و حتی اتاق‌ها و امکانات در اختیار آن‌ها را تخته کردند. سازماندهی که برای آن فکر شده بود همه به هم خورد. یکی دیگر از نکات قابل توجه این است که گفته‌اند انتخابات در مساجد برگزار نشود. مگر از مسجد هراس داریم یا شورایاری ضدمسجد است؟ باید در مساجد هم باشد تا هم قشر متدین و هم روحانی مساجد بر انتخابات نظارت کنند. همین ترس از برگزار شدن انتخابات در مساجد نشان می‌دهد که مساله‌ای هست.
از نظر رییس ادوار شورای شهر تهران، موضوع مهم دیگر هم که ریشه‌ای است، بی‌توجهی به صلاحیت نامزد‌های شورایاری‌هاست. به گفته وی، با توجه به حذف این مورد اگر کسی مشکل اخلاقی یا مسائل مالی داشته باشد به‌راحتی می‌تواند در انتخابات شرکت کند. چمران در این‌باره نیز تاکید کرد: شاید مردم در مقابل اسم افراد تخصص و مهارتی را ببینند و رأی دهند، اما شاید آن فرد در گذشته خود تخلف مالی یا اخلاقی داشته باشد. قبلاً این مسائل استعلام می‌شد و نظرخواهی‌هایی که از مراجع ذی‌صلاح صورت می‌گرفت صلاحیت افراد تایید می‌شد. الان این مساله هم حذف شده است که مشکل بزرگ دیگری را می‌تواند به وجود آورد؛ چه آنکه در دوره اخیر شورا‌ها شاهد رکوردشکنی برخی اعضا از بابت انواع تخلف‌های صورت‌گرفته هستیم و می‌شنویم که اعضای فلان شهر یا روستا به‌دلیل تخلفات مالی و اخلاقی دستگیر شده‌اند.
