سرویس بین الملل جوان آنلاین: جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در چارچوب ائتلاف دریایی مدنظر امریکا، روز چهارشنبه تلاش کرد کره‌جنوبی را برای ورود به این ائتلاف متقاعد کند؛ سیاستی که البته تاکنون موفقیت آمیز نبوده است. دلیل رجوع امریکا به متحدین خود در شرق آسیا، نه ایجاد یک ائتلاف فراگیرتر جهانی، بلکه اختلافاتی است که دولت امریکا با اروپاییان دارد.
به گزارش «جوان»، تنش‌ها با ایران بیش از پیش عمق شکاف‌ها بین امریکا و اروپا را مشخص کرد. همین چند روز پیش بود که «لین اسمیث» رهبر اسبق حزب محافظه‌کار و از سیاستمداران مشهور انگلیسی مدعی شد که در جریان توقیف نفتکش «استینا ایمپرو» از سوی ایران، نظامیان امریکایی حاضر در منطقه برای کمک به کشتی انگلیسی اعلام آمادگی کرده‌اند، ولی دولت انگلیس آن را نپذیرفته است: «آن‌ها در آنجا این را نپذیرفته‌اند و من می‌خواهم بدانم، چرا؟» دو روز قبل از این ادعا، روزنامه تلگراف از قول منابع غیر رسمی فاش کرد که دولت انگلیس در جریان توقیف نفتکش «استینا ایمپرو» از امریکا خواسته از اظهارات علنی تحریک آمیز درباره توقیف نفتکش انگلیسی توسط ایران اجتناب کند و دلیل چنین درخواستی را هم این دانست که لندن قصد داشته راه‌حل دیپلماتیکی را برای خروج از این بحران پیدا کند. با ورود بوریس جانسون به خانه شماره ۱۰ داونینگ استریت، هرچند مشخص نیست که اجتناب انگلیسی‌ها از امریکا همچنان ادامه پیدا می‌کند یا نه، ولی دست‌کم نشانه‌های اختلاف اروپاییان با امریکا بر سر نحوه برخورد با ایران نمایان است. سخنان روز دو شنبه مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا که گفته بود «واشنگتن به دنبال جنگ با ایران نیست و خود انگلیس باید از کشتی‌هایش مراقبت کند» و پیش از او نیز، موضع‌گیری ترامپ که گفته بود «ما با هم توافق مکتوب نداریم» نشان داد که دو طرف اختلافاتی جدی با هم دارند. نشانه‌های این شکاف دیروز بیش از هر زمان دیگری نمایان شد. روز چهار شنبه جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در حالی تلاش کرد در ملاقات با مقام‌های کره‌جنوبی، همراهی آن‌ها در ائتلاف علیه ایران در تنگه هرمز را جلب کند که به نظر می‌رسد تمرکز امریکا روی کشور‌های شرق آسیا، به دلیل مخالفت اروپاییان با این طرح بوده است. دیروز بعد از مذاکرات دیپلمات‌های ارشد کشور‌های عضو اتحادیه اروپا در مقر این اتحادیه در بروکسل، منابع اروپایی گفتند که چند کشور عضو اتحادیه اروپا به طور مقدماتی از طرح تشکیل یک ائتلاف نظامی اروپایی برای محافظت از کشتی‌های خود در تنگه هرمز حمایت کرده‌اند، ولی حاضر نیستند به ائتلافی ملحق شوند که امریکا مایل است به آن سر و سامان بدهد. رویترز گزارش کرده که دولت امریکا چند هفته پیش تأسیس چنین ائتلافی را پیشنهاد داده بود که کشور‌های اروپایی تمایلی به همکاری با آن نشان ندادند، ولی حالا سه منبع دیپلماتیک می‌گویند که فرانسه، ایتالیا و دانمارک به طور اصولی از این طرح که توسط بریتانیا ارائه شده است، حمایت می‌کنند.
