سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: چند روزی است که فیلمهای «قسم»، «سرکوب»، «تپلی و من» و «قصر شیرین» و البته با فاصله فیلم «نیوکاسل» به اکران سینماها اضافه شدهاند تا بر اساس اطلاعات سایت فروش مکانیزه بلیت سینما، هم اکنون نزدیک ۲۰ فیلم سینمایی بر پرده سینماها باشند. این فشردگی در حالی است که برخی از فیلمها با وجود پایان دوره اکران هنوز بر پرده سینما هستند و ابزارهای متعددی برای تداوم اکرام آنها به کار گرفته شده است، از جمله اطلاق واژه «ارزشی» به فیلمی که تهیهکنندهاش اذعان دارد ارزشی نیست!
تنوع اکران در مرداد ماه
اکران مرداد ماه سینماها با یک تنوع خوب از ژانرها همراه است. در این فصل از اکران سینمای کودک با فیلم «تپلی و من» یک نماینده دارد. از طرفی «نیوکاسل» از جمله آثار کمدی تجاری در حال اکران است و فیلمهای «قسم»، «سرکوب» و «قصر شیرین» در درام اجتماعی هستند. اگرچه هنوز جای خالی ژانر وحشت، هیجانی، علمی و تخیلی و بیوگرافیک در سینمای ایران خالی است ولی همین که در سینما جایی برای سینمای کودک در کنار سینمای تلخ اجتماعی و کمدیهای تجاری در نظر گرفته شده میشود میتوان آن را نشانهای از احترام به بخش بزرگی از جامعه یعنی کودکان و نوجوانان دانست که در ماههای تعطیلی مدارس میتوانند مشتریان خوبی برای سینماها باشند.
«قسم» سر تا پا حاشیه
چند سالی میشود که سینماگران سعی میکنند برای فیلمهایی که پتانسیل فروش ندارند به نحوی حاشیه ایجاد کنند تا بتوانند از طریق آن مردم را مجاب به تماشای فیلم کنند. از استفاده از عناوینی، چون «این فیلم از سوی حوزه هنری تحریم شده» گرفته تا دست گذاشتن روی برخی حواشی که بازیگران فیلم در بیرون دارند. فیلم سینمایی «قسم» به کارگردانی محسن تنابنده تقریباً چنین رویکردی را برای مطرح شدن در پیش گرفته است.
«قسم» ابتدا قرار بود با حمایت و سرمایهگذاری «اوج» ساخته شود، اما در میانه کار اوج از حضور در این فیلم کنار کشید. آخرین ساخته سینمایی محسن تنابنده از نظر داستانی شباهتهایی با «استشهادی برای خدا» دارد که تنابنده در آن یکی از نقشهای اصلی فیلم را بازی میکند. حاشیه مهم این فیلم، مهناز افشار بازیگر آن است. افشار که مدتی است از ایران خارج شده و درگیر یک پرونده حقوقی است، ویدئویی سه دقیقهای برای اکران فیلم قسم در مشهد فرستاده بود که به گفته محسن تنابنده اجازه پخش آن داده نشد. بعد از آن بود که محسن تنابنده با انتشار ویدئویی از حرم رضوی (ع)، مدعی شد که وزارت اطلاعات مخالف ویدئوی «لایو» مهناز افشار بوده است!
سخنان محسن تنابنده بازتابهای زیادی به همراه داشت. برای نمونه علیاکبر رائفیپور، در اینستاگرام خطاب به تنابنده نوشت: وزارت اطلاعات زیر نظر دولت اداره میشود و ربطی به ادعای شما درباره ایالت خودمختار مشهد! ندارد. نکته جالب این ویدئو حضور یکی از مدیران سازمان اوج در پشت سر محسن تنابنده است که میتواند ادعاهای وی در خصوص حضور نداشتن این سازمان هنری و رسانهای در پروژه «قسم» را زیر سؤال ببرد.
«سرکوب» با سرمایهگذار نامحبوب
فیلم سینمایی سرکوب، نخستین تجربه سینمایی رضا گوران است که تا پیش از این در حوزه نمایش تحربه نویسندگی، کارگردانی و طراحی صحنه را داشته است. گوران در ساخت سرکوب از حضور یک سرمایهگذار بهره برده که یک سالی است در سینما برای خودش اسم و رسم به هم زده است. محمدصادق رنجکشان که از سوی بسیاری از فعالان سینما حضورش در سینما مترادف با حضور پول شبههدار شده، در مراسم رونمایی از فیلم «سرکوب» از اهالی سینما خواست با سرمایه قهر نکنند و در شرایطی که حتی بانکها هم نمیتوانند به سینماگران کمک کنند و وضعیت اقتصادی سینما سخت و مشکل است باعث رانده شدن سرمایهگذاران و سرمایه آنها از سینما نشوند.
اما در مقابل این دعوت که به معنای استقبال از هر نوع سرمایهای در سینماست، سعید الهی، کارشناس فرهنگی با تحلیل حضور قبلی رنجکشان در سینما و تئاتر که به تولید فیلمهای کمدی و نمایش لاکچری منجر شده، به این نکته اشاره کرده که چرا باید رنجکشان که قاعدتاً باید به فکر سود از سرمایهاش باشد در فیلم «سرکوب» که مخاطبپسند نیست، سرمایهگذاری میکند!
«قصر شیرین» لابیای برای گرفتن جایزه
سیدرضا میرکریمی، فیلمساز پرمشغلهای که دبیری جشنواره جهانی فجر را بر عهده دارد با فیلم «قصر شیرین» به سینماها آمده است. فیلم قصر شیرین مانند اغلب کارهای میرکریمی داستانی اجتماعی دارد ولی آنچه باعث شده تا حواشی سراغ این فیلم بیاید، جوایزی است که میرکریمی در خارج از ایران گرفته است. موفقیت فیلم «قصر شیرین» در جشنواره فیلم شانگهای چین که در داخل بازتاب زیادی داشت، از سوی کارشناسان سینما و به خصوص فعالان حوزه بینالملل سینما با شبهات زیادی روبهرو شده است. اینکه میرکریمی برای جایزه گرفتن فیلمش لابی کرده است، یکی از نکاتی است که محمد اطبایی پخشکننده قدیمی فیلم که فعالیت برونمرزی دارد مطرح کرده است. اطبایی با انتشار یادداشت بلندی تلویحاً میرکریمی را متهم کرده است که از جایگاه دبیری جشنواره جهانی فیلم فجر برای متقاعد کردن داوران جشواره شانگهای برای دادن جایزه به «قصر شیرین» استفاده کرده است.
اکران سینماها در سال ۹۸، هنوز هم تحت تاثیر فروش فیلمها در نوروز است، به طوری که بیشترین توجه به چند عنوان فیلم حاضر در اکران عید است و اتفاقات آن فیلمها بیشتر از آمدن و رفتن تازهواردها به سینما پررنگ میشود. به نظر میرسد در این شرایط دیگر آثار در حال اکران تلاش میکنند تا با حربههایی از جمله پررنگ شدن حواشی از فرصت اکران برای کسب سود استفاده کنند. شاید اگر تدبیری برای پایان اکران فیلمهای عید نوروز اندیشیده میشد، اکنون شاهد حاشیهسازی فیلمهایی از جنس «قسم» نبودیم.