اروپا در دوراهی حسن نیت و تردید
هنوز مشخص نیست که موافقت اروپاییان با طرح انگلیس جدی است یا اینکه برای ابراز حسن نیت به بوریس جانسون به دفتر نخست‌وزیری انگلیس ابراز شده است، ولی در اینکه اروپاییان می‌خواهند مسیر تنش با ایران را از مسیر امریکا جدا کنند، تقریباً شک و تردیدی وجود ندارد. یک منبع اروپایی به رویترز گفته «آزادی کشتیرانی ضروری است»، ولی تأکید کرده است: «این از کارزار فشار حداکثری (امریکا) علیه ایران جداست.» جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا روز دو شنبه در پارلمان گفت که برای تأسیس یک ائتلاف اروپایی برای محافظت از کشتی‌ها در خلیج فارس آمادگی دارد و بی‌بی‌سی هم نوشته که هانت یک شنبه این هفته در تماس‌های تلفنی با وزرای خارجه فرانسه و آلمان حمایت آن‌ها را از این ابتکار عمل جلب کرده، ولی منابع به رویترز گفته‌اند که اتحادیه اروپا، امریکا و ناتو به طور مستقیم در این ائتلاف شرکت نخواهند داشت؛ این ائتلاف می‌تواند شامل نیروهای دریایی و هوایی باشد. یک منبع مطلع نیز می‌گوید که نیروی ائتلافی یاد شده احتمالاً تحت فرماندهی مشترک بریتانیا و فرانسه فعالیت خواهد کرد. در صورت اعلام شدن رسمی این طرح توسط دولت‌های اروپایی، پارلمان کشور‌های شرکت‌کننده در ائتلاف باید این مأموریت را تأیید کنند.
تهران دنبال تنش نیست
ظاهراً لندن قصد دارد درجه هشدار را برای کشتی‌هایی که به آب‌های ایران و به‌خصوص تنگه هرمز سفر می‌کنند، به درجه ۳ افزایش دهد و از تمام کشتی‌های انگلیسی هم که به منطقه سفر می‌کنند خواسته دولت انگلیس را مطلع کنند، تا حد امکان به صورت گروهی در منطقه تردد کنند و در صورت امکان پرچم خود را تغییر دهند. هانت گفته اسکورت تمام کشتی‌های بریتانیایی و برطرف کردن تمام خطرات در منطقه‌ای به وسعت ۱۰۰ هزار مایل برای نیروی دریایی بریتانیا مقدور نیست، اما ناو «اچ‌ام‌اس‌دانکن» به خلیج فارس فرستاده شده که هفته آینده به آنجا می‌رسد و ناو مونتروز هم تقویت شده است. پایگاه خبری بلومبرگ در گزارشی نوشت که تا دو هفته پیش شش نفتکش انگلیسی در خلیج فارس فعالیت داشتند، اما یک هفته بعد هیچ نفتکشی وجود نداشت. اقدام انگلیس در توقیف نفتکش ایرانی گریس ۱ در جبل‌الطارق باعث شده است کشتی‌های انگلیسی از ترس تلافی‌جویی ایران حاضر نشوند در مهم‌ترین منطقه ترانزیت نفت جهان حضور پیدا کنند. درحالی که اروپا گفته که قصد تشدید تنش‌ها با ایران را ندارد، تحولات اخیر و جدا شدن راه اروپاییان از امریکا باعث شده که تهران نیز سیگنال‌های متفاوتی در مقایسه با قبل ارسال کند. عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران دیروز در دیدار با ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه، گفت که تهران اجازه اخلال در روند ناوبری در منطقه را نخواهد داد. عراقچی هرچند گفته که «ایران در هر شرایطی به صدور نفت خود ادامه خواهد داد»، ولی تأکید کرده که ایران تمامی تلاش خود را برای امنیت این منطقه و به ویژه تنگه هرمز به کار خواهد بست و اجازه اخلال در روند کشتیرانی در این منطقه حساس را نخواهد داد. به گفته معاون ظریف «امریکا با تحریم‌های غیرقانونی و غیرعادلانه خود تمامی مردم ایران را هدف قرار داده است» و به همین دلیل، تهران از اروپا انتظار دارد «موضع روشنی در مخالفت با سیاست امریکا در زمینه به صفر رساندن فروش نفت ایران که در چارچوب راهبرد فشار حداکثری پیگیری می‌شود، اتخاذ کند.»
